Otomobil alıp satacaklar dikkat! Sıfır araç piyasası için kritik tarih…

Selçuk Bulut / Milliyet.com.tr – Pandemi öncesinde baş gösteren çip krizi, teknoloji ve otomotiv sektöründe aksamalara neden oldu. Koronavirüs sonrası ilan edilen pandemi ile şirketler üretimlerine ara verdiler. Toplu taşıma kullanmak istemeyenlerin de talebi artırması sıfır otomobil bulunmasında zorluklar yaşanmasına sebep oldu. Ancak uzmanlar piyasada sıfır otomobil bulunamamasını sadece buna bağlamıyorlar.

İHRACATA ÖNCELİK VERİLİYOR

Sıfır otomobil bulmakta yaşanan sıkıntıda, üretimin azalmasının da etkili olduğunu söyleyen Ankara Oto Galericileri Derneği (ANODER) Başkan Yardımcısı Hamza Avcı, üreticilerin önceliğinin yurt dışı olduğunu dile getirdi. Alınan siparişlerin 1 yıl öncesinden hazırlanmaya başlandığını belirten Avcı, gelen talepler neticesinde araç teslimi yapıldığını söyledi ve yaşanan pandeminin de piyasayı ister istemez olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Avcı, “Geçtiğimiz yıl yaşanan talep azlığı üretime de yansıdı. Piyasa bu yıl birden açılınca üreticiler de taleplere yetişmekte güçlük çekti” dedi.

‘ZATEN SATILAN ARAÇLARDI’

Taleplerin arza yetişememesi sonrası ikinci elde de fiyatların artması otomobil alacakları kara kara düşündürüyor. Ağustos ayındaki ÖTV matrahı kararı otomobil piyasasını olumlu yönde etkiledi. Ancak sıfır araç bulunamaması, bulunan araçların da çok hızlı satılması birçok kişinin mağduriyet yaşamasına neden oldu.

Avcı bu durumu, “ÖTV matrah güncellemesi yapılan araçlar zaten satılıyordu. En alt dilimdeki, en uygun fiyatlı araçlardı. ÖTV matrah güncellemesi sonrasında zaten talep olan araçlara ilgi daha da arttı. Zaten piyasada bulunmuyorlardı, güncellemeden sonra da iyice ulaşılamaz hale geldiler.” sözleriyle değerlendirdi.

‘ÖTV’DE DÜZENLEME YAPILMALI’

Yüzde 50’lik ÖTV dilimine giren otomobiller için birçok kişi sıraya giriyor. Şanslı olanlar araç bulurken, beklemek zorunda kalanların sayısı da azımsanmayacak kadar çok. Ancak yüzde 50’lik dilimdeki araçların fiyatlarında yaşanabilecek artışlar sonrası yüzde 80’lik dilime geçmesi durumu da alıcıları endişelendiriyor. Bu duruma da dikkat çeken Avcı, yaşanacak fiyat artışlarının otomobillere olumsuz yansıyacağını söyledi. Bir üst dilime geçen otomobillerin fiyatlarının da 60-70 bin lira kadar arttığını belirtti. Bunun için yapılması gerekenin ise yüzde 50 ve yüzde 80’lik ÖTV dilimlerinin arasında yüzde 60’lık, yüzde 70’lik dilimlerin koyulmasını olduğunu sözlerine ekledi.

‘İKİNCİ EL ARAÇ ALMANIN TAM ZAMANI’

Yaşanan sıfır otomobil kriziyle ilgili Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç ise bu durumun bir süre daha devam edeceğini söyledi. Erkoç, “Üretimde bugün tam kapasiteyle çalışılsa bile eksikler tamamlanamadığından bu sorunun kısa vadede çözümleneceğini düşünmüyoruz. Bir tahminde bulunursak 2022’nin ilk yarısı yani 6’ncı aya kadar devam edeceğini öngörmekteyiz. Bu sebeple ikinci el araç almanın tam zamanı diyebiliriz. Yaşanan bu çip krizi devam ettiği ve Türkiye’ye sıfır araç girişi olmadığı sürece ikinci el araç fiyatlarında yükselme olabilir” dedi.

‘3 YAŞA KADAR ARAÇ İTHAL EDİLEBİLİR’

Otomobil azlığına dikkat çeken Erkoç, yurt dışından yapılacak araç ithalatıyla bu sorunun giderilebileceğine dikkat çekti. Geçici olarak, bir defaya mahsus olmak üzere ve vergilerinin alınması koşuluyla 3 yaşına kadar otomobillerin 10-20 bin adetinin ithal edilmesiyle bu sorunun azalabileceğini ifade etti.

Otomobillerdeki ÖTV baremlerinin farklılıklarını belirten Erkoç, Hamza Avcı gibi yaşanan ufak bir fiyat artışının ÖTV’yi etkilediğine dikkat çekti. Fırsatçıların da ÖTV matrah güncellemesiyle harekete geçtiğini söyleyen Erkoç, “Bu araçlar bazı fırsatçılar tarafından bayilerden 3’er, 5’er alınıyor, internette üzerine 50 – 60 bin TL ekleyerek satılıyor. Bunu yapanlar motorlu araç satıcısı arkadaşlarımız değil, bu meslekle alakası olmayan kişiler. Çünkü motorlu araç satıcısı esnafımız, tüccarımız, galericimiz bayiye gittiği zaman kendi adına araç alamıyor ama normal bir vatandaş istediği gibi alabiliyor” açıklamasını yaptı.

KAYIT DIŞILIK FİYAT DENGESİNİ BOZUYOR

Sıfır ve ikinci el otomobillerin fiyatlarının artışlarına da dikkat çeken Erkoç, kayıt dışılığın bu artışta payının yüksek olduğunu ifade etti. İşin erbabı olmayan kişilerin fiyat dengesini bozduklarını söyledi. Alınacak ve uygulanacak önlemler neticesinde otomobil sektöründe yaşanan fiyat istikrarsızlığının bir nebze azalacağını belirtti.

Yaşanan tedarik krizinin birçok kişinin beklediği sıfır otomobillerde fiyat artışı yarattığına dikkat çeken Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, çip krizi, küresel tedarik problemleri ve sürekli artan döviz kurları nedeniyle sıfır kilometre araç fiyatlarının Ocak 2022’ye kadar yüzde 12 artacağı yorumunu yaptı. 

Yalçın, “Temmuz ve Ağustos aylarındaki kısmi hareketlilik eylül ayından itibaren belirli bir çizgiye geriledi. Ekonomik nedenlerden ötürü tüketiciler ikinci eldeki ihtiyaçlarını bir miktar öteledi. Kasım ayından itibaren ikinci el araç pazarındaki talebin kademeli olarak artacağını öngörüyoruz. Bu durum da doğal olarak ikinci el araç fiyatlarını bir miktar artıracaktır” dedi.