Malatya adının kökeni, Hititçede “bal” anlamına gelen “Melid” kelimesine dayanmaktadır. Hititler döneminde Malatya, “Melita”, “Maldia”, “Meliddu”, “Melide”, “Melid”, “Milid”, “Milidia” benzer biçimde çeşitli isimlerle anılmıştır. Urartular da bu şehre “Melitea” demişlerdir. Strabon, Malatya’yı “Melitene” adıyla zikretmiştir. Malatya’nın Asur kraliçesi Semiramis tarafınca “Meliten” adıyla kurulduğu kaydedilmiştir. Arapların hakimiyeti altına geçtikten sonrasında, “Malatiyye” adıyla anılmaya başlanmıştır. Türkler, bu adı değiştirmeyerek “Malatya” şekliyle günümüze taşımışlardır. Bu bilgilere nazaran, Malatya adı, esas olarak Hititçe “Melid” kelimesinden türetilmiştir ve süre içinde minik değişimlerle bugünkü formuna ulaşmıştır.
Malatya’nın adı Hititçe’de “bal” anlamına gelen “melid” kökünden türemiştir ve “Melit+ava” ifadesi “bal ülkesi” anlamına gelir. İsim süre içinde çeşitli değişikliklere uğramış (“Meliddu”, “Melide”, “Melid”, “Milid”, “Milidia”, “Melitea”) ve Araplar tarafınca “Malatiyye” olarak adlandırılmıştır. Türklerin Malatya‘yı fethetmesiyle isim bugünkü halini almış ve 1923 senesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla adı Malatya olarak resmileşmiştir.
Strabon’a nazaran, Malatya, Kommagene sınırında Kapadokya Krallığı’nın (MÖ 280-212) on valiliğinden biri olmuştur.