Kripto para piyasaları, küresel piyasalara göre daha sığ olması ve buna bağlı olarak daha volatil piyasalar olmasından dolayı en riskli piyasaların başında geliyor. Kripto piyasaları, ticarete yönelik riskleri dışında düzenleyici eksikliğinden dolayı, kötü niyetli kişilerin de hedefinde olan piyasalar olarak öne çıkıyor. Bu piyasalarda ticaret riski dışındaki dolandırıcılık risklerinden korunmak için öncelikle kripto sektörüne yönelik dolandırıcılık yöntemlerinden haberdar olmak gerekiyor.
Teknolojinin hızla ilerlemesi insanların hayatını kolaylaştırırken diğer yandan güvenlik açıklarının artmasını da beraberinde getiriyor. Kripto piyasalarının da dahil olduğu finans teknolojisinde bugün başa çıkılması gereken en büyük sorunlardan biri siber güvenlik olarak biliniyor.
Yatırımcıların bireysel olarak dolandırıcılık faaliyetleri konusunda bilgi sahibi olması riskin minimize edilmesi konusunda son derece önemli. Bu kapsamda, kripto sektöründe en sık görülen dolandırıcılık yöntemleri ve bunlardan korunma yöntemleri Investing.com editörleri tarafından aşağıdaki gibi sıralandı.
Kimlik avı saldırısı
Bu yöntemde dolandırıcılar, sahte web siteleri veya e-postalar kullanarak kullanıcıların kişisel bilgilerini çalmaya çalışır. Kullanıcıların güvenilir olmayan bağlantılara tıklamaması ve kişisel bilgilerini paylaşmaması bu saldırıdan korunmak için yeterlidir. Ayrıca e-posta kutularına gelen mail adreslerinin uzantılarının kontrol edilmesi de etkili bir korunma yöntemi olarak kabul edilebilir.
Pump&Dump aktiviteleri
Kripto ticaretinde sıklıkla görülen ve Pump&Dump olarak bilinen bu yöntem, özellikle piyasa hacmi düşük kripto varlıkların piyasasına yönelik gerçekleşen bir dolandırıcılık yöntemi olarak kabul edilebilir.
Bu yöntemde bir grup, kripto para fiyatını manipüle ederek yüksek kazanç vaadi ile yatırımcı çekmeye çalışır. Düşük hacimli altcoin’lerde daha sık rastlanan bir aktivitede suni alımlar yapılarak yatırımcıların altcoin talebini artırması beklenir. Böylece kripto varlığı büyük ölçüde dip seviyesinden alan grup katılımcıları, hızlı yükselişin ardından satışa geçerek kısa vadeli volatiliteden kâr sağlamayı amaçlar.
Özellikle sosyal medya platformlarında yoğunlaşan bu gruplardan ve sosyal medyada yüksek kazanç vadeden isimlerden uzak durarak bu aldatmacadan korunmak mümkündür.
Rug Pull dolandırıcılığı
Rug Pull, bir kripto projesinin geliştiricilerin ellerindeki varlıkları hızla satarak projeyi terkettiği durumu ifade eder. Kripto para piyasalarında binlerce proje geliştirilir ve bunlardan bazıları kısa sürede muazzam değer artışları kaydeder. Bu gibi projeler, yüksek kazanç beklentisi içinde yatırım yapan kullanıcılar için bir risk teşkil eder. Öyle ki kripto varlıkların büyük çoğunluğunu elinde tutan proje sahipleri, yükselen talebi değerlendirerek ellerindeki varlıkları merkezsiz kripto borsalarında hızla satabilir. Bu kişiler, böylece projeyi terkederek ciddi kârlar elde edebilir. Hâl böyle olunca dolandırıcıların elde ettikleri kâr, o proje yatırım yapan kullanıcıların birikimlerinden oluşur.
Bu yüzden kurucuları anonim olan, büyük yatırım kuruluşları tarafından fonlanmayan ve belirli kullanım alanına odaklanmayan kripto projelerinden uzak durmak birikimlerin heba olmaması için son derece önemlidir.
Sahte ICO’lar
Bu yöntem özellikle 2017 yılında boğa piyasasını yönlendiren altcoin patlamasının yaşandığı dönemde sıklıkla karşımıza çıktı. Artan talepten yararlanmak isteyen birçok kötü niyetli kişi ve grup, düzenleyici boşluğundan yararlanarak ilk token teklifi olarak adlandırılan sahte ICO projeleri oluşturdu ve yatırımcılardan ciddi miktarlarda fon topladı. Ancak bu projelerin bir çoğunun aylar içinde boş olduğu farkedilirken projeyi lanse edenler Rug Pull benzeri bir yöntemle yatırımcıları dolandırdı.
Bugün de kripto endüstrisinde birçok proje hayata geçirilirken yatırımcıların projeleri detaylı şekilde araştırması son derece önemli. Bu tür sahte projelerden kaçınmak için özellikle piyasa tarafından kabul görmüş Launchpad platformlarından çıkan projelere yatırım yapmak riski minimize etme konusunda son derece önemli.
Phishing (oltalama) dolandırıcılığı
Bu yöntem kimlik avı saldırısına benzer şekilde, sahte web siteleri veya e-postalar aracılığıyla kullanıcıların kripto para cüzdan bilgilerini veya özel anahtarlarını çalma girişimidir. Kullanıcılar, özellikle özel anahtarlarını hiçbir platformda paylaşmayarak bu tür saldırılardan korunabilir. Ayrıca kullanılan harici kripto cüzdanlarının da kaynaklarının güvenli olduğu kontrol edilmelidir.
Özetleyecek olursak; kripto sektöründeki dolandırıcılık faaliyetlerinden korunmak için şunlar faydalı olabilir:
- Yüksek işlem hacmine sahip güvenilik kripto borsalarını kullanmak ve hesap güvenliği için iki faktörlü kimlik doğrulamayı tercih etmek
- Kripto projelerine yatırım yapmadan önce projenin teknik dokümanını incelemek ve ekip hakkında detaylı bilgi edinmek
- Kripto cüzdanlarını güvenilir kaynaklardan indirmek
- Güvenli gözükmeyen bağlantılara tıklamamak ve kişisel bilgileri paylaşırken temkinli olmak
- Şüpheli aktiviteleri sosyal medya aracılığıyla araştırmak
Kripto para endüstrisinde ticaret ve yatırım yaparken riskler minimize edilebilir, ancak risk tamamen ortadan kaldırılamaz. Bu nedenle, yatırım yapmadan önce kişisel finansal duruma ve risk algısına göre hareket etmek önemlidir.
