Tam 750 milyon ışık yılı ötede yer edinen bir galakside, bugüne dek görülmüş en büyük süper kütleli kara delik çifti tespit edildi. Keşfedilen kara deliklerin toplam hacmi, Güneş’in hacminin 28 milyar katı.
Her ne kadar bu kütleye tek başına ulaşan ve geçen kara delikler bulunsa da, B20402+379 isminde galaksideki çift, bulunan çiftler arasındaki en büyükleri.
Kara deliklerin böylesine devasa boyutlara ulaşmasındaki gizemli aşamalar, şimdilik tam bilinmiyor. Göreceli olarak daha minik olan kara delikler, yakıtlarını tüketen dev yıldızların çöken çekirdeklerinden oluşuyor. Bu devasa boyutlarda olanlar ise büyük olasılıkla birbirleriyle çarpışarak oluşuyor.
Bu açıdan bakıldığında, göreceli olarak minik kara deliklerin birleşerek daha büyük boyutlara ulaşmasının, böylesine büyük kütleli olanlarda da benzer şekilde yaşandığı düşünülüyor. Bu sayede Güneş’in milyarlarca katında kütleli devasa kara deliklerin oluştuğu öngörülüyor. Sadece bu teoride de potansiyel bir problem bulunuyor.
Çift halinde bulunan kara delikler, birbirlerinin yörüngesel momentumlarını engelleyerek giderek yaklaşıyorlar. Sadece ortalama 3.2 ışık yılı (1 parsek) mesafeye geldiklerinde, momentumu kaybedecek alan kalmıyor ve bu yaklaşma yavaşlıyor. Netice olarak iki kara delik belli bir mesafede durağan(durgun) kalıyor. Buna da “son parsek problemi” adı veriliyor.
Stanford Üniversitesi’nden astrofizikçi Tirth Surti’ye nazaran B2 0402+379 galaksisindeki kara delik çifti, bu “son parsek problemi”ne gözle görülebilen en iyi örnek.
Meydana getirilen araştırmaların sonuçlarına nazaran bu galaksiz, bir nevi “fosil” bir galaksi. Bir zamanlar bir grup galaksinin yer almış olduğu bu alan, zaman içinde birbiriyle çarpışarak B2 0402+379’u oluşturmuş şeklinde görünüyor. Çarpışan galaksilerde yer edinen kara deliklerin de galaktik merkeze düşerek, sonuçta bu ikili kara delik sistemini oluşturduğu düşünülüyor.
Bulunan bu iki kara delik arasındaki mesafe, her ne kadar “son parsek problemi”ndeki şeklinde kısa değil; tam 24 ışık yılı doğrusu 7.3 parsek. Bu yakınlık şimdiye kadar iki kara delik arasındaki en kısa uzaklık da değil. Sadece işin garip kısmı, ekibin analizine nazaran yörüngesel yavaşlamanın durduğunu gösteriyor. Belirtilene nazaran bu iki kara delik, son 3 milyon senedir aynı uzaklıkta duruyor. Bu uzaklığın durağan(durgun) kalmasında, kütlenin büyük bir rol oynadığı da ekibin yorumları içinde. Zira her iki kara deliğin çevresinde, yakınlaşma için momentumda yararlanabilecekleri yıldızlar bulunmuyor.
Science Alert’ün haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
