Kültür Nedir
Kültür, toplumsal yapının mühim parçalarından biridir. Kısaca bir toplumun yaşa şekli olarak tariflenebilecek kültür, doğumdan ölüme kadar hayat sürdüğümüz her anı ve ilişkilerimizi içine alan ve etkileyen geniş bir kavramdır.
Kültür kelimesinin asli olarak dört ayrı anlamda kullanıldığı görülür. Bunlar;
1)- Bilim Alanındaki Kültür: Uygarlıklar
2)- Beşeri Alandaki Kültür: Eğitim vakitcinin ürünüdür.
3)- Estetik Alandaki Kültür: Güzel sanatlar.
4)- Maddi (teknolojik) ve Biyolojik Alanda Kültür: Üretme, tarım, ekin, çoğalma ve yetiştirmedir.
Murdock Kültürün Özelliklerini Başlıklar Halinde Aşağıdaki Gibi Özetlemiştir:
1)- Kültür öğrenilir. Kültür, içgüdüsel ve kalıtımsal değildir, her kişinin doğduktan ileri yaşantısı içersinde kazandığı alışkanlıklardan oluşur.
2)- Kültür tarihidir ve sıksıkdir. Kültür bir kUşaktan diğerine geçer, yani sıksıkdir. İnsanın diğer canlılardan ayrılan en mühim özelliği bir dili konuşabilme ve bir kültür yaratabilme özelliğidir.
3)- Kültür toplumsaldır. Kültür toplumda yaşam sürdüren insanlarca yaratılır ve ortaklaşa paylaşılır.
4)- Kültür, uygun ya da uygunleştirilmiş kurallar sistemidir. Genellikle uygun kurallardan ve davranış örüntülerinden oluşsa da kişisel tutum ve davranışlar mühim ölçüde uygunden ayrılır. Sistemin delegesi olan kişi, kültürel kural ve kurala uymayan davranışı derhal tanır.
5)- Kültür, gereksinimleri karşılayıcı ve doyum sağlayıcıdır.
6)- Kültür değişir. Değişme uyum yolu ile gerçekleşir. Kültürler vakit ebatı içersinde natural etrafa uyum gösterirler.
7)- Kültür tümleştiricidir.
8)- Kültür bir soyutlamadır.
Kültürün Öğeleri
Kültürün öğeleri; normlar, değerler, inançlar, semboller ve dildir.
Normlar: yaptırımı olan kurallar tümüdür. Normlar belli bir halde insanların nasıl davranmaları gerektiği konusu ile ilgili beklentileridir. Her toplumda kişilerin tutum ve davranışlarını belirleyen, nasıl giyineceğimizden, nasıl yemek yiyeceğimize, nerde nasıl davranmamız gerektiğine dair normlar yer alır. Örneğin; bir sınıf içerisinde ders esnasında öğrencinin ve öğretmenin tutum ve davranışlarını normlar düzenler.
Değerler: amaçlarımızı ve davranışlarımızı belirlemede bize neyin doğru, neyin hatalı olduğunu ifade eden standartlardır. Norm ve değerler arasındaki en asli değişiklık; değerlerin soyut ve genel kavramlardan oluşması, normların ise dikkat çekici ve yol gösterici olduğundan kaynaklanmaktadır.
İnançlar: gerçekliğin tabiatı ile ilgili ileri sürülen iddialar; yani dünya ile ilgili paylaşılan fikirlerdir.
Dil: kültürü meydana getiren ana öğelerden biridir. Toplumsallaşma vakitcinde bir dil öğrenerek içersinde hayat sürdüğümüz kültürü öğrenir ve aynı yolla bizden ileri kUşaklara aktarırız. Türklerin tarih vakitınce kullandığı diller sırasıyla; Göktürk, Uygur, Arap ve Latin dilleri bulunur. Türklerin kullandıkları net olarak tanınan ilk alfabesi Göktürk alfabesidir.
Kültürel Süreçler
Kültürel vakitler başı – sonu belli olmadan vakit gelen hadiseler olarak ele alınır.
Kültürleme: Sosyal bilimlerdeki toplumsallaşma ya da geniş manasıyla eğitim. Doğumdan ölüme kadar, kişinin toplumun heves ve beklentilerine uyacak biçimde etkilenmesi ve değiştirilmesi.
Kültürel Yayılma: Belli bir toplumda, dıştan içe doğru ya da samimi dışa doğru, parasal ve manevi öğelerin sıksık olarak yayılması.
Kütürleşme: Kültürel yayılma vakitciyle gelen parasal ve manevi öğelerle, diğer kültürlerden kişi ve kümelerin, belli bir kültürel iletişime girmesi ve karşılıklı iletişim neticesinde her ikisinin de değişmesi.
Kültür Yozlaşması: Yayılmacılar göre, bir merkezden çıkan ve sunulan kültürün etkisinin her vakit çıkış ve geliş yerindeki yükseklik ve derecesini koruyamayıp bozulması, yozlaşması.
Kültürlenme: Belli bir toplumun alt-kültürlerinden ya da değişik toplumlardan kopup gelen kişi ve kümelerin buluşması ve bir iletişim vakitı sonunda, asıl kültür ve alt-kültürlerde bulunmayan görülmemiş bir bileşime varılması.
Kültür Şoku: Bir kültürden diğer bir kültüre giden kişilerin, yeni kültüre uyum yapmakta karşılaştıkları güçlükler, sorun ve bunalımlar, gösterdikleri tepkiler.
Zorla-Kültürlenme: Bir kültüre mensup kişi ve kümelerin, diğer bir kültür doğrulusunda zorla değiştirilmesi.
Kültürel Değişme ya da Kültür Değişmesi: Yukarıdaki tüm vakitçlerin ve diğeri kültürel etkenlerin bir bileşkesi olarak, toplumun tümüyle ya da birtakım kurumlarıyla değişmesi ya da değişiklığa uğraması.
