Kentsel dönüşüm Türkiye’nin sürekli gündem maddelerinden biri. Sadece zelzele gerçeğine karşın eski evleri yıkıp yenisini yapmak oldukça zor. Bu sebeple eski ev sahiplerinin düzgüsel hakları haricinde fazladan daire yada para talepleri de oluyor. Bürokratik sürecinin de yavaş işlediğini ifade eden Neva Prestij Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Öztürk, “Kentsel dönüşüme engel olanlar, yaşanmış olan depremlerin ölümlere niçin olması halinde ağır cezalar almalı. Belediyeler ve bakanlıkların da bu işin önünü açmaları koşul. Projeler süratli denetim edilip onaylanmalı. Bunlar yapılmazsa kentsel dönüşümün ilerlemesine olanak yok” diyor.
BÜROKRASİ SÜRECİ YAVAŞLATIYOR
Türkiye’de gayrimenkul sektöründeki süratli gelişme inşaat şirketlerinin arazi bulmakta zorlanmasına niçin oluyor. Bu durum şirketleri değişik projelere yönlendiriyor. Neva Prestij Yapı’nın da arazi yığın problemi sebebiyle kentsel dönüşüm projeleri geliştirdiğini dile getiren Öztürk, “Kentsel dönüşümü bir ‘ulusal sorun’ olarak görüyoruz. Son zelzele felaketinin peşinden kentsel dönüşümün önemi bir kez daha anlaşıldı. Fakat hala kentsel dönüşümde arsa sahiplerinden ve bürokrasiden meydana gelen zorluklar söz mevzusu. Zelzele gerçeğine karşın eski evleri yıkıp yenisini yapmak oldukça zor. Bu sebeple eski ev sahiplerinin düzgüsel hakları haricinde fazladan daire yada para talepleri de oluyor. Ek olarak, belediyeler ve bakanlıklarda işler fazlaca yavaş aşama kaydediyor. O şekilde ki siyaset süreci 1.5 – 2 yılı buluyor” diyor.
Mehmet Öztürk
DÖNÜŞÜM İÇİN ÖZEL BİRİM KURULMALI
Bilhassa zelzele riski taşıyan şehirlerde kentsel dönüşümün hızlanması icap ettiğinin altını çizen Öztürk, bu eleştiri mevzu hakkında yapılması gerekenler mevzusunda şu önerilerde bulunuyor: “Kentsel dönüşümün hızlanması için yapılması ihtiyaç duyulan birçok şey var. Ilk olarak kentsel dönüşüm için hususi bir birim kurulmalı. Arsa sahiplerine uzlaşma süreleri verilmeli. Kentsel dönüşüme engel olanlar, yaşanmış olan depremlerin ölümlere niçin olması halinde ağır cezalar almalı. Bu şeklinde uygulamalar eğer olmazsa kentsel dönüşümün ilerlemesine olanak yok. Öte taraftan belediyeler ve bakanlıkların da bu işin önünü açmaları koşul. Projeler süratli denetim edilip onaylanmalı.”
YAPILAŞMADA BÜYÜK YANLIŞLAR VAR
Yaşanmış olan son zelzele felaketinin peşinden Japonya’daki çelik binalar örnek gösteriliyor. Türkiye’de ise her depremin peşinden beton ve demiri güçlendirerek depreme dayanıklı binalar hayata geçirmeye çalışıldığına dikkat çeken Öztürk, şöyleki devam ediyor: “Maalesef yeni inşaat teknolojileri ülkemize geç geliyor. Bir de yapılaşmada büyük hatalar söz mevzusu. 1999 depreminden sonrasında meydana getirilen binalar kuralına nazaran yapılmışsa, iyi bir zemine ve fay hattına uzak inşa edilmişse depreme dayanıklı olabilir. Yaşadığımız son depremde, Kahramanmaraş ve Hatay’da fay hattının tam üzerine binalar yapılmış bulunduğunu gördük. Bu tabloda, istediğiniz kadar sağlam binalar yapın, fay hattındaki binaların yıkılması kaçınılmazdır. Doğrusu ortada yalnız müteahhit, mühendis hatası yok. Baştan fay hatlarını imara açan belediyelerin ve bakanlıkların da kusuru var.”
İMAR AFFI NASIL YAPILMALIYDI?
Bilinmiş olduğu suretiyle bayındır barışı; iyelik ve bayındır problemi olan, ruhsatsız binaların yanı sıra ruhsatlı fakat bayındır mevzuatına aykırı olarak eklentiler yapılmış yapıların affedilmesi ve sisteme dahil edilmesine anlamına geliyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerin peşinden bayındır affı tekrardan gündeme geldi. Büyük yıkıma ve can yitirilmesine yol açan depremlerin peşinden son 20 yılda hız kazanan bayındır affının büyük rol oynadığı belirtiliyor. İmar affıyla bir anlamda vatandaşların devlete gidip ‘Benim yapım kanuna uygun değil, beni affet’ söylediğini ifade eden Öztürk, “Devletin burada yapması ihtiyaç duyulan affetmeden ilkin binaların sağlamlığını denetlemek olmalıydı. Sağlam değilse ‘Binanı güçlendirip gel’ demeliydi. Vatandaşın binası güçlendirmeyle de kurtulamıyorsa ‘Seni affedemem, kentsel dönüşüme girmen gerekiyor’ diye zorlamalıydı” diyor.
Sadece bu bayındır aflarının bu içerikte olmadan çıkarıldığını belirten Öztürk, “Binalara hiçbir teknik araştırma yapılmadı. Çürük yapılar affedildi ve bunlar da maalesef depremde yıkıldı. Bundan sonrasında yapmamız ihtiyaç duyulan ise acilen bina güçlendirmeleri” diye ekliyor.
