Categories: GENEL BİLGİLER

MAIN: Havelsan’dan Türkçe yapay zeka platformu

PARA YAPAY ZEKA/ ŞULE GÜNER CHATGPT benzer biçimde büyük dil modellerine dayalı, Türkçe tabanlı, kamu ve askeri kurumsal yapıların oldukça fonksiyonlu kullanımı için tasarlanmış bir platform: MAIN. Karışık gelmesin. HAVELSAN bana söyledi, ben de en kolay haliyle size anlatayım.

MAIN, doğrusu Multifunctional Artificial Intelligence Network (Fazlaca fonksiyonlu Suni Zeka Ağı). HAVELSAN tarafınca 1 Şubat’ta tanıtıldı. İlk suni zekalı Türkçe suni zeka platformu. Bununla birlikte ilk kurumsal platform.

HAVELSAN Kurumsal İletişim Müdürü Burak Gayretli’nin davetiyle görüştüğüm Havelsan Teknoloji ve İnovasyon Merkezi Suni Zeka Ekip Lideri Dr. Alper Karamanlıoğlu, bana mimariyi ve fonksiyonlarını söyledi.

1. MAIN’in dört temel ayağı var. Bu büyük dil modeli (LLM) aslen ChatGPT mantığında, sadece örneksiz bir mimariyle çalışıyor. Yeni nesil suni zeka sistemleri, LLM benzer biçimde temel açık-kapalı kaynaklarla çalışıyor: Birincisi LLM (Intranet, kurum içi LLM ve Web LLM’si). OSINT (açık haber alma deposu) denilen ikinci ayakla, internetten (toplumsal medya dahil) alınan, doğrusu modelin eğitildiği veriler anlamlandırılıyor ve Türkçeye çevriliyor. Üçüncü ve dördüncü ayakları olan görüntü ve ses tanıma, şu anda öncelikli değil.

2. MAIN iyi mi çalışıyor? Siz bir istem (prompt) yazdığınızda veriler filtreleme ve sınıflandırmadan geçerek multi-modalite (metin, görüntü, video vb.) yöntemiyle isteminize bakılırsa dönüştürülüyor.

3. Öteki taraftan istemleriniz internetsiz (çevrimdışı) ve web ortamlarda (çevrimiçi) değişik amaçlarla kullanılabiliyor. Mahrem bir data, diyelim ki finansal bir analizle ilgili bir istemi kurum içi verilerden elde edebileceğiniz benzer biçimde, çevrimiçi de güvenli şekilde kullanabiliyorsunuz.

4. MAIN performansı en yüksek Türkçe model. En malum LLM modellerinden de… (ChatGPT, Gemini, LLaMA, Mixtral 8X7B vb.)

5. 9 milyar parametreli. Basitçe; istediğiniz çıktıyı almanız için algoritma ve mimariyi oluşturma ölçütleri… Parametre sayısı arttıkça, ki şu an trilyonları buluyor, çıktının hatalı olması ihtimali artıyor.

6. Halkın kullanımına açık değil; oldukça amaçlı kurgulanan bir ChatGPT değil anlayacağınız. Zira güvenlik zaafiyeti doğabilir ve artacak parametre ile donanım ihtiyacı, oldukça oldukça daha büyük bir Ar-Ge emek harcaması gerektiriyor ki, bu da amacın dışına çıkmak demek.

MAIN’in hikayesi 2023’de başlamış. Bilgisayar Mühendisliği mezunu ve suni zeka alanında emekleri olan HAVELSAN Genel Müdür Mehmet Akif Nacar’ın desteği, HAVELSAN Suni Zeka Teknolojileri Grup Lideri Dr. Berkan Demirel’ın girişimiyle Ar-Ge projesine dönüşmüş. Şimdi ürünleşme aşamasında. Demirel ve Karamanlıoğlu, hem kendileri hem de ekipleri o zamandan bu yana gelişimleri günlük takip ediyor.

Türkiye’nin bu modelleri geliştirmede insan deposu eksiği var. Bu işin tasarlanması kolay değil. {Özel sektör} de aynı fikirdedir. Çaba, emek, sağlanacak yarar ve ilk olması bakımından, ek olarak en büyük noksan olan bu suni zeka modellerini pratikte deneyimlemiş insan kaynağının geliştirilecek olması bakımından, tanıştığım İş Geliştirme Direktörü Dr. Arif Furkan Mendi ve tanışamadığım tüm genç ve heyecanlı ekip oldukça iyi iş çıkarmış.

Girişimler için esin kaynağı olsun

Şule Güner, Ankara Tecim Odası’nda meydana gelen Verimlilik ve Teknoloji Fuarı’nda Havelsan Genel Müdürü Dr. Mehmet Akif Nacar (sağda) ve Gazi Üniversitesi Bilgisayar Kısmı Öğretim Üyesi ve Gazi Suni Zeka Merkezi Direktörü Prof. Dr. Onur Sağıroğlu ile söyleşi etti. Nacar, “Biz misyonumuzun gereğini hayata geçirmeye çalışıyoruz. MAIN’i de bu kapsamda geliştiriyoruz. Bundan sonraki süreçte MAIN’in başka girişimciler için, teknoloji şirketleri için esin kaynağı olacağına ve yerli büyük dil modelinin son kullanıcıya hitap edecek versiyonlarının çıkarılacağına inanıyorum” dedi.

admin

Recent Posts

Muşamba Nedir, Ne Anlama Gelir? İle İlgili Yararlı Bilgiler

Muşamba Nedir, Ne Anlama Gelir? 03 Ekim 2024 Perşembe 22:40 ABONE OL Muşamba, su geçirmezlik…

1 ay ago

Yıl İle İlgili Yararlı Bilgiler

Yıl 30 Ekim 2008 Perşembe 20:43 ABONE OL Yıl Nedir?Dünyanın, güneş çevresinde tam bir dolanım…

2 ay ago

Gebelik Izlemi tedavi yöntemleri, nedenleri, tanısı

Gebelik Izlemi GEBELİK İZLEMİ Gebelik izlemi, gebeliğin planlanmasıyla başlayan, sağlıklı sürdürülmesini ve sorunsuz bir doğumu…

3 ay ago

Menopoz tedavi yöntemleri, nedenleri, tanısı

Menopoz MENOPOZ Menopoz, ovaryan aktivitenin (üreme ve östrojen yapımı) yitimi ertesinde, menstrüasyonun kalıcı olarak kesildiği…

3 ay ago

Birçok Kadın Endometriyal Kanserin Önemli Uyarı İşaretini Bilmiyor

Yeni bir araştırmaya göre, çok sayıda kadın, kadın üreme organlarının en yaygın kanseri olan endometriyal…

3 ay ago

Çok mu Oturuyorsunuz? Egzersiz Sağlığınıza Verdiğiniz Zararları Telafi Edebilir

Her gün sekiz saat veya daha fazla oturan kişilerin, her hafta 140 dakikadan az orta/yoğun…

3 ay ago