Küresel finansal çılgınlık ve etkileri

VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) ekonomi dizisi genişliyor. Ekonomik sosyolojisi, politika sosyolojisi ve hukuk sosyolojisi üstüne çalışan sosyoloji profesörü Greta R. Kripper’ın “Neoliberal Finansallaşmanın Politik Kökenleri” adlı eseri yayımlandı. Geçtiğimiz otuz yılda ABD ekonomisinde finansın yükselişinin politik sosyolojisinin ele alındığı yaratı Ahen Yağan çevirisiyle ve M. Fatih Karakaya editörlüğünde Türkçeye kazandırıldı.

VBKY’nin Türkçede ilk kez okura sunmuş olduğu kitapta, Greta R. Kripper dünyada yaşanmış olan finansal çılgınlığın, ürkü ve çöküşlerin temeline inerek finansallaşmayı tarihsel sosyolojinin perspektifinden okumak isteyenlere pencere açıyor. Kitap, “Finansallaşma Nedir?”, “ABD’de Finansal Kuralsızlaşmanın Toplumsal Politikası”, “Reagan Yönetimi Küresel Ekonomiyi Keşfediyor”, “Amerikan Para Politikasının Oluşumu” başlıklı bölümlerden oluşuyor.

Yapıt, 1970’lerde politikacıların karşılaşmış olduğu bir takım politik, ekonomik ve toplumsal ikilemler üstünden ABD ekonomisinin finansallaşma sürecinin izini sürüyor. Michigan Üniversitesi Sosyoloji Kısmı akademisyenlerinden Krippner, finansallaşma ile son birkaç on yılda ABD ekonomisinde finansal faaliyetlerin giderek daha baskın hâle geldiği geniş tabanlı bir dönüşüme atıfta bulunuyor. Kitapta, devletin, 1960 sonları ve 1970’lerdeki kriz koşullarından kurtulma çabalarının ABD ekonomisinde finans sektörüne yönelişin tohumlarını iyi mi ektiği vurgulanırken, finansallaşma mevzusunda mevcut görüşlere de alternatif bir perspektif sunuluyor.

Kitabından

“Finansallaşma üstüne son perspektif finans sektörüne yönelişi daha tarihsel dönemlere işaret eden terimlerle değerlendiren ve onu sermayenin küreselleşmesine benzer bir paracı gelişme aşaması olarak yorumlayan Marksist ve dünya sistemleri kuramlarıyla temsil edilir. Bu literatür, devlet eylemlerinin etkileşimini ve finans sektörüne olan yönelişi şekillendirme sürecinde alınan katı stratejik kararları yakalamada daha başarılıdır, sadece çözümlemelerini o denli yüksek bir soyutlama düzeyinde yapar ki öteki yaklaşımlarda bulunan mekanizmalar burada gözden kaçar.”

Greta R. Krippner kimdir?

Michigan Üniversitesi’nde sosyoloji profesörüdür. Lisans derecesini Berkeley’deki California Üniversitesi’nden Politika Bilimi alanında, doktorasını ise Princeton Üniversitesi’nden Sosyoloji alanında almıştır. Krippner’ın araştırma alanları iktisat sosyolojisi, politika sosyolojisi ve politik ekonominin kesiştiği noktada yer almıştır. Emek harcamaları finansallaşma ve toplumsal refah devleti arasındaki ilişkiye, iktisat politikası siyasetine ve ABD Birleşik Devletleri’nde neoliberalizmin yükselişine odaklanmıştır. Aralarında “Capitalizing on Crisis “in de bulunmuş olduğu oldukca sayıda etkili kitap yayımlamıştır: The Political Origins of the Rise of Finance (2011) ve The Fissured Workplace: Why Work Became So Bad for So Many and What Can Be Done to Improve It (2014). Ek olarak finansal düzenleme politikaları, iktisat politikalarının oluşturulmasında çıkar gruplarının görevi ve ekonomik tekrardan yapılanmanın işçiler ve aileler üstündeki tesiri şeklinde mevzularda oldukca sayıda yazı ve kitap kısmı yazmıştır. Krippner, Amerikan Sosyoloji Derneği’nin Iktisat Sosyolojisi kısmının En İyi Yazı Ödülü de dâhil olmak suretiyle çeşitli ödüllerin sahibidir.