Yerli tohum projesinde hasat başladı

Ayçiçek yağı markası Yudum’un, Tohum Derneği iş birliğinde geçen yıl Trakya’da başlattığı ve ikinci yılında Konya’da devam eden Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi ‘nde hasat yapıldı. Yudum ve Tohum Derneği, proje ile Türkiye’de yüksek verimli yerli ayçiçeği tohumunun geliştirilmesini, çeşitliliğin artırılmasını ve ayçiçeği yetiştiren çiftçilerin desteklenmesini hedefliyor.

Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi’nde geçen yıl Trakya bölgesinde yapılan ilk ekimleri, bu yıl Konya’daki ekimler izledi. Proje, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (TTAE), Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü teknik destekleri ve Karatay Ziraat Odası’nın katkıları ile yürütülüyor.

Bu yıl Konya’da altı farklı köyde uygulanan projenin hasat töreni Tohum Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Musa Kaya ve Savola Gıda Türkiye Genel Müdürü Houmer Balazadeh’in ev sahipliğinde TAGEM Genel Müdürü Dr. Metin Türker, Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Ercan Türktemel, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Karatay Ziraat Odası Başkanı Rıfat Kavuneker ve Konyalı çiftçilerin katılımıyla gerçekleşti. Yağlıbayat köyünde düzenlenen hasat töreni, hem yerli üretimin artırılması için umut verdi hem de renkli görüntülere sahne oldu.

Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi kapsamında geçen yıl Trakya’da Tekirdağ Muratlı, Edirne Keşan ve İstanbul Silivri ilçelerinde 10 çeşit yerli tohum ekilerek hasat yapıldı. Bu 10 çeşit hasat sonrası verimlilik ve yağ oranı gibi performans parametreleri açısından değerlendirildi.

Değerlendirmeler sonucunda en yüksek performansa sahip 5 çeşit belirlendi. Verim ve yağ oranlarına göre ilk 5 sırada SUN 2259, M98CL88, ROSETA, IMI1810 ve TR 2242CL çeşidi yer aldı.

Bölgede kabul görmüş ortalamaların üzerinde performansı olan bu 5 çeşit ile bu sene geliştirilen yeni 5 çeşit bu seneki deneme çalışmasına dahil edildi. Bu kapsamda bu yıl da Konya’da Yağlıbayat, Yenikent, Göçü, Ovakavağı, Yarma ve Karakaya köylerinde toplam 10 çeşit yerli ayçiçek tohumu ekimi yapıldı.

Kadın ve genç çiftçiler önceliklendirildi

Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi kapsamında geçen sene Trakyalı ve bu sene de Konyalı çiftçilerin dahil edildiği, 300’e yakın çiftçinin katılımı ile bir çiftçi ağı kuruldu. Çiftçi ağında yer alan çiftçilere bu yılın mart ayında tohum desteği verildi. Tohum desteği verilen 70 çiftçi kura ile seçilirken kadınlara, gençlere ve ihtiyaç sahiplerine öncelik sağlandı. Ayrıca çiftçilere proje süresince yüz yüze eğitim ve teknik uygulama desteği verildi.

Projenin sosyolojik boyutu da öne çıkan özelliklerinden birisi. Proje kapsamında kadın ve genç çiftçilerin desteklenmesine öncelik veriliyor. Kadın çiftçilerin desteklenmesi, tarımda kadınların görünmeyen emeklerinin görünür kılınması açısından önemli bir adım olarak görülüyor. Çiftçilikten, kırsal yaşamdan ve tarımdan uzaklaşan gençlerin de proje kapsamında desteklenmesi tarımın gençlerin gözünde cazip hale getirilmesi açısından çok değerli bulunuyor.

Tamamı yerli, hem kuru hem de sulu tarım koşullarına uygun tohumlar

Proje kapsamında ekimi yapılan tohum türlerinin tamamı yerli, hem kuru hem de sulu tarım koşullarında verim kapasitesine sahip. Yaygın hastalıklara karşı dirençli ve kuş zararları ile güneş yanıklarına da dayanıklı olan tohumların yağ oranları yüzde 35’in üzerinde. Projenin bir sonraki aşamasında verim açısından ilk 5 sırada yer alan yerli tohum çeşitleri kullanılarak yeni demonstrasyon alanlarında deneme ekimleri ve tohum desteği çalışmaları gerçekleştirilecek. Projenin 3. yılındaki denemeler de sona erdiğinde yapılacak testler ve değerlendirmeler ile en verimli tohumlar belirlenecek. Ardından Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Tarım Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü’ ne müracaat edilecek ardından tescil süreci başlatılacak.

