Sıhhat turizmi, insanların sıhhat hizmetlerine erişmek amacıyla ülkeler içinde gezi etmeleridir.
Sıhhat Turizminin Özelikleri
İnsanlar yaşadıkları seneler içinde sıhhatli olmak zorundadırlar. Şundan dolayı, insanoğlu sıhhatli oldukça verimli bir emek harcama yapabilirler.
Bu yüzden ilk çağlardan bu yana insanoğlu sıhhat bulmak, ağrılarından, sızılardan, yağlardan kurtulmak için kendilerini sağaltma olanaklarını aramışlar, bulmuşlardır.
Kuşkusuz ilk caglarda insanoğlu sadece bolca olanaklardan oldugu benzer biçimde yararlanmaya yollarini bulmuşlar. Bunlardan bir çogu bugün tip bilimi içinde yer almiş, dolayli olarak da turizme özgü etkinlikleriyle ehemmiyet kazanmiştir.
Sanayileşme ve kentleşme sonucu gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde cevre sorunlari insan sagligini bozan, iş gücü verimini azaltan bir yaşama ortamina niçin olmaktadir. Beslenme bozukluklari , sinirsel yogunluklari artiran, bu ortamin yarattigi sorunlari gidermek amaciyla Almanya, Fransa, Italya vb. ülkeler kaplıca, deniz ve iklim benzer biçimde kaynak değerlerinden yararlanma yollarını aramış, başlangıçta halk sağlığını ve işgücü verimini korumak amacıyla sürdürülen bu çabalar, sonraları iç ve iklim kürleri benzer biçimde uygulamalara dönüşmüştür.
Kür ve tedavi amacı ile belirli bir vakit için yer değiştiren insanoğlu, gittikleri yerlerde konaklama, beslenme, kür ve tedavi uygulaması, dinlenme ve eğlenme gereksinimlerini karşılayarak alt-üst yapısı tesislerine gerek duymaktadırlar.Ekonominin arz ve talep kuralı içinde işlerlik kazanan bu vaka günümüzde sıhhat turizmi olarak adlandırılan mühim bir gezim türünü oluşturmuştur.
Tabiat ananın sıhhat verici özelliklerinden yararlanmak isteyen insanların sıcak su, maden suyu, hamam, kaplıca ve bunaları tamamlayan kür merkezlerini ve bazı tıbbi hizmetlerin sunulmuş olduğu sıhhat merkezlerini ziyaret etmeleridir. Tıbbi gezim deniz, iklim ve mağara tedavisini içine almaktadır.
Kür tedavisi zaman içinde tüm yıl boyu sürdürülebilmesi, gezim sektörüne ayrı bir çekicilik kazandırmıştır.Kür kuralları gereğince kaplıca, deniz ve iklim kürlerinde 3 hafta süre ile kür yapılmasının öngörülmesi ise, sıhhat turizmi merkezlerinde yer alanyatırımlar için oldukca güvenilirli ve karlı işletme türü yaratır.Sıhhat turizmini 2 alt başlık şeklinde ele almamız ihtimaller içindedir.Bunlar:
1-Termalizm
2-Klimatizm
Mineralize termal sular ile çamurları kaynağın yöresindeki çevre ve iklim faktörleri bileşiminde insan sağlığına pozitif katkı sağlama suretiyle, uzman hekim denetim ve programında, fizik tedavi, rehabilitasyon, egzersiz, rejim benzer biçimde destek tedavilerle koordineli kür uygulamalarına termalizim denmektedir. Bu amaçla meydana getirilen gezim harekatı da termal gezim olarak algılanır.
Jeotermal kaynak zenginliği bakımından dünya ilk ona (10) giren Türkiye de sıcak ve soğuk mineralli su deposu 1300 civarındadır. Bunlardan yaklaşik 600 kadari sicak ve mineralli su kaynaklarıdır. Termal suların en yaygın kullanımı balneolojik kullanımdır. Balneoterapi; mineralize termal sularda meydana getirilen kür uygulanmaktadır. Balneoterapi genel olarak şu birimlerden oluşur;
1.Genel yüzme havuzu
2.Tedavi havuzu
3.Hususi tedavi banyosu
4.Genel banyo havuzları
5.Masaj duşlari
6.Masaj birimleri (genel, kısmi, su altı masajı)
7.Balçık küvetleri
8.Buğu banyosu
9.İçme kürü
10.Gaz banyosu
11.Deri altı enjeksiyon
12.Sauna
13.Türk hamamı
Klimatizim
Sıhhatli iklim ortamında bulunmayı ifade etmektedir. Klimatik kaynaklar; dağlar, mağralar, vb. yerlerdir. Bir başka deyişle dag istasyonundaki acık havanın sıhhat üstündeki şifa veriçi etkisinden yararlanmak için uygulanan bir tedavi sistemi ve sıhhatli iklimde meydana getirilen temiz hava kürüdür.
