Mars yüzeyinde taptaze bir krater var ve bu bizlere Güneş Sistemi’nin hâlâ dinamik bulunduğunu gösteriyor.
NASA’nın Mars Reconnaissance Orbiter adlı yörünge bulgu aracı, 2006 yılından bu yana Mars yörüngesinde ve kuvvetli kamerasını Mars yüzeyini taramak için kullanıyor. Ekip, “Yüksek Çözünürlüğünde olan Görüntüleme Deneyi – HIRISE” kamerasını kullanarak, bu çarpışma kraterinin detaylı görüntüsünü yayınladı.
Gönderide “Minik, fazlaca yeni bir çarpma krateri. Bu kadar. Tüm fotoğraf altı yazısı bu kadar” ifadeleri yer ediniyor.
O denli da ufak değil. Bir ihtimal Mars’ın dev kraterlerine oranla küçüktür. Aşağıdaki görüntü 1 kilometre genişliğinde, bir alttaki daha geniş açılı olan görsel ise tam 5 kilometre genişliğinde.
Mars’a yakınlarda ne vakit asteroit şeklinde bir objenin çarpıp, Kızıl Gezegen’in ekvatoral bölgesinde bu izi bıraktığını bilmiyoruz. Sadece çarpışma noktasından yayılan püskürtüye dair izleri görebiliyorsunuz.
Mars, kraterlerle kaplı durumda. NASA, gezegende 250 binden fazla, minimum bir kilometre genişliğinde çarpma krateri bulunduğunu tahmin ediyor. Ortalama 5 kilometreden büyük Mars krateri sayısı ise 43 binin üstünde.
Kızıl Gezegen, Güneş Sistemi’nin asteroit kuşağına fazlaca daha yakın ve bu bölge milyonlarca asteroid ile dolu. Bunlar Mars ile çarpıştığında, Mars atmosferi, Dünya’nın atmosferinin yalnız yüzde bir hacmine haiz olduğundan, sürtünmeyle ısınıp, parçalarına ayrılmıyorlar. Ek olarak Mars jeolojik olarak ölü bir gezgen de değil, Dünya’daki kadar etken olmasa da, Mars’ta da depremler meydana geliyor. Sadece yeni kraterleri yok edecek ya da üstlerini kapatacak kadar sık değil
Dünya’da ise yalnız 120 malum çarpma krateri var. Bunun sebebi ise, yüz milyonlarca yılda Dünya’nın yüzeyi lav ile kaplandı, gezegenimizin kabuğu, alttaki tektonik levhalar yer değiştirdikçe tekrardan şekillendi, alttaki kaya, üste çıktı, ve ihtimaller içinde izleri de yok etti.
Biz Dünyalılar için, ciddi asteroit çarpmaları fazlaca ender.
- Her gün, ortalama 100 ton kadar, kum taneciği büyüklüğünde parçacık Dünya atmosferine giriyor ve anında yanıyor.
- NASA’ya gore her yıl averaj bir otomobil büyüklüğünde bir asteroit gökyüzünde beliriyor ve peşinden patlıyor.
- 140 metre çapındaki objelerin çarpması her 10 ile 20 bin yıl içinde gerçekleşiyor.
- “Dinozorları yok edecek” büyüklükte çarpma ise 100 milyon yılda bir meydana geliyor ve bunun olması için 800 metreden büyük bir kayanın gezegenimize çarpması gerekiyor.
Kısaca korku içinde yaşamamıza gerek yok. Sadece uzaydaki dişe dokunur büyüklükteki kayalara da bir noktada saygı duymalıyız. Sonuçta “asteroit saptırma teknolojimizi” kontrol ettik ve ufak mavi gezegenimizi hedef alan iri bir kaya olursa, onu bu yoldan saptırabilecek durumdayız.
Mark Kaufman’ın haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi
