Yolların Kara Delikleri; Tüneller | Sektörüm Dergisi

Tüm okurlara merhaba,

Ağustos sayısı itibariyle Sektörüm Dergisi’ndeki köşemde sizlerle beraber olmanın mutluluk ve heyecanını paylaşmak isterim.

Bu sayıdan itibaren Elektromekanik Müdürü olarak halen görevde bulunduğum Şimal Marmara Otoyolu Projesi’ndeki tecrübelerimi de harmanlayacağım, hem de kişisel ilgi alanım olan Tünel Sistemleri üstüne teknik bilgiler içeren bir yazı dizisi kaleme alacağım.

Katkı sağlayacağını ve keyif alacağınızı düşünerek, data aktarmaya çalışacağım başlıklar ise şu şekilde olacak;

• Tünellerde Elektromekanik Sistemler
• Tünel Enerji Sistemleri
• Tünellerde Aydınlatma
• Tünellerde Havalandırma
• Tünellerde Yangın Durumu Sistemleri
• Tünellerde Acil Durum Iletişim ve Anons
• Tünel Denetim ve Otomasyon Sistemleri
• Tünellerde Bilgilendirme ve Yönlendirme
• Tünel Kullanıcılarının Dikkat Etmesi Ihtiyaç duyulan Hususlar
• Tünel Acil Durum Senaryoları
• Tünel Aydınlatması HPS ve LED Enerji Maliyeti Karşılaştırması
• CIE 88-1990 ve 88-2004 Tünellerde Giriş Parıltı
• Hesap Şekillerinin Karşılaştırılması.

Ulaşım Sektöründe Tüneller

İki nokta arasındaki en kısa mesafe doğrudur. Ulaşım sektöründe de, dağlık coğrafyalarda iki nokta arasındaki en kısa mesafede tünellerdir. Ülkemizin coğrafi koşulları göz önünde bulundurulduğunda, ulaşım ihtiyacının süratli ve güvenli bir halde sağlanabilmesi için karayolu tünelleri önemini her geçen gün arttırmaktadır.

Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine bakılırsa (1), 2003-2023 yılları aralığında 673 km uzunluğunda 403 tünel yapılarak karayolu tünellerinin sayısı 486’ya, uzunluklarının ise 723 km’ye çıkarılmıştır.

Tüneller inşa olarak sıkıntılı, karmaşa ve maliyetli yapılardır. Üstünde bulunan büyük ağırlıkları seneler boyu taşıyabilecek şekilde inşa edilmek zorundadır. Bu mega yapıların karayolu tünellerinde bulunan disiplinler inşaat ve elektromekanik olarak iki temel grupta toplanabilir.

Yapım dönemlerinde inşaat, işletme dönemlerinde ise elektromekanik disiplinleri büyük öneme haizdir. Karayolu tünellerinde güvenli ve konforlu bir halde gezi için birçok sistem tesis edilmektedir. Bu elektromekanik sistemler temel olarak 6 grupta toplanabilir:

Enerji Sistemleri: Elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak için kurulan sistemlerdir. Enerji sürekliliği için karayolu tünellerinde genel olarak üç değişik enerji deposu bulunur. Şebeke enerjisi, jeneratörler ve kesintisiz güç kaynakları.

Aydınlatma Sistemi: Kullananların bilhassa giriş bölgesinde ve tünel içinde güvenli sürüş için görünürlüğü elde eden sistemdir.

Havalandırma Sistemi: Kapalı bir yapı olması sebebi ile araçlardan çıkan gazları, yangın durumunda dumanı, tahliye eden sistemdir.

Yangın Idrak etme ve Söndürme Sistemleri: Ihtimaller içinde yangın durumlarında tünel işletmelerini uyarma, ilk müdahale için işletme ekiplerine, ustalaşmış müdahale için itfaiye ekiplerine su ve köpük benzer biçimde unsurları elde eden sistemlerdir.

Kullanıcı Bilgilendirme ve Yönlendirme Sistemleri: Rutin ve acil durum kullanımlarında kullanıcıları trafik/tünel durumu hakkında bilgilendirme ve acil durumlarda kaçış yolları için yönlendirme sistemleridir.

İzleme ve Denetim Sistemleri: Düzgüsel ve acil durumlarda tünel işletme ekipleri için seyretme elde eden ve denetim elde eden sistemlerdir.

Bir çok kullanıcılar hatta meslektaşlarım bile tünellerde belirttiğim sistemlerin varlığından haberdar olmayabilir. Bunun ihtimaller içinde sebebi, karayolu ulaştırma sektörüne bakıldığında bir tek asfalt olarak görülmesidir.

Sadece günümüz koşullarında, öteki sektörlerde olduğu benzer biçimde ulaştırma sektöründe de elektrik ve mekanik sistemler büyük öneme haizdir.

Günümüz koşulları da göz önünde bulundurulduğunda karayollarında güvenli ve konforlu gezi, internasyonal organizasyon ve faaliyetlerde ülkemizi temsil edebilecek meslektaşlarımız eğitilmesi için tüm kurum ve kuruluşların elektromekanik sistemlerin önemi ile ilgili daha fazlaca bilinçlendirilmeli, ulaştırma sektöründe elektromekanik sistemlerin “ikincil” iş olarak değerlendirilmemelidir.

Gelecek sayıdan itibaren, detaylarına ineceğimiz tüneller için görüşmek suretiyle..

(1) https://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Projeler/TunelProjeleri.aspx