PARA ANKARA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Ziraat ve Orman Bakanlığı, açmış olduğu çağrılarıyla bağışlama destek veriyor. Bakanlık, 2024 senesinde 3.5 milyar liralık bütçe ayırdığı Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında tarımsal ürünlerin işlenmesinden paketlenmesine, hayvansal ve bitkisel orijinli gübre işlenmesi paketlemesinden yenilenebilir enerjiye kadar çeşitli yatırım mevzularında bağışlama destek sağlıyor. Program kapsamında hibeye esas proje tutarı altyapı yatırımlarında 100 bin lira ile 3 milyon lira, ekonomik yatırımlarda ise 3 milyon 1 lira ile 14 milyon lira içinde değişiyor. Bağışlama destek oranı yüzde 50 olarak uygulanıyor. Hanım, genç, tarımsal amaçlı örgütler ve aile işletmelerine ilave puan verilen program çerçevesinde, tarıma dayalı uzmanlık organize endüstri bölgelerinde yatırım yapanlara ve kırsalda ikamet eden yatırımcılara öncelik tanınıyor. 3 Ocak’ta başlamış olan müracaat süreci 19 Şubat’ta sonlanıyor. Ziraat ve Orman Bakanlığı, kırsal kalkınma destekleri kapsamında bireysel sulama sistemlerini de destekliyor. Bu yıl bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesi kapsamında 1.6 milyar liralık bütçe ayrılırken, bağışlama destek oranı yüzde 50, hibeye esas mal alım tutarı ise 3 milyon lira olarak uygulanıyor. Bağışlama destek için Bakanlık tarafınca oluşturulan güncel kayıt sistemlerine kayıtlı olan üreticiler, gerçek ve tüzel kişiler, sulama kooperatifleri tarımsal kalkınma kooperatifleri, ziraat kredi kooperatifleri ve sulama birlikleri müracaat yapabiliyor. Destek için 9 Ocak’ta başlamış olan müracaat süreci 22 Şubat’ta sonlanıyor. Bakanlık, ek olarak Ar-Ge Destek Programı 19. Proje çağrısını da açtı. {Özel sektör}, Sivil Cemiyet Kuruluşları (STK), üniversiteler ve TÜBİTAK Ar-Ge birimlerinin başvuruda bulunabileceği davet kapsamında ziraat alanında belirlenen 58 öncelikli Ar-Ge mevzusunda proje sunulabilecek. Başvuran kurum türüne nazaran değişmek suretiyle Bakanlık destek üst limitleri 300 bin lira ile 3 milyon lira, destek oranları ise yüzde 70 ve yüzde 100 içinde değişecek. Müracaat süreci 29 Mart’ta sona erecek. Ayrıntılar haberimizde…
KIRSALDA GELİR DÜZEYİ YÜKSELTİLECEK
Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Bildiri 29 Aralık 2023’te Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğle organik kaynaklar ve çevrenin korunması dikkate alınarak kırsal alanda gelir düzeyinin yükseltilmesi, tarımsal üretim ve tarıma dayalı endüstri entegrasyonunun sağlanması için aile işletmeciliği faaliyetleri ile minik ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi, tarımsal pazarlama altyapısının geliştirilmesi ve kırsalda alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması amaçlanıyor. KOBİ düzeyinde olmak suretiyle; hanım, genç girişimciler ile üretici örgütlerine öncelik verilecek programa gerçek, tüzel kişiler başvurabiliyor.
DESTEKLENECEK YATIRIM KONULARI
KKYDP kapsamında “tarıma dayalı ekonomik” ve “kırsal ekonomik altyapı” faaliyetlerine yönelik yatırımlar destekleniyor. Tarıma dayalı ekonomik yatırım mevzularında minik ve orta ölçekli işletmeler için tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar destek kapsamında bulunuyor. Bu başlık altında tıbbi ve aromatik bitkilere, bitkisel ve hayvansal ürünlere, çelik silo, soğuk hava deposuna yönelik yatırımlar yer ediniyor. Tarımsal üretime yönelik durağan(durgun) yatırımlar da destek kapsamında bulunuyor. Bu çerçevede kapalı ortamda bitkisel üretime yönelik yatırımlar, büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvan yetiştiriciliğine ve kesimhanelerine yönelik yatırımlar, kültür mantarı üretimine yönelik yatırımlar destekleniyor. Bu bildiri kapsamında yenilenebilir enerji kaynakları kullanımına yönelik yatırımlar, su ürünleri yetiştiriciliğine yönelik yatırımlara da destek veriliyor. Hayvansal ve bitkisel orijinli gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar da bağışlama desteği kapsamında değerlendiriliyor.
YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINA HİBE
Kırsal ekonomik altyapı yatırım mevzularında minik ölçekli işletmeler için aile işletmeciliği faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik altyapı yatırımları bağışlama desteği kapsamında değerlendiriliyor. Bu başlık altında bitkisel ve hayvansal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, depolanması, tarımsal ürünlerin depolanması, tarımsal durağan(durgun) yatırımlar, kültür mantarı, yenilenebilir enerji tesisleri yatırımları yer ediniyor. Ek olarak arıcılık ve arı ürünlerine yönelik yatırımlar, bilişim sistemleri ve eğitimi yatırımları, el sanatları ve katma kıymetli ürünlere yönelik yatırımlar, ipek böceği yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar, su ürünleri yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar, tarımsal amaçlı örgütler için makine parkı yatırımları, tıbbi ve aromatik nebat yetiştiriciliğine yönelik yatırımlar bağışlama desteği kapsamında yer ediniyor.
HİBEYE ESAS PROJE ÜST TUTARI 14 MİLYON LİRA
Tarıma dayalı ekonomik yatırım mevzularında hibeye esas proje tutarı; yeni tesis niteliğindeki başvurularda 14 milyon lira, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması niteliğindeki başvurularda 12 milyon lira, kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve/yada modernizasyon niteliğindeki başvurularda 10 milyon lira üst limitini geçemeyecek. Hibeye esas proje tutarı alt limiti 3 milyon 1 lira olacak. Bu limitin altındaki başvurular kabul edilmeyecek. Bu Tebliğde belirtilen kırsal ekonomik altyapı yatırım mevzularında hibeye esas proje tutarı 3 milyon lira üst limitini aşamayacak. Hibeye esas proje tutarı alt limiti 100 bin lira olacak. Bu limitin altındaki başvurular kabul edilmeyecek. Başvuruların kabul edilmesi halinde; hibeye esas proje tutarının yüzde 50’sine bağışlama kanalıyla destek verilecek. Proje bütçesi KDV hariç hazırlanacak. Yatırımcılar hibeye esas proje tutarının yüzde 50’si oranındaki katkı payını, ayni katkıyı ve toplam tutara ilişik Katma Kıymet Vergisi’nin KDV’nin tamamını kendi öz kaynaklarından temin etmekle yükümlü olacak. Başvurular www.tarimorman.gov.tr web adresinden yapılacak.
SULAMA SİSTEMLERİ YATIRIMLARINA DESTEK
Ziraat ve Orman Bakanlığı, kırsal kalkınma destekleri kapsamında bireysel sulama sistemlerine bağışlama destek veriyor. Destekleme uygulamaları, Bireysel Sulama Sistemlerinin Desteklenmesi Programı 2021/7 numaralı Bildiri ve her yıl çıkarılan uygulama rehberi doğrultusunda yürütülüyor. İlgili bildiri 6 Ocak 2024’te tarihindeki Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kırsal alanda üreticilerin gelir düzeyinin yükseltilmesi için bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasların belirlendiği bildiri ile hibeye esas mal alım tutarı KDV hariç 1 milyon liradan 3 milyon liraya çıkarıldı. Bildiri kapsamında kabul edilen başvurularda, bağışlama sözleşmesinde belirlenen hibeye esas mal alım tutarının KDV hariç yüzde 50’sine bağışlama kanalıyla destek verilecek. Bağışlama müracaat formunda belirtilen hibeye esas mal alım tutarının, müracaat değerlendirme aşamasında tespit edilen referans fiyatlar içinde kalan kısmı, bağışlama sözleşmesinde hibeye esas mal alım tutarı olarak belirlenecek. Hibeye esas mal alım tutarı 3 milyon lirayı geçemeyecek. Mal alım bedellerinin, bu miktarı aşması durumunda, aşan kısım yatırımcı tarafınca ayni katkı olarak karşılanacak. Başvurular il müdürlüklerine yapılacak.
