Yılı kapatırken gelen şok: Carmack’in istifası

PARA OYUN/ ALİ EFE İRALI Yılı kapatırken aklımda olan bir özet planı vardı. Şu şekilde bir 2022 özeti çıkaralım, diyordum gün sonu şeklinde olacak şekilde. Sadece geçtiğimiz günlerde, Twitter üstünden birinci ağızdan gelen haberle tüm gündem alt üst oldu. Bu köşeye ortalama 4.5 yıl ilkin ilk yazdığım yazının kahramanı, sektörün en mühim adı John Carmack, Meta’daki görevinden çekilme ettiğini duyurdu. Tüm oyun ve simülasyon sektörünü derinden etkileyen bu istifanın perde arkası ise durumu garip ve mühim kılan bir öteki mevzu…

CARMACK’SİZ BİR SANAL GERÇEKLİK?

Sanal gerçeklik… Oyun sektörüyle de beraber oldukça sık halde iç içe kullanılan bu ifade aslına bakarsak direkt oyunlara değil pek oldukça değişik ürüne meydana getirilen bir atıf. Gerçekliğin sanal ortam ürünlerine dönüştürülerek entegre edilmesi anlamına geliyor. Fakat kavram kargaşası o denli yoğun ki, bilhassa basında kolay anlaşılsın diye oyuna da 360 aşama panoramik görüntülere de sanal gerçeklik denebilen yeni bir sürecin içindeyiz. Meta ise bu alandaki en büyük donanım üreticilerinden biri. Oculus’u satın almalarından sonrasında her insanın gözü aniden bu alana kaymış; perakende pazarında mühim hareketlilikler yaşanmıştı. Sanal gerçeklik gözlüğü üretimini, hem karma hem de sanal gerçeklik (ve artırılmış) emek harcamaları bağlamında sürdüren Meta’nın bu departmanının başındaki isim ise John Carmack’ti. Id Software’in kurucularından olan; Commander Keen, Wolfenstein 3D, DOOM ile Quake şeklinde kült eserlerin programlama-geliştirme süreçlerini üstlenmesiyle malum Carmack, sektörde benim şeklinde pek oldukça kişinin esin kaynağı olarak yer ediniyor. VR (virtual reality) ekibinin başlangıcında yer edinen Carmack, Meta’daki süreçlerde karşılaşmış olduğu iş akışı sistemlerinden olan şikayetini de Twitter üstünden dile getirmiş olduğu açıklamalarıyla yönetici danışman rolünden 17 Aralık 2022’de ayrıldığını duyurdu. Meta’da iş süreçlerinde ihtiyaç duyulan başarının tam anlamıyla yakalanamadığını işaret eden Carmack, muhteşem büyük kaynak varlığına karşın firmanın israfa ve kendini sabote etmeye yöneldiğini aktarıyor. Yarıya yakın etkin performansın departman içinde olmasının mutlu edebileceğini söylerken, başka departmanlarda bu oranın yüzde 25’lere düştüğünü açık halde dile getirmiş olduğu görülüyor. Şirket içinde yukarıdaki yönetim kademesine kadar ulaşabildiğini belirttiği çekilme mektubunda, tespit etmiş olduğu tüm sorunları aktardığını fakat bu çabanın ikna edici olamadığını ifade ediyor. Oculus’un satın alımı sonrasında maaş ve liderlik şeklinde mevzularda daha oldukça öne çıkması gerekirken programlamaya oldukça fazla odaklandığını da belirten Carmack, onlara odaklanmış olsa da büyük olasılıkla oldukça başarıya ulaşmış sonuçlar alamayabileceği öz eleştirisinde bulunuyor. En dikkat çekici noktaysa, problemlerin hasara sebebiyet vermeden önlenebileceği bir sürecin inşa edilemediği anlamında yapmış olduğu vurgu. Bu o denli mühim bir çıkarım ki, bir ihtimal bu köşeyi okuyan pek oldukça sanayicinin de aklında aynı yansımanın oluşması mümkün olabilir. Büyümeyle beraber gelen mesele çözümü ve inisiyatif mevzularındaki eksiklikler… Kim bilir yönetici kademelerinin daha esnek hareket kabiliyeti tanıması ihtiyaç duyulan kişileri göz ardı edebiliyor oluşu… Bu tip mevzular, oyun ve simülasyon evreninin en mühim isimlerinden birini kim bilir ilk sıradaki yaşayan efsanesini bile zorluyorsa, orta aşama ya da büyümekte olan şirketlerin kesinlikle mühim dersler çıkarması gerektiği anlaşılıyor.

BUNDAN SONRA NE VAR?

Carmack’in kendi kurduğu ve AGI (artificial general intelligence) olarak tanımlanan suni genel zekâ teknolojileri bir şirketi var. Dış basında çoğu zaman bu kanala yönleneceği dile getiriliyor. Şirketinin adı da kendisinin geliştiriciliğini üstlendiği Commander Keen’e atıfla Keen Technologies ismine haiz. Ben değişik küçük bir ihtimal daha görüyorum. Kendisinin Elon Musk ile geçmişe uzanan bir tanışıklığı, arkadaşlığı var. Musk’ın projelerine ziyarette bulunmuş olduğu ve Twitter’dan karşılıklı yazışmalar yapmış olduğu pek oldukça vakit oldu. Dolayısıyla akıllara acaba mı, sorusu geliyor. Bir ihtimal ileride yollarının kesişebileceğini söyleyerek dileğimizi buraya bırakmış olalım. En sonucunda, Elon Musk’ın ekiplerince çalışmakta oldukları pek oldukça suni zekâ projesi mevcut ve Carmack ile bunların oldukça daha değişik boyutlara ulaşabileceğini ön görmek yanlış olmayacaktır.