“Kızıldeniz’deki kriz taşları yerinden oynatabilir”

Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz‘de İsrail bandıralı ya da İsrail limanlarına giden ticari gemilere yönelik başlatmış olduğu saldırılar devam ediyor. Söz mevzusu saldırıların arkasından denizcilik şirketleri seferlerini askıya almaya yada rotalarını değiştirmeye başladı.

Umut Burnu’ndan geçen vapur sayıları artıyor

Oxford Üniversitesi tarafınca oluşturulan PortWatch verilerine bakılırsa son iki ayda Umut Burnu’ndan vapur geçişleri artış gösterdi. Kasım 2023’te Umut Burnu’ndan günlük 50 kargo ve tanker gemisi geçerken, bu sayı ocak ayı sonu itibarıyla 85’e ulaştı. Tecim hacmi de aynı şekilde artış gösterdi. Bölgedeki günlük tecim hacmi 4,8 milyon tondan 7,2 milyon tona çıktı. Denizcilik araştırma şirketi Drewry tarafınca hazırlanan Dünya Konteyner Endeksi’ne bakılırsa ise kasım ayında bin 382 dolar seviyesinde olan konteyner bileşik endeksi şubat itibarıyla 3 bin 786 dolar seviyesinde seyrediyor. Rakamların geçtiğimiz senenin aynı dönemine bakılırsa yüzde 90 artış gösterdiği, kasımdaki seviyesine bakılırsa ise yüzde 174 daha yüksek olduğu görülüyor.

Çin’den çıkış zor sadece artık daha sık tartışılacak

Dünyadaki siyasal belirsizliklerin artarak devam edeceği de dikkate alındığında, pandemi döneminde çoğunlukla tartışılan, üretim üstlerinin Çin’den daha yakın coğrafyalara taşınması fikrinin özelikle Avrupalı firmalar için yine ana gündem maddelerinden biri haline geleceğini söyleyen Sertrans Logisitics Yönetim Kurulu Başkanı Nilgün Keleş şu yorumlarda bulunmuş oldu: “Kızıldeniz’de yaşanmış olan deniz taşımacılığı krizi Türkiye için birkaç noktada fırsat barındırıyor ve bu fırsatlar bazı taşları yerinden oynatmaya hamile. Bunlardan ilki, pandemi döneminde çoğunlukla tartışılan üretim hatlarının Çin’den Avrupa’ya daha yakın coğrafyalara taşınması fikri. Bölgelerin siyasal hassasiyetleri göz önüne alındığında, gerek Rusya-Ukrayna gerekse Filistin’de yaşanmış olan sorunların benzerlerinin ilgili coğrafyalarda önümüzdeki dönemde de yaşanması muhtemeldir. Bu durum ulaşım ağlarında Kızıldeniz’de yaşanmış olan probleminin benzerlerinin önümüzdeki dönemlerde yine etme ihtimalini devamlı canlı tutacaktır. Bundan dolayı tedarik zinciri kırılması kaynaklı sorunlarla daha sık karşılaşacağımız gerçeğini asla göz ardı edemeyiz. Dünyanın üretimde yüksek oranda Çin bağımlılığını daha çok taşıyamayacağı ve alternatif üretim ağlarına eninde sonunda geçiş yapacağına inanıyorum. Bu aşamada doğru yatırım fırsatları yaratabilirsek, üretim hattının Çin’den Avrupa’nın daha yakın coğrafyasına kayma sürecinde ülkemiz mühim bir üretim üssü haline gelebilir. İş gücü maliyetleri ve kuvvetli üretim altyapısı dikkate alındığında bu elbet süratli ve kolay bir çıkış süreci olmaz. Sadece Türkiye atacağı doğru adımlarla yaşanması kuvvetle olası çıkış sürecinden avantajlı çıkacak ülkelerin başlangıcında gelecektir.”

Nilgün Keleş

Orta Koridor ve Kalkınma Yolu projelerinde süreç hızlanabilir

Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle şimal koridor hattındaki sıkıntıların ve Kızıldeniz’deki mevcut durumun benzerlerinin önümüzdeki dönemde de yaşanabilme riskinin yüksek olması sebebiyle yeni tecim hattı alternatiflerinin oluşturulmasının mecburi hale geldiğinin altını çizen Nilgün Keleş; Türkiye’nin üstünde çalmış olduğu Orta Koridor ve Kalkınma Yolu projelerine dair görüşlerini şu şekilde beyan etti: “Ülkemiz için ikinci fırsat alanı ise bir süredir üstüne siyaset ürettiğimiz Orta Koridor Ve Kalkınma Yolu projelerine dair ihtiyacın artmasıdır. Bu durum projelerin önündeki siyasal engellerin kaldırılması süreçlerini hızlandıracağı benzer biçimde, finansal bazı imkanların da doğmasına niçin olabilir. Finalde projelerin hayata geçirilme hızı ve ilgili hatların kullanılma yoğunluğu artacaktır. Mevcutta son bir yıl içinde Çin’den Avrupa’ya giden 10 milyon konteynerin yüzde 96’sı denizyoluyla, yüzde 4’ü ise Şimal Koridoru olarak adlandırılan Trans-Sibirya Demiryolu hattı üstünden sevk ediliyor. Şimal Koridorunda yaşanmış olan sıkıntılar her insanın malumu. Orta Koridor, Avrupa ile Asya içinde bir tecim yolu olarak Şimal Koridoruna oranla daha süratli ve daha ekonomik, 2.000 km daha kısa, iklim koşulları bakımından da daha elverişli ve deniz yoluna kıyasla ulaşım süresini 1/3 nispetinde (15 gün) kısaltıyor. Orta Koridor ek olarak, ülkemizin liman bağlantıları yardımıyla Asya’daki yük trafiğinin Ortadoğu, Şimal Afrika ve Akdeniz bölgesine yetişmesi için mühim fırsatlar sunuyor. Umut Burnu rotasının kullanımının artmasıyla alternatifler aradığını gördüğümüz firmalar için Asya ve Avrupa içinde stratejik bir konuma haiz olan Türkiye, internasyonal nakliyede cazip bir seçenek haline gelebilir.”

Ülkemizin dünya lojistik sektöründeki gücü artacaktır

Türkiye’nin önümüzdeki dönemde lojistik imkân ve kabiliyetleriyle öne çıkacağını belirten Keleş, “Günün sonunda Çin’den kayması olası üretim altyapısından hak ettiğimiz oranda hisse alabilir ve lojistik altyapımızı çeşitlendirecek yatırımları da hızla hayata geçirebilirsek, ülkemizin dünya lojistik sektöründeki gücü artacaktır. Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu’nun geçiş koridoru üstünde yer edinen Türkiye, avantajlı coğrafi konumuyla dünyanın en mühim lojistik üslerinden biri olabilme potansiyeline haiz. Son 20 yılda ülkemizin gerçekleştirdiği ortalama 200 milyar dolar ulaştırma-altyapı yatırımına her geçen gün yenileri ekleniyor. Bunların yanı sıra lojistik sektörünün yapmış olduğu mühim yatırımlar var. Bu tür yatırımlar Türkiye’yi lojistik bir üs haline getirmek ve Asya ile Avrupa içinde süratli ve kesintisiz bir bağlantı sağlamak hedefiyle planlandı. Bu aşamada mevcut kabiliyetlerimiz ve altyapımızın üzerine koyacağımız yeni yatırımlarla Türkiye’nin lojistik altyapısının bölgede artacak yoğunluğu karşılayabileceğine olan inancım tam” dedi.