PARA YAPAY ZEKA/ ŞULE GÜNER Kasım ayı sonunda ChatGPT 3.5’i dünyanın kullanımına açan OpenAI’ya 2023’te 10 milyar dolar yatırım yaparak yeni bir suni zeka sürecini başlatan Microsoft; stratejik iş hamleleriyle sunmuş olduğu teknolojisinin yanı sıra, etik ve sosyolojik neticelerini da göz ardı etmeyerek yoluna devam ediyor.
Sabancı Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği’nden mezun olan ve Harvard Üniversitesi’nde bilgisayar mühendisliği doktorası meydana getiren Ece Kamar, Microsoft Research Ortak Araştırma Alanı Yöneticisi ve Destek Laboratuvar Direktörü ve bununla birlikte Mühendislik ve Araştırmalarda Suni Zeka Etiği ve Tesirleri (AETHER) Komitesi’nin Görevli Suni Zeka alanındaki teknik danışmanı olarak, suni zekada süregelen bu yeni evrede bizi neler beklediğini söyledi. Sakıp Sabancı Müzesi’nde Sabancı Üniversitesi Kurucu Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı ve Sabancı Üniversitesi Rektörü Yusuf Leblebici’nin de katılımıyla 12 Temmuz’da düzenlenen etkinlikte bu yeni evreyle ilgili sual işaretlerine değinen Ece Kamar, 2016’dan 2018’e kadar derin öğrenme teknolojisinde büyük bir patlama yaşandığını vurgulayarak şöyleki konuştu:
“Kişisel bilgisayarların ve webin kullanılmasıyla beraber daha çok veri elde etmeye başladık. Derin öğrenme teknolojisinde 2016’dan 2018’e kadar büyük bir patlama gördük. Büyük veri, büyük bilgisayarla bir araya geldi. Bu faktörlerin bir araya gelmesi ile fazlaca hususi suni zeka teknolojileri oluştu. Belli görevleri ‘insan’a benzer şekilde gerçekleştirebilen suni zeka teknolojileri bunlar. 2016’da görmede, 2017’de konuşmada, 2018’de çeviride ve okuduğunu anlamada ‘insan’a benzer kabiliyetlere ulaştı.”
“SONRAKİ KELİMEYİ TAHMİN EDİYOR”
Ece Kamar, suni zekada yeni evrenin aslen büyük bir devrim bulunduğunu vurgulayarak konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“Arama motorları, yüz tanıma teknolojileri şeklinde suni zeka alanında yaptığımız tüm emek harcamalar, bu alanın dar kapsamlı yansımalarıydı. ‘Yeni Bir Evre’ dediğimiz şey, aslen bu dar suni zeka sistemlerinden genel suni zeka sistemlerine geçişi ifade ediyor. 2018’den itibaren büyük teknoloji şirketleri tüm verileri internetten biriktirerek daha büyük ve genel amaçlı modelleri eğitmeye başladı. Bu modeller, gözetimli öğrenme dediğimiz bir modelle geliştirildi. Kısaca hiçbir insan sinyali ve etiketleme gerekmeden yapılmış oldu. Modeller cümlenin bir sonraki kelimesinin ne işe yaradığını kendi tahmin ediyor. Şimdi bu yeni evrede gördüğümüz kabiliyetlere baktığımızda, GPT4 aynı anda birçok değişik görevi yerine getirebiliyor.”
Suni zekanın gelişimiyle ilgili kaygılarını da dile getiren Kamar bu modellerin manipülatif davranabileceğini, düşmanca duygularla kullanılabileceğini belirterek toplumu koruma noktasında regülasyonun ehemmiyet kazandığını ve modellerin kabiliyetlerini anlama ve ölçme mevzusunda daha fazlaca emek harcama yapılması icap ettiğini altını çizdi.
