PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN Milyarlarca insanı ortak sevince boğan spor alanında ekonomik büyüklük, her yıl hızla artıyor. 1928 senesinde Coca-Cola ile Olimpiyat Oyunları arasındaki ilk anlaşmadan bugüne dek spor endüstrisinin gelirlerinin büyüklüğü, 2022 yılı itibarıyla 500 milyar doları aştı. Yarım trilyon doları aşan sektörün en mühim gelir kalemlerinden biri de sponsorlar. 2021 ve 2022’de senelik yüzde 41.3 gelişme oranı yakalayan sektörün 2026’ya kadar 700 milyar doların üstüne çıkmasına da kati gözüyle bakılıyor. Başta marka bilinirliliğini dikkate alan mahalli ve global firmalar, oyuncu ve takımların değerlerini artırıyor.
FİLENİN BANKACILARI
Türkiye’nin en büyük bankaları da hem kendi takımları hem de verdikleri sponsorluk destekleri ile sporun birçok branşını destekliyor. Üstelik başta voleybol olmak suretiyle birçok branşta küresel şampiyonalarda kupalara uzanıyor. Geçtiğimiz haftalarda ardı ardına şampiyonluklar da geldi. En malum markalardan Vakıfbank’ın sarı-siyahlı kulübü, bugüne dek ulusal ve internasyonal 38 kupa kazanmayı başarmış durumda. VakıfBank Hanım Voleybol Ekibi ise 12 internasyonal şampiyonluk ile ”Türkiye’nin internasyonal alanda en oldukca kupa kazanan ekibi’ unvanını elinde bulunduruyor. Voleybolda Hanımefendiler CEV Şampiyonlar Ligi Süper Final maçında iki Türk takımının ilk kez finalde karşılaşmış olduğu Eczacıbaşı Dynavit’i 3-1 yenerek şampiyon oldu.
KÜRESEL BAŞARILARA İMZA ATTI
VakıfBank Hanım Voleybol Ekibi’nın, kazanılmış olduğu 4 FIVB Dünya Kulüpler Şampiyonası Şampiyonluğu, 6 CEV Şampiyonlar Ligi Şampiyonluğu, 1 Top Teams Kupası Şampiyonluğu ve 1 Challenge Cup Şampiyonluğu var. Hatta üst üste en oldukca resmi maç kazanan voleybol ekibi olarak Guinness dünya rekorlarına girmeyi de başardı. Türkiye Ligi’nde ise 13 kez şampiyon olmayı başarmış bir ekip. Sarı-siyahlılar, 2017-2018 sezonundan bu yana ligin tek şampiyonu. Tamamı haricinde toplumsal boyutu da oldukça mühim. Kulüp, İstanbul’da üç, Ankara’da iki, İzmir, Bursa ve Saraybosna’da birer olmak suretiyle toplam sekiz VakıfBank Voleybol Okulu’nda 3 binin üstünde kız çocuğunu voleybolla tanıştırdı. VakıfBank ek olarak geçtiğimiz ay üçüncü kez Avrupa şampiyonu oldu.
ÜÇ KEZ ŞAMPİYON OLDU
Benzer bir halde 1981 senesinde kurulan ve voleybol branşında devam eden Ziraat Bankası da AXA Sigorta Efeler Ligi’nde Halkbank’ı 3-1 yenik ederek seride durumu 3-2’ye getirdi ve sezonu şampiyon olarak tamamladı. Ziraat Bankkart Adam Voleybol Ekibi böylece üç kez şampiyon olarak mühim bir seriye de imza atmış oldu. Sponsorluk alanında en büyük yatırımlardan biri de yedi sezondan bu yana futbolda Türkiye Kupası’nın isim hakkına sponsor olması.
