Kolon polipleri ve kolonoskopi hakkında doğru sanılan 5 yanlış

Fazla kilo, sigara, alkol, sağlıksız beslenme ve ailesel etkenler derken son yıllarda giderek yaygınlaşan kalınca bağırsak (kolon) kanseri, devletimizde hanımlarda ve erkeklerde en sık görülen kanserler içinde ikinci sırada yer ediniyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, kalınca bağırsak kanserinin önlenebilir bir kanser bulunduğunu belirterek, “Kolon polipleri hiçbir emare olmaksızın bağırsağımızda bulunabilirler. Bulundukları yer, sayı, büyüklük ve tiplerine bakılırsa kolon kanseri riski taşırlar. Günümüzde 50 yaş üstünde ortalama her 4 kişiden 1’inde bulunan ve erkeklerde daha çok görülen kolon polipleri kolonoskopide tespit edilip çıkartıldığında kanser de önlenmiş olur. Bu yüzden 50 yaşından itibaren hekimin önereceği aralıklarla kolonoskopi yaptırmak yaşam kurtarıcı oluyor” diyerek kolon polipleri hakkında toplumda doğru sanılan 5 hatası söyledi.

1- Hiçbir şikayetim yokken kolonoskopi yaptırmam gereksiz

Hiçbir şikayetiniz olmadan da kolonoskopi yaptırmanız gerekebilir. Şundan dolayı kalınca bağırsak kanserinin öncü göstergesi olabilen kolon polipleri hiçbir emare olmaksızın bağırsağımızda bulunabilirler. Doktorunuzun yapmış olduğu karın muayenesinde de hiçbir bulgu göstermezler. Bu sebeple kalınca bağırsaklar yüksek riskli kişilerde daha genç yaşlarda ve 50 yaş üzerindekilerde bir yakınma olmasa bile ışıklı kamera bulunduran endoskopik yöntemler ile incelem edilmeli. Kolonoskopi olarak adlandırılan bu yöntem, hekiminizin önereceği aralıklarla ne olursa olsun tertipli olarak yaptırılmalı.

2- Sıhhatli besleniyor, spor yapıyorum. Bende kolon polipi olmaz

Bilhassa 50 yaş ve üstü olmak, adam cinsiyet, fazla şişman olmak, sigara ve alkol kullanmak, ailede kolon polibi yada kolon kanseri hikayesi olması kolon polibi riskini artırır. Kısaca başka bir ifadeyle 50 yaşındaki bir şahıs, 40 yaşındaki bir kişiden daha çok kolon polibi bulundurma riskine haiz olduğu benzer biçimde fazla şişman bireyler de zayıf yapılı bireylere bakılırsa daha çok kolon polibi ile karşılaşırlar. Bu oran erkeklerde birazcık daha fazladır. Lifli gıdalar, yeşillik, baklagil ve meyve tüketmek, Akdeniz rejimi, kırmızı et tüketimini azaltmak kolon polibi oluşma riskini azaltabilir fakat kesinlikle ortadan kaldırmaz.

3- Kolonoskopi bağırsaklarıma zarar verebilir

Kolonoskopi tarihte 1806’dan başlayarak günümüze dek tekniği, kalitesi, kapasitesi geliştirilerek tıpta kullanılageliyor. Normal olarak her girişimsel işlemin hastanın yaşına ve mevcut ek hastalıklarına bakılırsa değişen riskleri bulunabilir. Sadece bu günümüzde oldukça düşük oranlarda kalmaktadır. Sıkça sorulan ‘bağırsak delinmesi’ benzer biçimde riskler aslına bakarsak onbinde bir olarak bildiriliyor. Üstelik ender de olsa karşılaşacağımız kanama, delinme benzer biçimde durumların gelişen tıp teknolojisi yardımıyla gene kolonoskopi esnasında başarıyla tedavisi de mümkün olabiliyor.

4- Kolonoskopi yerine başka incelem yaptırsam da olur

Bağırsağın iç yapısını değerlendirmede bugün için kolonoskopiye eşdeğer bir alternatif bulunmuyor. Kapsül endoskopi benzer biçimde gelişmiş yöntemler yada ileri radyolojik incelemeler (Bigisayarlı Tomografi benzer biçimde) kalınca bağırsağın değerlendirmesinde elbet kullanılabilir. Sadece bunlar dolaylı, yalnız tanı elde eden ve daha azca zahmetli olduğu da tartışmalı olan yöntemlerdir. Üstelik bu yöntemler yaptırılsa da kati tanı, biyopsi yada tedavi amacıyla gene kolonoskopi gerekebilir.

5- Bir kez kolonoskopi oldum, tekrar yaptırmama gerek yok

Bağırsak poliplerinin tekrarlayabildiğini, her bir polipin kendine has bir alt yapıya haiz bulunduğunu ve bulunmuş olduğu yer, sayı, tipe bakılırsa karakterinin, davranışının değiştiğini söyleyen Prof. Dr. Selçuk Dişibeyaz, şunları söylemiş oldu:

 

“Bu yüzden kolonoskopinin sonucuna bakılırsa hekimin belirteceği belirli vakit aralıklarında tertipli olarak kolonoskopi yaptırarak, bu polipler görüldüğünde alınmalı. Gene bağırsağın iltihabi hastalıkları ve damarsal hastalıkları da belli aralıklarla endoskopik takip gerektirirler. Birden fazlaca kolonoskopi olmak sıhhat için bir tehdit değil, aksine bağırsak kanserine karşı koruyucu, önleyici ve tedavi edicidir.”