GÖREVİ, SOSYOTEKNOLOJİK RİSKLERİ AZA İNDİRMEK
13 senedir Microsoft Research’te çalıştığını belirten Ece Kamar, “Benim misyonum suni zeka teknolojilerini toplumun ve bireylerin yararına kullanmak ve bununla birlikte bu hızla gelişen teknolojinin getirebileceği riskleri en aza indirmek. Microsoft Research’te bu hızla gelişen teknolojinin gelişimine ve kullanımına tanıklık ettim. Bu yükselen teknolojiye bilimsel bir mercekten bakma fırsatı yakaladım. Suni zeka alanındaki yolculuğum ilk olarak derin öğrenme alanındaki ilerlemelerle başladı” dedi.
OECD: TEHLİKELİ VE SIKICI İŞLER ORTADAN KALKACAK
Üretken Suni Zeka trendi ile beraber suni zekanın hayatımızın merkezine konumlanacağını artık biliyoruz. Bir milyar kadar işin 10 yıl için dönüşmesi, iş yapış şekillerimizin değişmesi planlanıyor. Goldman Sachs’ın mart ayındaki araştırması ise ABD ve Avrupa’da 300 milyon kadar işin kaybedileceği belirtilmişti.
Üretken suni zeka araçlarının kabiliyetleri insanları korkutuyor. Pek fazlaca çalışan, işini kaybedeceğinden kaygı ediyor. Bu mevzuyla ilgili çeşitli araştırmalar gerçekleştirilirken, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) de geçtiğimiz günlerde bir rapor yayınladı.
“İstihdam Görünümü 2023” başlıklı raporda, suni zekanın şu ana kadar işgücü kalitesine tesirinin daha çok olduğuna dikkat çekildi. Suni zekanın işgücü piyasası üstünde mühim bir etkiye haiz olmasının kaçınılmaz olduğu vurgulanan raporda, sadece şu ana kadar “işlerin niceliğinden fazlaca niteliğinin etkilendiği” açıklandı. Suni zekanın istihdama gelecekteki tesirinin hemen hemen belirsiz bulunduğunu belirten OECD, bu alanda “eşi benzeri görülmemiş” bir ilerleme kaydedildiğini, bunun ‘neredeyse tüm etkinlik sektörlerini ve meslekleri’ etkileyeceği öngörüsünde bulunmuş oldu. Suni zekanın istihdam üstünde negatif etkilerine dair “fazlaca azca kanıt” olduğu belirtilen çalışmada, negatif etkilerin görülmesinin de vakit alabileceğine dikkat çekildi.
Rapora nazaran suni zekanın ilerlemesi “tehlikeli yada bunaltan” olarak görülen işleri azaltabilir. Bunun da motivasyonu ve emek harcama güvenliğini artıracağı öngörülüyor.
HİNTLİ CEO TOPA TUTULDU
Hindistan’da Dukaan isminde firmanın CEO’su Suumit Shah, Twitter’dan talihsiz bir izahat yaparak tüm şimşekleri üstüne çekti. Shah, suni zeka chatbot’u yardımıyla alan kişi hizmetleri ekibinin yüzde 90’ını işten çıkardıklarını duyurdu. Shah, Twitter’dan yapmış olduğu açıklamada, “Zor bir durum mu? Evet. Yapmam lüzumlu miydi? Kesinlikle. Netice? Müşteriye ilk yanıt verme süresi 2 saat 13 dakikadan 3 dakika 12 saniyeye düştü. Satın alan destek maliyetleri yüzde 85 düştü” dedi.
Shah’ın bu açıklaması sonrasında, bir kullanıcı işten çıkarılan kişilere yardım edilip edilmediğini sorarken, bir diğeri bunun bir işletme için doğru karar bulunduğunu, sadece bunun Twitter’da sunuş biçiminin yanlış bulunduğunu savundu. Pek fazlaca kullanıcı ise bunun kalpsiz bir karar olduğu yorumunu yapmış oldu.
Shah ise kâr etmek isteyen şirketlerin bunu yapmak zorunda bulunduğunu ve meydana getirilen yardımları LinkedIn’den açıklayacağını duyurdu.