Sıhhatli iklim tanımına uygun ve insan sağlığına yararı bakımından en çekici bölgeler arasından deniz seviyesinden 800 m yükseklikten başlayarak 2000 m’ye kadar uzanan yükseklik kuşagi yer alir. Bu yükseklik kuşagi orta yükseklikteki daglik yörelerle yogun olunan örtülerinin yayiliş gösterdigi alanlari kapsar. Bu yükseklikler bununla beraber rekreasyon alanları olamaktadır.
Meydana getirilen araştırmalara gore deniz seviyesinden yükseklerde yaşayanlarda hamoglobin artışı görülmektedir. Bunun sonucu tansiyon, kan dolaşımı hızlanmaktadır.Bu vaka kas ve hücrelerin kuvvetlenmesine olanak sağlar.Netice olarak insan bedeninin hareketlilik ve güç performansını yükseltmektedir.
Türkiye’de sıhhat turizmine mevzu olan tesislerden termal kaynak işletmelerinin mühim bir bölümünün işletmesi İl Hususi İdareleri tarafınca yapılmaktadır.Kaplıca, ılıca olarak etkinlik gösteren bu işletmelerin bir çok nitelikli hizmet vermemektedir.Bu gereksinimden hareketle, devletçe sıhhat tesisi yatırımlarının teşvik edilmiş olduğu görülmektedir.
Türkiye’de sıhhat gezim tesislerini incelediğimizde, alt ve üst yapı tesislerinin sınırı olan olmasına rağmen:Yalova, Gören, Bolu, Balçova, Sandıklı, Pamukkkale, Harlek, Sivas-Çermik ve Erzurum-Pasinler benzer biçimde kaplıca merkezlerinde senenin altı ayı yer bulmak olanaklı değildir.Bazı kaplıcaların çevresinde ise çadırlarda konaklayan sıhhat turizminden yararlanmaya çalışan insanoğlu olduğu görülmektedir.
Lüzumlu potansiyele haiz olan devletimizde, sıhhat turizminin geliştirilmesi için meydana getirilen çalışmaların ivme kazanması gerekliliği kaçınılmazdır.
Tıbbın bu yeni görevi, şifalı sular, iklim, deniz, dağ, mağara tedavisi benzer biçimde çeşitli kaynaklara dayanmaktadır.Bunlarda tıbbi turizmin varlığını biçimleştirmektedirler.Tıpla turizmin bir araya gelmiş olduğu bu mevzuda çalışırken her şeyden ilkin tedavi yerlerinin örgütlenmelerinde hekimlere geniş bir mesuliyet oranı bırakmak gerekir.
Sağaltma (tedavi), dinlenme, zayıflama ve güçsüzlüğü yok etme istasyonlarının halkın gereksinimine gore ayarlanması, değerlendirilmesi, bir taraftan toplumsal bir sorun olarak oldukca önemlidir.
Türkiye’de romatizma, şeker ve karaciğer hastalıklarına iyi gelen kaplıcalarımız:
Ankara haymana kaplıcaları (hanım ve cilt hastalıkları)
•Aydın Ortakçı kaplıcaları (içme ve banyo hastalıkları)
•Denizli Yenice Kaplıcaları(romatizma, kalp ve damar sertliği)
•Eskişehir Kaplıcaları (romatizma, bedeni ve zihni yorgunluklar)
•İzmir Urla içmeceleri
•İzmir Balçova ılıcaları
•İzmir Çeşme şifalı sular merkezi (katranlı balçık güzelleştirici)
•İzmir Bergama tabakları ılıcası
•İstanbul- Tuzla içmeceleri (karaciğer, safra yolu, böbrek ve bağırsak rahatsızlığı)
•Manisa Kurşunlu kaplıcaları (romatizma)
•Ahmetli Kaplıcaları
•Manisa-Sert Kaplıcaları
•Niğde-Çiftehane Kaplıcaları
•Bursa Kaplıcaları
Öteki Gezim Türlerinden Farkı
Kişilerin emek harcama enerjisini azaltan ya da çalışmalarına ebgel olan; dolayısıyla ile de ulusal ekonomide negatif tesirleri bulunan bazı hastalıklarla gençlere sonradan gelen illetler tıbbı ve insanları naturel kaynaklardan yararlanmaya yöneltmiştir.
Günümüzde sanayileşme ve aşırı şehirleşmenin yarattığı, toprak, hava, su, çevre kirlenmesi, gürültü benzer biçimde çeşitli problemleri ile insanların belirli bir süre içinde olsa sıhhatli bir iklimde bulunarak bedeni ve zihni olarak dinlenme temiz havanın bazı solunum yoları ve kalp kan dolaşımı rahatsızlıklarının tedavisinde şifa verici etkiye haiz olduğu bilinerek ve bunu yanında dağ istasyonaları açık havadan yararlanmak, dağ sporlarının yapıldığı sıhhat turizmidir.
Kısacası hem tedavi hem de dinlence gereksinimlerini beraber gidermeleri tabiatın tedavisinden yararlanmaları bu sektörü doğurmuştur.
Yalnızca halk sağlığı yönünden ele alındığında dahi, iş gücü verimliliği arttırıcı özelliği ile sıhhat turizmi, gezim boyutlarıyla beraber ülkemiz için ekonomik ve toplumsal açıdan son aşama önemlidir