Bir çok formülün sonucunu ve rakamları değerlendirirken bize yardımcı olacak çok önemli iki kavramı, PARETO Prensibini ve Referans Malları hatırlamakta yarar var.
Rakamlarla Perakende yönetimi yazı dizinin 2. yazısı
2. PARETO PRENSİBİ VE REFERANS MALLAR
Bu noktada, bir çok formülün sonucunu ve rakamları değerlendirirken bize yardımcı olacak çok önemli iki kavramı, PARETO PRENSİBİNİ ve REFERANS MALLARI hatırlamakta yarar var.
2.1 PARETO PRENSİBİ
Bu kavram mağazacılıkta bir çok şeyi anlamamıza ve kavramamıza çok yardımcı olan bir kavramdır.
Bu prensibin aslı, İtalyan ekonomist Vilfredo Pareto’nun 1904 yılında ülkesinde yaptığı bir gözleme dayanır. Bu gözleme göre, Pareto ülkesindeki refahın %80’ninin, ülkesinde yaşayan insanlardan ancak %20’si arasında dağıldığını belirlemiştir. 80/20 kuralı diye de bilinen bu kural daha sonraları başka alanlarda da kullanılmış ve kalite yönetiminin yaratıcılarından Dr. Joseph Juan tarafından “önemliler az, önemsizler çok” yaklaşımı ile yönetim alanına sokulmuştur. Bu prensip herhangi bir şeyin %20 sinin, sonuçların %80ine neden olması olarak ifade edilebilir.
Bu prensibi perakendecilik alanında yorumladığımızda aşağıdaki sonuçları çıkartırız;
- Müşterilerin %20’si cironun %80’ini sağlar,
- Sattığımız malların %20’si cironun %80’ini sağlar,
- Satış elemanlarının %20’si satışın %80’ini sağlar.
Ve tabi bunlara bağlı olarak diğer yönden bakarsak da ;
- Müşterilerin %80’i cironun sadece %20’sini sağlar
- Sattığımız malların %80’i, cironun sadece %20’sini sağlar,
- Satışların %80’ni satıcıların sadece %20’si tarafından sağlanır.
Pareto Prensibini kullanırken unutmamamız gereken şey, %20’nin %20 ile %30, %80’in ise %70 ile %80 arasında değişiklik göstereceğidir.
80/20 kuralının bize gösterdiği en önemli şey, bize cironun yüzde seksenini sağlayan %20 müşterimizi, % 20 malımızı ve % 20 elemanlarımızı kaybetmemek içinneler yapmamız gerektiği konusunda sürekli çalışmak ve çaba göstermek ve bunu sürekli hatırlayarak 20’yi nasıl arttıracağımız konusunda sürekli araştırmaktır, bu da aslında MAĞAZA YÖNETİMİNİ tanımıdır.. Bunu yapabildiğimiz sürece ciromuz artış gösterece ve karlarımızı yükselecektir.
Ancak unutmayın, %80’ler olmaz ise % 20’ler de olmaz.
2.2. REFERANS MALLAR
Pareto Prensibi ile birlikte düşünmemiz gereken diğer bir konu da referans mallardır.
Peki nedir referans mallar ?
Bir mağazanın, müşterisi tarafından algılanma ve hatırlanma şeklini yönlendiren mallara referans mallar diyoruz Diğer bir deyişle, müşterinin bir mağaza için kullandığı pahalı-ucuz, çok çeşidi var- az çeşidi var, kaliteli- kalitesiz gibi nitelendirmelerini yönlendiren mallara referans mallar diyoruz.
Bu mallar genel olarak mağaza müşteri kitlesinin sıklıkla satın aldığı mallardan oluşur.
Bunu bir süpermarket düzeyinde anlatmaya çalışırsak, referans mallar, buradan sürekli olarak alışveriş eden kişilerin (örneğin bir ev kadınının) her geldiğinde satın aldığı domates (mevsimsel olarak değişiklik gösterebilir) süt, yumurta, deterjan, meşrubat gibi mallardır. Müşteri, bu malların karşılaştırmalı fiyatını, çeşidini ve kalitesini direkt olarak mağazaya yansıtır ve mağaza konusunda ucuz – pahalı, kaliteli – kalitesiz, çeşidi az – çeşidi çok gibi yargılara varır.
Unutmayın, bir mağazanın ne olduğu değil, müşteri tarafından nasıl algılandığı en önemli şeydir, bu nedenle referans mallara ayrı ve sürekli bir özen gösterilmesi gereklidir.
Referans mallar genelde adetsel olarak en çok satan mallardır. Bunların ne olduğunu görmemiz için yapmamız gereken bilgisayarımızdaki mal satış listesinin (adetsel olarak) en üstünde olan % 10’una bakmaktır.