AR-GE PROJELERİ DESTEKLENECEK
Ziraat ve Orman Bakanlığı Ar-Ge Destek Programı çerçevesinde 19. çağrısına çıktı. 24 Ocak’ta başlamış olan müracaat süreci 29 Mart’ta sona erecek. Ar-Ge Destek Programı 19. Proje çağrısı kapsamında {özel sektör}, üniversiteler, TÜBİTAK Ar-Ge birimleri, sivil cemiyet, meslek ve ziraatçi kuruluşları müracaat yapabilecek. Davet kapsamında bahçe bitkileri, nebat sağlığı, hayvancılık su ürünleri, hayvan sağlığı, besin ve yem, tarla bitkileri, ziraat ekonomisi, tarımsal mekanizasyon, toprak, gübre ve su kaynakları ana başlıklarında belirlenen 58 öncelikli Ar-Ge mevzusunda proje sunulabilecek. Destek üst limitleri ve destek oranları başvuran kurum türüne nazaran değişim gösterecek. Buna nazaran; Bakanlık desteği üst limiti üniversiteler ve TÜBİTAK Ar-Ge birimleri ile sivil cemiyet, meslek ve ziraatçi kuruluşlarına 300 bin lira, {özel sektör} kuruluşlarına 3 milyon lira olacak. Ar-Ge projelerinde Bakanlık destek oranı, üniversiteler ve TÜBİTAK Ar-Ge birimleri için yüzde 100’e çıkarken, sivil cemiyet, meslek ve ziraatçi kuruluşları ile {özel sektör} kuruluşları için en fazla yüzde 70 olacak.
PROJE ORTAKLIĞI ZORUNLU OLACAK
19. Proje Çağrısı kapsamında yapılacak proje başvurularında proje ortaklığı bulunması mecburi olacak. {Özel sektör}, sivil cemiyet ve meslek müesseselerinin yürütücü kurum olarak destek programına başvuruda bulunabilmeleri için TAGEM’e bağlı minimum bir enstitü ile ortaklık meydana getirecek. Üniversitelerin ve TÜBİTAK Ar-Ge birimlerinin yürütücü kurum olarak başvurabilmeleri için destek programına başvurmaya haiz minimum bir {özel sektör} kuruluşu ile ortaklık yapmaları mecburi olacak. Bu ortaklık şartları sağlandıktan sonrasında öteki kurum/kuruluşlar da projede ortak olarak yer alabilecek.
Ziraat ekonomisi başlığı altında yer edinen öncelikli mevzu kapsamındaki projeler için yapılacak başvurularda ise proje ortağı zorunluluğu bulunmuyor. Ayrıca başvurular Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne yapılıyor.
28 MİLYON LİRALIK BÜTÇE
Ziraat ve Orman Bakanlığı; Ar-Ge Destek Programı’nı tarımsal Ar-Ge alanında hususi sektörün Ar-Ge altyapısını geliştirmek, kamu-özel sektör iş birliğini çoğaltmak, mevcud altyapıyı daha etkin kullanmak, Ar-Ge sonucu elde edilmiş katma kıymeti yüksek ürünlerin/sonuçların ticarete ve uygulamaya aktarılmasını sağlamak amacıyla 2007 yılından itibaren uyguluyor. Bu kapsamda 2007-2023 yılları aralığında 125 milyon lira tarımsal destekleme ödemesi yapılmış oldu. Ziraat ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın açıklamalarına nazaran Ar-Ge Destek Programı’nın 2023 yılı bütçesi 24 milyon lira düzeyindeyken, 2024 yılı bütçesinin 28 milyon lira olması planlandı.
KKYDP’NİN 2024 YILI BÜTÇESİ 3.5 MİLYAR LİRA
Ziraat ve Orman Bakanlığı, Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında 2024 yılı bütçesini 3.5 milyar lira olarak belirledi.
