Termokupl Nedir – Termokupl Nerede Kullanılır
Termokupl ısı sensörüdür. ısıl çift olarakta bilinir. Değişik iki iletken malzemeden oluşur. Bu malzemelerin iki ucu birleştirilir (sıcak nokta) ve ısıtılırsa, öteki uçlarda (soğuk nokta) gerilim elde edilir. Bu gerilimin kıymeti kullanılan malzemenin cinsine ve birleşim noktasının ısınma miktarına bağlıdır. Sıcak nokta ile soğuk nokta ısı dağılımı iyi mi olursa olsun üretilen gerilim sıcak ile soğuk nokta arasındaki ısı farkıyla orantılıdır. Sıcak nokta ile soğuk nokta arasındaki ısı farkı termokupl üstünde gerilim (EMF) yaratır. Sıcak nokta sıcaklığı aynı kalmak koşulu ile soğuk nokta sıcaklığı değiştiğinde değişik sıcaklıklar okunması mümkün. Bu yüzden mV tablolarındaki değerlerde standart sağlamak için ölçülen ısı karşılığı mV değerleri soğuk noktanın 0 °C’de tutulması ile elde edilir. Termokupllar -200°’den 2320 °C’ye kadar çeşitli sıcaklıklarda, ölçüm ve denetim için yaygın olarak kullanılır. Ek olarak ısı gradyanını elektriğe dönüştürürler.
Termokupl Iyi mi Çalışır.?
Herhangi bir iletken ısı gradyanına maruz bırakılırsa, bir gerilim elde edilir. Bu vakaya termoelektrik tesir denir. Bu gerilimi ölçmek için, iletkenin “sıcak” ucuna başka bir iletken bağlanmalıdır. Sonradan bağlanan iletken de ısı gradyanına maruz kalır. Etkinin büyüklüğü kullanılan metale bağlıdır. Devreyi tamamlamak için benzer olmayan metallerin kullanılması, problardaki (elektrotlardaki)gerilimlerde minik farklılıklara niçin olur. Bu fark sıcaklıkla artar ve fark standart metal alaşımlarında, 1 Celcius derecede 1 ile 70 mikrovolttur (µV/°C).
Termokupldaki iki metalin bağlantı noktalarında gerilim oluşturulmaz. Fakat benzer olmayan uzun metaller ısı gradyanına niçin olur. Zira benzer olmayan her iki uzun metal, aynı ısı gradyanına haizdir. Sonuçta termokupl bağlantı noktası ile referans noktası arasındaki sıcaklığın değişik ölçülmesine niçin olur.
Termokupllar bilim ve endüstride de sıkça kullanılır. Bilhassa tuğla yada kiremit yapımında kullanılan fırınlarda, gaz türbin egzoslarında (çıkışlarında), dizel motorlarda, vb. şeklinde yerlerde kullanılır.
