Kuşlar niçin ‘V’ şeklinde uçuyorlar?
Bir tek kazlar değil, martılar, pelikanlar benzer biçimde büyük su kuşları da filo olarak toplu halde giderken ‘V’ şekli oluşturarak uçarlar. Bunun sebebi ile ilgili kati olmayan, münakaşaya açık çeşitli görüşler vardır. Biz bunlardan en oldukca rağbet gören ikisinden bahsedelim.
Birinci görüşe bakılırsa, sürünün ‘V’ şeklinde uçmasının amacı enerji tasarrufudur. Bu uçuş şekli ile ilk olarak en öndeki kuş, bir arkadaki kuşa gelecek rüzgarı ve hava direncini engeller ve daha azca enerji sarf etmesini sağlar.
Bunun bir başka örneği de bisiklet ekip yarışlarında birbiri arkasına saklanarak giden ve sık sık en öndekini değiştiren yarışmacılarda da görülür. Otomobil yarışlarında da arkadaki otomobil öndekine mümkün olduğunca yaklaşarak, onun kestiği rüzgar ve hava akımının pozitif yanları ile daha azca yakıt harcamayı amaçlar. Bu şekilde uçan kuşlarda da sık sık en öndeki liderin değişmiş olduğu ileri sürülmektedir.
Gene bu görüşe bakılırsa, öndeki kuş kanadını çırptığında, kanadının ucunda bir hava boşluğu, doğrusu bir girdap yaratır, arkadaki kuş buraya yükselen havayı kanatlarının altında bularak ve daha azca enerji sarf ederek yüksekliğini muhafaza eder. Bu kuşun hareketinden de bir arkadaki kuş faydalanır. Bu uçuş şeklinin daha ziyade büyük kuşlarda görülmesinin sebebi de bunların büyük kanatları ile yarattıkları hava hareketinin büyüklüğü ve arkadaki kuşun işine yarayabilmesidir.
70’li yıllarda meydana getirilen bir araştırma sonucunda, 25 kuşluk bir filonun bu şekilde uçarak, uçuş mesafesini yüzde 75 artırabildiği ileri sürülmüştür. Sadece bu teoriye bakılırsa her kuşun öndeki ile aynı mesafe ve açıda uçması ve senkronize doğrusu eş zamanlı kanat çırpması gerekir ki, bu, gerçekte mümkün değildir.
İkinci bir görüşe bakılırsa ise, kuşların gözleri başlarının yanındadır, dolayısıyla tam önlerini göremezler. Bu uçuş şekli ile sürünün fertlerinin birbirini görerek, kaybolmadan bir arada kalması sağlanır. Bu görüşe karşı olanlar ise kuşların geceleri de uçtuklarını, bu yüzden öndeki kuşu görmenin mühim olmadığını aslına bakarsanız sürüyü kuşların bağırışlarının bir arada tuttuğunu ileri sürüyorlar.
Oldukça rahat benzer biçimde görülen bu olayın bile sebebi tam öğrenilmiş değil, kim bilir görüşlerin bileşimi, doğrusu hepsi doğru. Kuşlar konuşabilseler de anlatsalar!