Halkbank da benzer bir halde Türkiye Voleybol liglerinde en fazla şampiyon olan kulüplerden birine haiz. 1992-1996 yılları aralığında beş kez üst üste şampiyon olan ekip, iki kez de Türkiye Kupası Şampiyonu oldu. 2012-2013 sezonunda CEV Kupası kazanan ekip, dört kez Türkiye Ligi şampiyonu, 1 kez Türkiye Kupası şampiyonu ve üç kez de Cumhurbaşkanlığı Kupası şampiyonu oldu. Kamu bankalarının kendi takımları kadar sponsorlukları haricinde hususi bankaların da tüm spor branşlarında destekleri ciddi seviyelere ulaşmış durumda.
BİG DATA DA ARTIK DEVREDE
Sponsorluk mevzusunda artık ‘big data’ da devreye girmiş durumda. Firmalar, tüm verilere ulaşarak, doğru alanda doğru kurum ya da kişiler ile emek harcama imkânı buluyor. Dijitalleşmenin ve toplumsal medyanın kullanım gücünün artmasıyla sponsorluklarda pek görülmeyen sektörler bu mecraya dahil olmaya başladı. Uzakdoğulu firmalar, başta Çin ve Katar olmak suretiyle kulüp, gösterim hakkı satın alma ve çeşitli sponsorluklarla sporun yeteri kadar ilgi duyulmadığı noktalara ulaşmaya artık oldukca istekli. Spor endüstrisinde artık sponsorluklar ve yandaş ölçümü, yatırımın geri dönüşü benzer biçimde mevzular da gündemde.
GENÇLİK SPORLARI 37.5 MİLYAR DOLAR
Sporun toplumsal boyutu da devreye girince, sponsorluklar gençlik sporları pazarına da hızla giriyor. Gençlik sporları, spor liglerinden eğlence etkinliklerine kadar uzanan büyük bir sanayi. 2022’de gençlik sporları için küresel pazarın 37.5 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Pazarın 2030 senesinde yüzde 9.2 büyüyeceği ve 69.4 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor.
SOSYAL MEDYA HESAPLARI DA ÖNEMLİ
Sponsorluk anlaşmalarında oyuncuların toplumsal medya etkileşimleri mühim bir unsur. Kulüple meydana getirilen anlaşmalar kadar oyuncularla meydana getirilen astronomik tutarlardaki anlaşmalar da dikkat çekiyor. Firmalar, oyuncuların ulaşmış olduğu kişilere bakarak yatırım yapabiliyor. Giyim devlerinden Nike, Cristiano Ronaldo ile senelik 24 milyon euro’luk antak kalma imzalamıştı. Nike’ın rakibi Adidas ile kariyerinin sonuna kadar antak kalma imzalayan Messi’nin alacağı sayı açıklanmazken Ronaldo’dan fazla kazanacağı söyleniyor. Cristiano Ronaldo’yu toplumsal medyanın tamamında 322.8 milyon şahıs takip ederken Neymar’ı 194.2, Leonel Messi’yi 181.9 milyon şahıs izliyor.
LİSANSLI SATRANÇ SPORCUSU 30 BİNDEN 1.2 MİLYONA ÇIKTI
Türkiye’de satranç mevzusuna en uzun süredir yatırım meydana getiren bankalardan kabul edilen Türkiye İş bankası, 2007 senesinde süregelen, 400 okulla öğrencilerin ufak yaşlardan itibaren bu sporla tanışmalarını sağlamış oldu. Türkiye Satranç Federasyonu (TSF) ana sponsorluğunu 2005 yılı Aralık ayından bu yana ve Şimal Kıbrıs Satranç Federasyonu (KKSF) ana sponsorluğunu ise 2013 yılından bu yana meydana getiren banka, bu süreçte lisanslı satranç sporcu sayısının 30 binden 1 milyon 200 bine çıkmasına destek oldu. Satranç antrenörü sayısı 2 binden 87 bin 258’e, satranç turnuvaları sayısı 400’den 13 bin 972′ ye, satranç kulüplerinin sayısı 600’den 2 bin 205’e ve unvanlı sporcu sayısı 6’dan 236’ya terfi etti.