Hasat törenine katılan Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, yerli üretimi artırmak ve çiftçileri güçlendirmek için Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi gibi çalışmaların sayısının artması gerektiğine dikkat çekti: “Bu tür çalışmalar ile uzun vadede yerli üretimimizi artırarak yağlı tohum ithalatını azaltmamız mümkün olacak. Bu kapsamda ekonomimize sağlayacağı katkı da yadsınamaz. Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi’nin başarılı sonuçlar elde edeceğine inancım tam. Projede kamu, sivil toplum ve sanayi bir araya geldi; projeyi geliştirdi ve bu ülkenin çalışkan, fedakar çiftçileri ile birlikte uygulamaya aldı. Özel sektörden ‘Savola Gıda Türkiye’, sivil toplum kuruluşu olarak ‘Tohum Eğitim Kültür ve Doğa Derneği’, kamu sektöründen de ‘Tarımsal Araştırma Enstitüleri’ ile ‘Ziraat Odası Başkanlıkları’ bu projede bir arada çalışıyor. Sonunda Musa Bey’in aktardığı ilk yıl verimlilik analizleri de gösteriyor ki çok başarılı iş sonuçları ortaya çıkacak. Proje kapsamında ayçiçek tarımı yapan çiftçilere tohum, eğitim ve teknik uygulama desteği sağlanması da yine yerli üretimimizin artırılması noktasında kilometre taşlarından birisi. Hatta tohum desteği verilen çiftçiler seçilirken kadınlara ve gençlere öncelik verildiğini memnuniyetle öğrendim. Bu yaklaşım için tüm proje paydaşlarını tebrik ediyorum ve kendilerine teşekkür ediyorum.”

Projede sürdürülebilirlik esas alınıyor

Projede yerli tohumlarla yerli üretimi artıracak ve çiftçileri her anlamda destekleyecek şekilde sürdürülebilirlik esas alındı. Tohum Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Musa Kaya, hasat töreninde geçen yıl yapılan ekimin sonuçlarını da aktararak şunları söyledi: “Tohum Derneği olarak doğayı, tarımı ve çiftçileri destekleyen projeler geliştirip uygulamaya çalışıyoruz. Savola Gıda Türkiye ile geçen yıl başlattığımız Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi sektörde bir ilk olmuştu. Projeyle ülkemizde ayçiçeği tohumunun geliştirilmesini, verim ve kalite yönünden yüksek kaliteli yerli çeşitler elde etmeyi amaçlıyoruz. Geçen yılki hasat sonrasında çeşitler verim ve yağ miktarları açısından değerlendirildi ve en yüksek performansa sahip 5 çeşit belirlendi. Bu sene de bu 5 çeşite ek olarak geliştirilen yeni 5 çeşit ile Konya’da önder çiftçilerimizin de desteği ile demonstrasyon ekimleri gerçekleştirildi. Projemizi bu yıl Konyalı çiftçiler ile uygulamaktan ve bugün birlikte hasat yapmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bugün yaptığımız hasat sonrasında da deneme yapılan çeşitlere verimlilik analizi uygulanacak. Verimliliği kanıtlanan yerli tohumlar tescillenerek yerli üretimimize kazandırılacak. Ülke ekonomimize ve çiftçilerimize katkı sağlayacak projelerimizde sektör lideri Yudum’un yanımızda olması bizler için çok değerli.”

“Yudum olarak yerli üretimi artırmak için çalışmaya ve çiftçilerimizi desteklemeye devam edeceğiz.”

Savola Gıda Türkiye Genel Müdürü Houmer Balazadeh, hasat törenindeki konuşmasında Tohum Derneği iş birliğinde bu yıl Konya’daki çiftçiler ile yaptıkları ekimin sonuçlarından memnun olduğunu belirtti: “Geçen yıl Trakya bölgesinde Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi’nde Yudum markamız ve Tohum Derneği ile önemli bir adım attık. Bu projemiz, Türkiye’de yüksek verimli yerli tohum geliştirilmesi ve çeşitliliğin artırılması noktasında dönüm noktası olacak. Trakya’da başlattığımız projeyi Türkiye’nin en önemli tarım merkezlerinden olan Konya’da çiftçilerimiz ile sürdürmekten dolayı mutluyuz, gururluyuz. Kıymetli çiftçilerimiz, bu projede yer alarak Türk tarımı ve ayçiçek üretimi için çok önemli bir adım atmış oldu. Gelecek yıl bu projeyi Türkiye’nin bir başka önemli tarım merkezi Adana Çukurova’ya taşıma planımız var. Sonraki senelerde de Türkiye’nin diğer bölgelerine de taşıyor olacağız.”