Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) tarafınca paylaşılan makine imalat endüstri konsolide verilerine gore, senenin ilk 4 ayı sonunda Türkiye’nin özgür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 7,4 artarak 9,2 milyar dolar oldu. Faizlerin bazı bölgelerde dolar bazında yüzde 8’lere kadar yükseldiği bir ortamda, birçok ülkenin makine imalatı ve dış ticaretinin daralmasını beklediğine dikkat çeken Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu “Fakat biz değişik pazarlara erişim imkânlarımızın yanı sıra Rus ve Ukraynalı sanayicilerle kurduğumuz ilişkilerin de katkısıyla, bu genellemeye dahil olmayacağız. Giderek çeşitlenen ürün ve teknoloji seviyemizle ve kriz zamanlarının güvenilir tedarikçisi olma özelliğimizle bu yılı da rakiplerimizden oldukça daha verimli geçirmiş şekilde kapayacağız” dedi.
Makine imalat endüstri konsolide verilerine gore, senenin ilk 4 ayı sonunda Türkiye’nin özgür bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 7,4 artarak 9,2 milyar dolar oldu. Sektörün bu yıl bayram tatili sebebiyle noksan gün çalışılan Nisan ayındaki ihracatı ise, 2022 yılı aynı ayına gore yüzde 7,0 geriledi. 4 aylık dönemde Rusya’ya ihracatı 3, Ukrayna’ya ihracatı da 2 katına çıkan makineciler, Almanya ve ABD’ye toplam 1,8 milyar dolar tutarında ihracat gerçekleştirmiş oldu.
Senenin üçte birlik bölümünde elde edilmiş bu sonuçların, yıl başındaki hesaplamalarıyla örtüştüğünü belirten Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu şunları söylemiş oldu:
“İklim değişikliği, mali krizler ve salgın hastalıkların oluşturduğu problematiklerin, geleneksel risk çözümleme ve yöntemleriyle çözülemediği mevzusunda kimsenin bir kuşkusu yok. OECD’nin, toplumların eleştiri alt yapılarını tehdit eden küresel unsurları ifade etmek suretiyle ortaya koyduğu Sistemik Riskler kategorisi bizi de ilgilendiriyor fakat ihracatçılarımız bu kavramlar üstüne düşünmek yerine; şu sıra kısa vadeli, hatta günlük sorunlarını çözmek için uğraşıyor. Küresel sanayideki yavaşlama ile makine ve teçhizat yatırımlarında gözle görülür bir düşüş olduğu bu zamanda, Rusya ve Ukrayna’nın kesintisiz artan makine talebiyle meşgul oluyoruz. Seçim gündemiyle artan belirsizlikleri arkada bırakacağımız vakitleri sabırsızlıkla bekliyoruz.”
“İhracatçı enflasyonun yükünden kurtarılmalı”
Rusya ve Ukrayna’dan gelen siparişler, dünyadaki sıkılaşma sürecinin etkilerini Türkiye için nötralize etmiş olsa da dünya makine dış ticaretindeki yavaşlamanın üçüncü çeyrek sonuna kadar devam edeceği uyarısında bulunan Karavelioğlu şunları ekledi:
“Sıkılaşma politikalarında bir gevşeme olacağı algısıyla küresel ekonominin beklenenden süratli toparlanacağına inanmışken, tam tersine şekilde faizlerin bazı bölgelerde dolar bazında yüzde 8’lere kadar yükselmesi tüketim, dayanıklı tüketim ve yatırım malları ticaretinde sert bir fren tesiri oluşturdu. Nisan’da Almanya, İtalya ve Fransa’ya makine ihracatımızda aylık bazda yüzde 12’nin üstünde daralmalar oldu. İlk çeyreği minik büyümelerle geçiren gelişmiş ülkelerin önümüzdeki 6 ay içinde büyümelerinin sıfır düzeyinde kalacağı öngörüsüyle, birçok ülke makine imalatı ve dış ticaretinin daralacağını tahmin ediyor. Fakat biz değişik pazarlara erişim imkânlarımızın yanı sıra Rus ve Ukraynalı sanayicilerle kurduğumuz ilişkilerin de katkısıyla, bu genellemeye dahil olmayacağız. Giderek çeşitlenen ürün ve teknoloji seviyemizle ve kriz zamanlarının güvenilir tedarikçisi olma özelliğimizle bu yılı da rakiplerimizden oldukça daha verimli geçirmiş şekilde kapayacağız. Yeter ki ihracatı zorlaştırıp, ithalatı kolaylaştıran uzun soluklu kıymetli TL politikasından tekno-ekonomik kapasitelerimiz zarar görmemiş olsun.”
Bu senenin ikinci yarısının, döviz kurlarındaki yatay seyir sebebiyle enflasyonun tüm ağırlığının ihracatçıya yüklendiği ve artık sürdürülemez hale geldiği belli olan politikanın sona erdirilme gayretlerine sahne olacağı tahmininde bulunan Karavelioğlu şunları belirtti:
“Nisan’da Türkiye’nin toplam ihracatının Mart’a gore yüzde 20’den fazla gerilemesinden, makine ve öteki teknoloji odaklı alanlardan ziyade; fazladan iş gücüne ve iş gününe gereksinim duyan, şu demek oluyor ki katma kıymeti nispeten daha düşük olan sektörler etkilendi. Döviz kurlarında hızla ve ekonomik dengelerle uyumlu bir oranda yaşanacak makul bir düzeltmenin, iç piyasadaki ihtimaller içinde bir sıkılaşma sürecinde tüm ihracatçılarımızı rahatlatacak bir gelişme olacağını şimdiden söyleyebiliriz.”
“Avrupalı makinecilerin sunmuş olduğu kredi imkanları, ithalat düşkünlüğünü körüklüyor”
İmalat sanayinin pandemiyle başlayıp krizlerle devam eden son 3 yılda risk alıp dünya averajının 4 misli hızda yatırımlar yaparak kazanılmış olduğu üretim ve rekabet gücünün, gelinen noktada büyük kârlar elde eden ithalatçıların baskısı altında kaldığına işaret eden Karavelioğlu bu durumun hızla artan dış tecim açığından da belli olduğuna değinerek sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Türkiye’nin makine ithalatı, son 12 ayda yüzde 16,4 artarak 40,2 milyar dolar şeklinde zamanı bir seviyeye ulaştı. Artık makine sektörünün averaj dış tecim açığı ayda 1 milyar doların üstünde diyebiliriz. Bu makas bilhassa kurların yatay gittiği son dönemde açıldı ve dolar kuru averajının 19 TL’nin altında olduğu Mart ayında 1,6 milyar dolara ulaştı. Bu yönelimin bir tek ucuz Asya ülkeleriyle sınırı olan olmaması ve sanayicilerimizin normalde bir çok işletme için pahalı sayılan Batı mallarına ilgisinin bilhassa son 6 ayda artması, hem içerideki fiyatlarda bir mesele oluştuğunu hem de imalatçıların her şeye karşın kur riski taşıyan uzun vadeli kredi imkânlarının peşinden gittiğini gösteriyor. Makina ihracatımızın yüzde 63’ünü, ithalatımızın ise yüzde 54’ünü yaptığımız Avrupa ile dengeli ve lehimize gelişen bir ticaretimiz olmakla beraber, uzun vadeli angajmanlar, bakım ve servis hizmetlerinden yedek bölüme kadar pek oldukça alanda bağımlılık ilişkisi tesis ederek ülkemiz aleyhine bir durum yaratıyor. Senenin ikinci yarısında, iç piyasanın tekrardan dengeye gelmesi yönünde beklentimiz büyük.”
