NFT’lerde rekor hırsızlık! – Para Dergi

PARA FİNANS/ BARIŞ ERGİN 2022’de birçok yatırımcının sözlüğüne yeni bir ifade girdi: “non-fungible token” yada NFT dediğimiz bir ürün var artık. NFT’ler, belirli bir dijital sanat eseri yada ürünün sahipliğini kanıtlayan kod satırları. Geleneksel sanat eserleri şeklinde, NFT’ler de satın alınabilir, satılabilir, takas edilebilir ve değerleri de çılgınca dalgalanabilir. NFT ticaretinde yer edinen etken cüzdan sayısı, 2022’nin üçüncü çeyreği ile 2022’nin ikinci çeyreği içinde yüzde 17’den fazla azaldı. Bu, kullanıcı sayısının ortalama iki milyon olarak tahmin edilmiş olduğu 2021’in sonundan itibaren en kayda kıymet düşüş.

TRUMP’IN NFT’Sİ 24 SAATTE TÜKENDİ

Sadece gene de popüler adlar girmeye devam ediyor. Son olarak geçen hafta ABD Eski Başkanı Donald Trump’ın ‘mühim açıklaması’ olan NFT’leri 24 saatte tükendi. NFT marketteki satışları takip eden OpenSea Data, tanesi 99 dolara satılan ortalama 45 bin Trump dijital ticari kartlarının cuma sabahı itibarıyla sitede en oldukça konuşulan ürün olduğu bilgisini paylaştı. Trump, Truth Social hesabından yapmış olduğu paylaşımda “büyük bir duyuru” yapacağını belirtmiş, “ABD’nın süper bir kahramana ihtiyacı var” ifadesini kullanmıştı.

Blokzinciri teknolojilerinin yaygınlaşması ve yatırımcıların NFT şeklinde yeni trendlere yoğun ilgi göstermesi, fena niyetli kişilerin de dikkatinden kaçmadı. Bu durum dolandırıcılık ve para aklama şeklinde suçları bununla beraber getirirken, Temmuz 2021 – Temmuz 2022 döneminde minimum 100 milyon dolar değerinde NFT’nin çalışılmış olduğu ortaya çıktı.

Elliptic tarafınca piyasaya sürülen NFT’ler ve Finansal Kabahat 2022 başlıklı raporda, 2017’den bu yana minimum 8 milyon dolar paranın NFT’ler vesilesiyle aklandığı açıklandı. Temmuz 2022’nin 4 bin 600 NFT ile en fazla hırsızlığın kaydedildiği ay olduğu açıklandı. Dolandırıcıların bilhassa NFT piyasasına yeni giren kişilere odaklandıklarını vurgulayan NFT Warriors Kurucusu Tarık Bilen, “NFT satın alabilmek için bir NFT cüzdanına gereksinim vardır. Dolandırıcılar, NFT cüzdanına erişmeyi amaçlar ve hususi cüzdan anahtarınızı vermeniz için kimlik avı taktiklerini kullanır. Dolandırıcılar hesabınıza eriştikten sonrasında siz fark etmeden cüzdanınızı boşaltabilir” dedi.

SAHTE PROJELER ORTAYA ÇIKTI

Dolandırıcılık şekilleri de çeşitleniyor. NFT dünyasında geri çekilme dolandırıcılığı olarak adlandırılan ‘rug-pull’ dolandırıcılığı, en yaygın yöntemlerden biri. Genel anlamda kimliği belirsiz kişiler tarafınca ortaya bir NFT projesi atılıyor. Toplumsal medya hesaplarında projeye dair düzmece bir ilgi yaratılıyor. Yatırımcılar yeni bir projeye erken yatırım yapmak isteyerek dahil oluyor. Sonraki adımda da proje sahipleri ortadan kayboluyor. Mesela, Ethan Nguyễn ve Andre Llacuna tarafınca üretilen Frosties NFT projesi yatırımcıların 1.3 milyon dolarını kaybetmesine sebep oldu.

KİMLİK AVI DA YAPILIYOR

Bir taraftan da NFT ekosisteminde kimlik avı dolandırıcılıkları da yaygınlaşıyor. Dolandırıcılar, yatırımcıların cüzdan bilgilerine erişebilmek için düzmece bağlantılar kullanıyor. E-posta, Twitter yada Discord şeklinde kanallardan iletilen bu cüzdanlara kimlik bilgilerini ve hususi cüzdan anahtarlarını veren kullananların hesabı çalınıyor. Dünyanın en popüler NFT pazaryeri sayılan OpenSea’yi hedef alan kimlik avı saldırılarında 4 milyon dolar NFT’nin ele geçirildiği tahmin ediliyor.

Armağan NFT yada NFT satıcılarına yönelik teklif dolandırıcılığı şeklinde yöntemlerin de fena niyetli kişiler tarafınca kullanıldığını belirten NFT Warriors Kurucusu Tarık Bilen, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı: “Bu yöntemlerin yanı sıra, ‘pompala ve boşalt’ olarak Türkçeleştirilebilecek ‘pump & dump’ yönteminin de sıkça görüldüğünü söyleyebiliriz. Bu yöntemde NFT teriminin coşku verici yönünü kullanan dolandırıcılar, düzmece bir NFT projesi üstüne oluşturdukları ilgiyi kendi ceplerinden yaptıkları NFT satın alımlarıyla destekliyor. Talep artınca fiyatı yükselen bu NFT’ler, gerçek yatırımcıların da ilgisini çekiyor ve bu pompalama durumu uzunca bir süre devam ediyor. Fiyat belirli bir seviyenin üstüne çıktığında ise dolandırıcılar, ellerindeki NFT’yi satarak fiyatların çakılmasına sebep oluyor ve böylece kâr ediyor.”

