Bu modelin, Türkiye’nin yeşil dönüşüm hedefleri için de mühim bir vasıta bulunduğunu belirten Eksim Enerji CEO’su Arkın Akbay, mevzuya ilişkin değerlendirmelerde bulunmuş oldu. Akbay; “Endüstri kuruluşları ve büyük ticari işletmeler, elektrik fiyatlarındaki değişimlerden kaynaklı maliyeti etkileyen unsurlardan ari duracak ve dolayısıyla sermayelerini, elektrik üretimi yatırımlarına aktarmak yerine kendi iş alanlarında büyümeye yönlendirme imkânına haiz olacak. Öteki taraftan enerji üreten tesis işletmecileri ise yeni yatırımlarının finansmanı mevzusunda, daha çok durağan(durgun) bir gelir beyan edebileceği için bankalardan kredi temin süreci kolaylaşacak, böylece enerji üretim projeleri daha süratli ve daha uygun maliyetle hayata geçebilecek.” ifadelerine yer verdi.
Yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi, dünya genelinde olduğu benzer biçimde devletimizde de her geçen gün yükselmeye devam ediyor. Artan enerji maliyetlerinden etkilenmek istemeyen işletmeler, çareyi gerekseme duydukları enerjiyi kendi imkânlarıyla üretmekte buluyor. Tüm bunların yanında global çevrelerce kabul görmüş yeni yöntemler de gündemde kendine yer bulmayı sürdürüyor. Enerjide uzun dönemli yenilenebilir elektrik tedarik anlaşmaları modeli, Türkiye’nin yeşil enerji dönüşümüne mühim katkılar sunmaya hazırlanıyor. Avrupa ve ABD’da başarıya ulaşmış bir halde uygulanan bu model, şirketlerin yeşil enerji üretimine destek olma yöntemlerini tekrardan şekillendiriyor. Bununla beraber endüstri kurumlarının kendi fabrikalarına yada fabrikalardan değişik alanlara enerji santrali oluşturmak yerine, yeşil enerji üreten santrallerle uzun vadeli elektrik tedarik anlaşmaları yapmalarını, böylece yeşil dönüşüm yatırımlarına katkıda bulunmalarını teşvik ediyor. Bu yaklaşım işletmelerin enerji maliyetlerini sabitlemelerine imkân tanırken, yeşil enerji kullanımları ile kolaylıkla karbon sertifikası elde etmelerini sağlıyor. Böylelikle endüstri kurumlarının ve büyük ticari işletmelerin, sermayelerini enerji alanındaki yatırımlara kaynak ayırmak yerine, kendi iş alanlarında verim ve kapasite artışı yatırımlarına yönlendirmeleri öngörülüyor.
Enerji arz güvenliğine katkı elde eden ekonomik bir model
Enerjide uzun dönemli yenilenebilir elektrik tedarik anlaşmaları modeline değinen Eksim Enerji CEO’su Arkın Akbay yapmış olduğu açıklamada, “Yenilenebilir enerji santralinin gelecek yıllarda hızla artış göstermesi planlanıyor. Ek olarak santrallerin kesintili üretimlerini dengeleyecek olan elektrik depolama sistemleri projeleri de artmaya devam ediyor. Öteki taraftan lisanssız üretim kaynaklarında depolama yükümlülüğünün olmaması sebebi ile toplam iletim ve dağıtım sistemi taşıma maliyetlerinin artması planlanıyor.
Mevcut lisanslı üretimin, artan iletim ve dağıtım sistemi taşıma maliyetini tek başına üstlenemeyecek oluşu sebebiyle öz tüketime yönelik yapılmakta olan yatırımlar için alınan teşviklerin azaltılması gündeme gelebilir. Bu sebeple, bugün yapılabilirliği yüksek görünen lisanssız üretim tesisleri, gelecekte ek ana paraya gerekseme duyabilir.” dedi.
Uzun vadeli alım anlaşmalarının işletmeler için sağlamış olduğu avantaja da değinen Akbay, “Lisanssız enerji santrallerindeki üretim, planlananın peşinde kalabilir ve dolayısıyla fizibiliteler orijinal plandan sapabilir. Bu sebeple amortisman için işletme yıllarında risk sermayesi unsuru ortaya çıkabilir. Yenilenebilir enerji üretim tesislerinden uzun vadeli alım anlaşmaları hem arz güvenliğine katkı sağlayacak hem de iletim ve dağıtım bedelleri de hesaba katıldığında toplam maliyet açısından daha ekonomik olacak. Bu durum hem de endüstri kuruluşlarımızın ve ticari işletmelerin kendi iş alanlarında kazandıkları sermayeyi daha verimli kullanılmalarına imkân sağlayacak.” şeklinde konuştu.
“Sürdürülebilir enerji hedefleri için tehlikeli sonuç rol oynayacak”
Uzun dönemli elektrik tedarik anlaşmaları modeline ilişkin açıklamalarını sürdüren Eksim Enerji CEO’su Arkın Akbay, “Türkiye’de, Birinci YEKDEM sürecinin 10 senelik alım garantisi desteklerinin birçok projede sona ermesiyle, bu modelin yaygınlaşması; mevcut tesislerin tekrardan güçlendirme ve hibrit tesis yatırımlarını finanse edebilmesine olanak tanıyacak. Dolayısıyla birim alanda daha düşük yatırım harcanması ile daha çok üretim yapılması sağlanabilecek. Bu model, hem de devletimizde yeşil enerji dönüşümünü hızlandırarak sürdürülebilir enerji kaynakları oluşturma ve enerjide dışa bağımlılığı azaltma hedeflerine ulaşmada tehlikeli sonuç bir rol oynayacak.
Enerjinin üretildiği yere yakın tüketilmesinin en ekonomik çözüm bulunduğunu da belirten Akbay “Enerji tüketim noktasından uzak olunduğunda; enerji üretim, iletim ve dağıtım yatırımları da gerektiğinden toplam maliyet artırıyor ve bu maliyet tüm üretici ve tüketicilere yansıyor. Lisanslı yenilenebilir enerji yatırımı olan şirketlere, önerdiğimiz sistemle beraber endüstri kuruluşlarına ve ticari işletmelere en uygun üretim tesisinden yeşil enerji kaynağını sunabilmesini hedefliyoruz. Bu kapsamda yeşil dönüşüm hedefleyen şirketlere odaklarını değiştirmelerini ve lisanslı yenilenebilir enerji kaynağından elektrik üretimi meydana getiren tedarikçilerle ‘uzun vadeli elektrik tedarik sözleşmesine’ yönelmelerini tavsiye ediyoruz” dedi.
Kredi temin sürecini kolaylaştıracak
Yenilenebilir enerji santrali işletmecileri açısından da modeli değerlendiren Akbay, “Bu model; rüzgâr, güneş ve hidroelektrik benzer biçimde yeşil enerji tesisleri için de çeşitli avantajlar sunabilecek. Endüstri kuruluşları ve büyük ticari işletmeler, elektrik fiyatlarındaki değişimlerden kaynaklı maliyeti etkileyen unsurlardan ari duracak ve dolayısıyla sermayelerini, elektrik üretimi yatırımlarına aktarmak yerine kendi iş alanlarında büyümeye yönlendirme imkânına haiz olacak. Öteki taraftan enerji üreten tesis işletmecileri için de yeni yatırımların finansmanı mevzusunda, bankalardan kredi temin sürecini kolaylaştırarak enerji üretim projelerinin daha süratli ve daha uygun maliyetle hayata geçmesine olanak sağlayabilecek.” dedi.