Bakanlıktan edinilen bilgiye nazaran bu bütçenin 1.6 milyar lirası bireysel sulama sistemleri yatırımları, 1.92 milyar lirası bitkisel ürünlere yönelik yatırımlar için kullanılacak. Bu yıl tahmini olarak hayvansal yetiştiriciliğe yönelik yatırımlara 950 milyon lira, yenilenebilir üretime yönelik yatırımlara 375 milyon lira, su ürünlerine yönelik yatırımlara 114 milyon lira, tarımsal ürünlerin depolanmasına yönelik yatırımlara 60 milyon lira, hayvan kesimhanelerine yönelik yatırımlara 25 milyon lira, ipek böcekçiliği ve arıcılık yatırımlarına 30 milyon lira, gübre tesislerine yönelik yatırımlara 10 milyon lira, bilişim sistemleri ve eğitimleri yatırımlarına 4 milyon lira, hayvansal ürünlere yönelik yatırımlara 8 milyon lira, el sanatlarına yönelik yatırımlara 1.5 milyon lira, makine parkı yatırımlarına 1.5 milyon lira kaynak ayrıldı.
Ziraat ve Orman Bakanlığı, 2023 senesinde KKYDP kapsamında 1.25 milyar lira destek karşılığı 14 bin 405 projeyi destekledi. Bireysel sulama sistemlerin desteklenmesi kapsamında ise 609 milyon TL destek karşılığı 6 bin 522 projeye destek verdi.
AKILLI SULAMA SİSTEMLERİ DESTEKLENECEK
Bireysel sulama sistemlerinin desteklenmesi kapsamında çağıl basınçlı sulama sistemlerinde desteklenen yatırım mevzuları şu şekilde:
*Tarla içi damla sulama sistemi kurulması
*Tarla içi yağmurlama sulama sistemi kurulması
*Tarla içi mikro yağmurlama sulama sistemi kurulması
*Tarla içi yüzey altı damla sulama sistemi kurulması
*Lineer yada Center Pivot sulama sistemi kurulması
*Tamburlu sulama sistemi kurulması
*Güneş enerjili sulama sistemi kurulması
*Tarımsal sulama amaçlı güneş enerji sistemleri
*Akıllı sulama sistemleri
Mehmet Ali ÜNAL / Türk Ziraat Yüksek Mühendisleri Birliği Genel Başkanı
“Orta ölçekte işletmelerin kurulması desteklenmeli”
2006 yılından bugüne dek uygulanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programları ile oldukça sayıda yatırımcıya destek verilerek ülke genelinde ziraat işletmeleri ve tarımsal endüstri tesislerinin kurulması sağlandı. Destek şartlarını yenileyerek orta büyüklükte işletmelerin kurulması teşvik edilmeli. İşletmelerin belli bir büyüklüğe erişmesi hem markalaşmayı hem de ihracat kabiliyeti kazanmasını kolaylaştırabilir. KKYDP’den destek alan fakat atıl duruma düşmüş işletmeler tespit edilerek uygun olanlar yeni destek programları ile ülke ekonomisine kazandırılmalı.
Nihat ÇELİK / Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı
“Aile işletmeleri daha çok desteklenmeli”
Kırsal kalkınma ve buna dayalı olarak aile işletmelerinin desteklenmesi ülke tarımı açısından son aşama mühim. Zira bilhassa kırsalda etkinlik gösteren aile işletmeleri tarımın neredeyse tüm kollarında üretim yapıyor. Şu demek oluyor ki aile işletmesi bitkisel üretimin yanı sıra hayvansal üretimi de bununla beraber yapar. Aile işletmelerinin yaşatılması hem ekonomik hem de toplumsal açıdan son aşama mühim. Dünyanın derhal her ülkesinde mevcud bir mesele ise genç nüfusun tarımdan kopma noktasına gelmesi. Genç neslin ata yadigarı mesleğimizi yapması, kırsaldan kente göçün önlenmesi ve tarımsal faaliyetin kuşaktan kuşağa aktarılması için yaşam şartları iyileştirilmeli, aile işletmeleri daha çok desteklenmeli, pozitif ayrımcılık yapılmalı. Bu yönüyle baktığımızda aile işletmelerine ayrılan destekleme bütçesinin artırılarak devam etmesi bu işletmelere pozitif yönde yansıyacak.
