Bir başka gezegende pervaneli şekilde uçan ilk ve tek vasıta olma unvanını taşıyan NASA’nın Ingenuity helikopteri, bunu oldukça sıkıntılı olan Mars atmosferinde yapmayı başardı; hem de 72 kez!
Sadece 25 Ocak’ta NASA başkanı Bill Nelson’ın kederli açıklamasıyla beraber helikopterin bu 72. uçuşunun son uçuşu olduğu duyuruldu. Bir gezegende kontrollü ve kendi gücüyle uçan ilk vasıta olan helikopter, pervanelerinin bir kanadından hasar almış olduğu için yeniden uçuş yapamayacak.
Nelson X’te paylaşmış olduğu bir videoda şunları söylemiş oldu: “Ufak helikopter Ingenuity’nin, her ne kadar “Sanırım başarabilirim, sanırım başarabilirim” dese de, son uçuşunu yaptığını açıklamak buruk bir luk veriyor.”
Güneş ışığıyla çalışan ufak ve deneysel vasıta, neredeyse 3 yıl süresince birçok uçuş gerçekleştirmiş oldu. Mars çölleri üstünde neredeyse 2 saatte fazla uçuş süresine ulaşan aracın da uçuş yaşamı da sonlanmış oldu.
Uzay ajansı yapmış olduğu açıklamada, helikopterin dik durduğu ve Dünya ile bağlantısının sürdüğü belirtilse de, 18 Ocak’taki uçuşta çekilen fotoğraflardan, bir ya da birden fazla pervane kanadının, iniş esnasında hasar almış olduğu ve bundan dolayı başka bir uçuş yapamayacağı söylendi.
NASA, helikopterin 18 Ocak’taki son inişinin birazcık “sert” bulunduğunu söylüyor. Belirtilene nazaran probleminin, helikopterin üstünden uçtuğu ve herhangi bir yer şekli barındırmayan çöllerin, aracın otonom navigasyon sistemi için kafa karıştırıcı olmasından kaynakladığı düşünülüyor. Uçuş alanını aşağıda görebiliyorsunuz:
Seneler süresince Ingenuity, Mars’ın alışılmadık uçuş şartlarının üstesinden başarıyla geldi. Dünya’ya kıyasla Mars atmosferi oldukça ince. Hatta Dünya’nınkinin yalnız %1’i kadar hacme haiz. Bu da uçuş için ihtiyaç duyulan kalkış kuvvetinin oldukça zor şekilde sağlanmasına niçin oluyor. Ingenuity havalanmak için, 1.2 metre uzunluğundaki pervanelerini, dakikada 2400 kez döndürüyordu. Bu sayede 700 metre benzer biçimde uzun mesafelerde seyahat edebildi.
Ingenuity, NASA’nın Perseverance aracı için bir “gözcü” görevi görmüş oldu. Perseverance yüzeyde dolaşırken, Ingenuity ise yükseğe çıkarak, yer aracına incelenmeye kıymet hedefler buluyordu. Bu sayede de Mars yüzerinde yaşamın erken dönemleriyle ilgili ipuçları arıyorlardı.
Sadece şimdiye kadar Mars’ta yaşam olduğuna dair herhangi bir ipucu bulamadık. Fakat Ingenuity’nin Mars benzer biçimde sıkıntılı koşullarda uçuş yapabiliyor olması, gelecek uçuş görevleri için büyük bir atılım oldu.
Mark Kaufman’ın haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
