Son yıllarda sıhhatli beslenmeye olan ilgi, bitkisel ürünlere olan yönelimi de artırıyor. Bilhassa nebat çayları, tüketicilerin hem sıhhatli olmak hem de çeşitli hastalıklardan korunmak amacıyla tercih etmiş olduğu ürünler içinde öne çıkıyor. Peki nebat çayı tüketirken nelere dikkat edilmeli?
‘Besin kodeksine uygun olmalı’
Bitkilerin sağlığı koruyucu pek oldukca madde taşıdığının anlaşılmasıyla beraber bitkisel ürünlere olan talebin de arttığını belirten Prof. Dr. Ekrem Sezik, şu detayları verdi:
“Son zamanlarda bilhassa, antioksidanları koruyucu olarak, soğuk algınlığında rahatlatıcı yada dışkılamayı kolaylaştırıcı amaçlarla çay içme yaygınlaşmış durumda. Öteki taraftan siyah çaya alternatif olarak içilmesi de vatanımızda nebat çaylarının tüketimini oldukça artırdı. Sadece bitkisel çayları ‘otu al, kaynat iç’ olarak düşünmemek gerekir. Her üründe olduğu benzer biçimde bitkisel çaylarda da ürünün kalitesi önemlidir. Bu husus da sadece hammaddenin kaliteli, üretim tesislerinin hijyenik şartlara haiz ve ürünün çözümleme edilerek güvenilir bulunduğunun gösterilmesi ile mümkündür. İçecek olarak üretilen çayların besin kodekslerinde istenen kalitede olması gerekir.”
‘Denetim ve analizleri yapılmış olmalı’
Bitkilerin ya tabiattan uygun toplama yöntemi yada iyi ziraat uygulamaları ile elde edildiğini ifade eden Sezik, tüm bu süreçte lüzumlu olan tüm denetimlerin mühim bulunduğunu altını çizdi. Sezik, “Hasattan sonrasında kurutma, gerekiyorsa parçalama yapılır. Depolama için uygun ve standart şartlar sağlanmalı. Bitkiler, toprak, toz, kir ile böcek ve öteki hayvan kirliliklerini taşımamalı. Bitkilerin, ağır metal, pestisit, herbisit, mikrobik bulaşma miktarları sınır değerler için verilen değerlerin üstünde olmamalı.
Bitkilerde üreyebilecek yada üremiş olan mikrofungusların ürünü olan aflatoksin, okratoksin tayinleri muhakkak yapılmalı. Bu maddeler hayvan deneylerinde kansere sebep olmakta ve kanser yapıcı olarak kabul edilmektedir. Ek olarak radyoaktif bulaşma olup olmadığı, pirolizidin ve tropan alkaloitlerinin bulunup bulunmadığı da aranmalı. Bu analizler uygun değilse, tüketici çay içerken sürekli zararı dokunan maddeleri de almış olur” diye konuştu.
Açıkta satılan ürünler ne kadar güvenli?
Türk halkının bitkisel ürünleri ve çayları daha oldukca aktar ve benzeri dükkanlardan aldığını hatırlatan Prof. Dr. Ekrem Sezik, bu aşamada da dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan mevzular bulunduğunu söyleyerek şunları hatırlattı:
“Aktar benzer biçimde yerlerde, açıkta satılan ürünlerin sağlığa zararı dokunan maddeler taşıyabileceği hususunu unutmamak gerekir. Bu ürünlerin kullanılmasını doğru bulmuyoruz. Bu sebeple açıkta satılan ürünlere elde ediliş, nakil ve bekleme esnasında hangi zararı dokunan maddelerin bulaştığını, son kullanım tarihini, doğrusu besin olarak kullanılmaya uygun olup olmadığını maalesef bilmiyoruz. Aktar, baharatçı, şifalı bitkiler sarayı benzer biçimde adlar verilmiş dükkânlarda bitkiler açıkta satılmaktadır. Çuvallarda, kutularda, yatay cam dolaplarda, kavanozlarda… Yol kenarına çıkarılmış çuvallar içindeki ıhlamur, adaçayı benzer biçimde bitkilere yoldan ve geçen araçlardan bulaşanlar dikkatsizlik edilemez. Aktar dostlarım bana darılmasınlar fakat ben malum firmaların poşet çaylarının kullanılmasını tavsiye ediyorum. Bu sebeple malum firmaların poşet çaylarında kullandıkları bitkilerin üretimlerinin sıhhat şartlarına uygun bulunduğunu, ağır metal, herbisit, pestisit ve öteki analizlerin yapıldığını biliyorum.”
‘Poşet çay yapımında kullanılan kağıt bitkisel’
Poşet çay yapımında kullanılan kağıtların, bir muz türü olan Abaka bitkisinin yapraklarından elde edilmiş liflerden üretildiğini hatırlatan Sezik, sağlığa zararı dokunan olmadığını belirterek, “Bu madde bildiğimiz selüloz değildir. Zararı olan olabilecek herhangi bir madde taşımaz. Ek olarak demleme esnasında suya herhangi bir lif yada madde vermez. Bu husus da analizlerle gösterilmiştir. Kısacası zararı dokunan değildir. Poşet çaylarda dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan en mühim husus, poşetin içinde bulunan bitkilerin kalitesi ve üretildiği tesislerdir. Malum firmaların poşet çayları analizli ve hijyeniktir. Poşet çay alınırken üretim yada son kullanım zamanı bulunup bulunmadığına da ne olursa olsun dikkat edilmeli. Ihlamur, adaçayı, kuşburnu, yeşil çayın kaliteli olanları tüketmek şartıyla sağlığa yararlı bulunduğunu belirtmekte yarar görüyorum” ifadelerini kullandı.
