Japonya’nın ilk Ay görevi, her ne kadar son anda garip bir geri dönüş yaşansa da fazlaca yakında sona erebilir. Ay’ın karanlık yüzünde kalmaya hazırlanan Japon uzay aracı, uzayın soğuk karanlığında devreleri bozulmadan ilkin son bir fotoğraf da çekti.
Ay’ı Araştırmak İçin Akıllı İniş Aracı (SLIM) adındaki uzay aracı, 1 Şubat’ta çekmiş olduğu fotoğrafta, iniş alanı olan Shioli kraterinin yamaçlarına düşen gölgeleri gösteriyor.
Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı JAXA, bu son fotoğrafı, uzay aracıyla bağlantıyı yine kurduktan 3 gün sonrasında yayınladı. Ekibin, kaza sonucu tepetaklak inen robotik uzay aracını, enerjiden tutum etmek amacıyla 20 Ocak günü kapatması gerekmişti. Şu sebeple SLIM’in güneş panelleri doğru yöne bakmıyordu ve bundan dolayı iniş aracı güç üretmekte zorlanıyordu.
Sadece Dünya’daki vazife kontrolcüleri, Güneş’in açısının en sonunda değişeceğini öngördükleri için bunu beklemeye başladılar. 9 gün sonrasında ise beklenen gerçekleşti ve SLIM uzay aracı uykusundan uyanmış oldu.
Geçtiğimiz pazartesi gününden bu yana uzay aracı, kraterin etrafındaki kayaları, üstündeki fazlaca bantlı spektral kamerayla çözümleme etti. İniş alanı JAXA tarafınca bilhassa seçilen aracın amacı, Ay’ın iyi mi oluştuğunu anlayabilmek. Mevzuyla ilgili öne çıkan en popüler kuram, Ay’ın Dünya’nın erken dönemlerinde gezegene çarpan devasa bir cisim yüzünden oluştuğu yönünde. Astronomlar, Ay’ın çekirdek kabuğundan kalan materyallerin, kraterin yüzeyine yakın alanlarda bulunabileceğini düşünüyor.
Hususi kameranın, planlanan gözlemini tamamladığı ve beklenenden fazlaca daha çok hedefi incelemeyi başardığı belirtiliyor.
Uzay aracı kraterin etrafındaki kayaları, fazlaca bantlı spektral kamerayla çözümleme etti.
Astronomlar, Ay’ın çekirdek kabuğundan kalan materyallerin, kraterin yüzeyine yakın alanlarda bulunabileceğini düşünüyor.
JAXA’dan meydana getirilen açıklamada şöyleki deniyor: “Aldiğimiz büyük oranda veriye gore, kayaları tanımlamak için analizlere ve Ay’ın kökeni ile alakalı gizemi çözecek kimyasal mineral yapısını tahmin etmeye devam ediyoruz.”
Her ne kadar uzay aracının tepetaklak inmesi planın bir parçası olmasa da, JAXA ekibi “nokta atışı iniş” hedefini gerçekleştirdiklerini sölyüyor. “Nokta atışı iniş”, bir aracı 100 metreden daha yüksek hassasiyetle indirmek anlamına geliyor. Gelen veriler, aracın hedefinden en fazla 10 metre şaştığını gösteriyor.
Uzay aracı şu anda uyku moduna geçmiş durumda. Ay’da başlamış olan geceyle beraber güneş panellerinin güç üretememesi sebebiyle vasıta toplamış olduğu enerjiyi olabildiğince korumaya çalışacak. Sadece Ay’ın kendi çevresinde bir kez dönüşü 27 Dünya günü kadar sürdüğü için, bu enerjinin büyük olasılıkla yine uyanmasına kafi olmayacağı düşünülüyor.
Ay’ın karanlık yüzeyindeki -167°C sıcaklığa robotların dayanması pek mümkün görünmüyor. Bu dondurucu sıcaklıkta donanımlar üstünde bulunan lehim noktaları ve mekanik parçalar ayrılıyor ve bataryalar ölüyor.
Sadece Ay’da gün yine doğduğunda JAXA, araçla iletişimi yine deneyecek.
JAXA da bunu X’ten attığı tweet’le doğruluyor: “Her ne kadar SLIM sıkıntılı Ay gecesi koşulları için tasarlanmamış olsa da, Şubat ayının ortasından sonrasında Güneş yine SLIM’in güneş hücrelerine vurmuş olduğu süre yine denemeyi planlıyoruz.”
Elisha Sauers’ın haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