“Güvenlik uygulamalarına duyulan gereksinim artıyor”

Can AZİZOĞLU / Coinoxs Kurucu Ortağı

NFT’ler her geçen gün popülerleşen, kullanım alanı artan, parasal ve tinsel olarak da karşılığı olan dijital varlıklar. NFT’lerin popülaritesi ve kullanımı arttıkça, onları korumak için en iyi güvenlik uygulamalarına duyulan gereksinim da artmaktadır. NFT’lerinizi saklamak için başlıca üç vasıta bulunmaktadır. Bu araçlar ‘Yazılım Cüzdanları (Software Wallets)’, ‘Gezegenler Arası Dosya Sistemi (InterPlanetary File System/IPFS)’ve ‘Soğuk Cüzdan (Cold Storage Hardware Wallet)’dır. Sadece NFT’lerinizi bu araçlarla saklamak, NFT’lerinizin güvende olduğu anlamına gelmemektedir. NFT’lerinizi güvende tutmak için uygulamanız ihtiyaç duyulan belli başlı yöntem ve gereklilikler bulunmaktadır. NFT’lerinizi saklarken minimum kullanmanız ihtiyaç duyulan vasıta, yazılım cüzdanlarıdır (Metamask, Phantom, Trust vb). Oldukça popüler bir seçim olsa bile standart düzeyde bir güvenlik sağlar. Bu araçla ilgili en büyük eksiklik, cüzdanınıza erişim yapabilmeniz için bir tarayıcı yada bulut sistemi kullanmak zorundasınız. Bilhassa kıymetli NFT’lerinizi kısa bir süreliğine burada saklamanız tavsiye edilir. Gene de buradaki cüzdan güvenliğinizi artırmanın belirli yolları vardır. Cüzdanınıza giriş için kuvvetli bir gizyazı kullanmalısınız. Tehlikeli yada güvenli olduğuna güvenli bulunmadığınız sitelere bu cüzdanınızla giriş yapmamalısınız. Yazılım cüzdanlarına kayıt olurken size 12-24 kelimelik bir hesap kurtarma şifrelemesi verilecektir. Bu kelimeleri offline olarak bir yerde saklamalısınız. Bu cüzdanı kullanırken bilgisayarınızda kesinlikle bir Anti-Virüs programı kullanmalısınız. Tüm bunlarla birlikte, halka açık Wİ-fi ağlarını güvenliği düşük olduğundan dolayı kullanmaktan kesinlikle kaçınmanız gerekmektedir.

“Dolandırıcılar fonlarla beraber ortadan kayboluyor”

Tarık BİLEN / NFT Warriors Kurucusu

NFT alanında birçok dolandırıcılık vakası ortaya çıktı. Geçmiş dönemlerde birçok kez rastlanmış bazı dolandırıcılık yolları var. Dolandırıcılar rug-pull denilen yöntemde, düzmece yada değersiz bir NFT projesi oluşturuyorlar ve bu proje çevresinde suni ilgi yaratarak insanların bir şeyleri kaçırma korkusunu ve yatırım yapmalarını sağlamak için süratli para kazanma cazibesini avlıyorlar. Proje hız kazandığında ve yatırımlar aktığında, dolandırıcılar fonlarla beraber ortadan kayboluyor. Sadece NFT dolandırıcılarının bir çok, NFT cüzdanınıza erişmeyi amaçlar. Bunu, hususi cüzdan anahtarınızı teslim etmenizi sağlamak için çeşitli kimlik avı tekniklerini kullanarak yaparlar. Bu dolandırıcılar hesabınıza eriştikten sonrasında, siz daha dolandırıcılığın farkına varmadan hesabı hızla boşaltırlar. Bu yöntem birçok değişik teknik ile yapılabilir. Mesela; armağan NFT gönderilip cüzdan avı yapabilirler, e-posta olarak ya da toplumsal medya platformlarından bağlantı gönderip tıklamanızı isteyebilirler, NFT size yüksek fiyatta teklif vererek satışın gerçekleşmesi için bir miktar tutarın başka yere transferini isteyebilirler.

NFT’LERDE GÜVENLİK İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

• • NFT’leri, güvenilir bir cüzdan kullanarak saklayın. NFT’ler, bir cüzdan yada bir depolama çözümü kullanılarak saklanmalıdır. Bu cüzdanlar, NFT’lerinizi güvenli bir halde saklamanıza destek sunar ve size NFT’lerinizin güvenliğini sağlar.

• • NFT’lerinizi sakladığınız cüzdanınızın gizli saklı kelimelerini kimse ile paylaşmayın. Bu gizli saklı kelimeler paylaşıldığında değişik kişiler cüzdanınıza erişebilir, fonlarınız ve NFT’lerinizi çalabilirler.

• • Cüzdanınıza armağan olarak gelen NFT’lere tıklamayın, satmaya ya da silmeye çabalamayın. Bu piyasada bulunan bazı fena niyetli yazılımcılar düzmece NFT’leri insanlara armağan olarak gönderiyor. Kullanıcı bu NFT’leri satmaya çalıştığında ise cüzdan detayları karşı taraf ile paylaşılabiliyor.

• • NFT’lerinize gelen yüksek teklifleri ve mesajları önemsemeyin. Birçok şahıs NFT satışı yaparken toplumsal medyada ileti yolu ile gelen teklifleri değerlendirmeyi düşünüyor. Sadece bağlantılara tıklama ya da satış için fon aktarma mevzusu tamamlandığında alıcıya ulaşılamıyor.