İş Hayatında nezaket kuralları

İşin içinde artık ast-üst ilişkileri, iş ortamındaki arkadaşlarıyla iletişim  ve benzer  şeklinde mevzular da vardır. Sorulduğunda birçoğunu esasen biliyoruz fakat uygulamaya geldiğinde birçok çalışan nezaket kurallarına uymuyor.

Küçük yaşlarda temel nezaket kurallarını almaya başlarız. Oturma, kalkma, selamlama, bir şey isterken ‘lütfen’ deme, yaşça büyüklerle konuşurken ve onlarla olan ilişkimizde saygılı olma şeklinde birçok mevzuda tembih almışızdır. Emek harcama hayatında bu genel kurallar hâlâ geçerli olduğu şeklinde, bazı hususi kurallar da var. Doğal bunlar da zaman içinde, şartlarla değişim gösteriyor. Eskiden müdürün, yöneticinin önüne çıkarken ceketin önü iliklenirken şimdi daha rahat bir tutum sergilenebiliyor sözgelişi.

Nezaket kuralları aslen bildiğimizi sandığımız sadece üstünde neredeyse asla düşünmediğimiz kurallar. Nezaket kuralları denildiğinde akıllara daha fazlaca oturmak–kalkmak, masa kültürü ve düzeni şeklinde toplumsal mevzular geldiğini belirten Zarafet Akademi’nin kurucusu olan ve bireysel, kurumsal alanda eğitimler veren Gökhan Dumanlı, ilk akla getirilmesi ihtiyaç duyulan şeyin yürüyüş, duruş ve selamlama bulunduğunu söylüyor: “Hemen sonra sırayla öteki kurallar birbirini takip ediyor. Okul ve iş yaşamı içinde bu şekilde bir eğitimden ne yazık ki geçilemiyor.

Şahıs ailesi ve çevresinden gördüklerini uyguluyor ve bu da ne yazık ki yetersiz kalıyor. Senelerdir iş ilanlarında kullanılan ‘prezantabl’ kelimesinin içinde ne olduğu nezaket kurallarını bilmek ve bu kuralları kişinin müracaat yapmış olduğu işte gösterebilme yetisidir fakat ne yazık ki hem adaylar hem de işverenler bunu görmezden geliyor.”

Bu kuralları bilmek saygınlık kazandırıyor

Nezaket Uzmanı Yaprak Tecir, yeni neslin iş hayatında nezaket kuralları mevzusunda fazlaca bilgili olmadığını sadece kendilerini geliştirmek mevzusunda fazlaca istekli olduklarını söylüyor.

En fazlaca çiğnenen nezaket kuralları hitap ve tanıştırma mevzusunda. Dumanlı, “İş hayatında ‘sen’ yoktur, ‘siz’ vardır. İsimleri haricinde iletişimde kesinlikle ‘siz’ ifadesini kullanmamız gerekir” diyor.

Tecir ise, kişinin çevresindeki kişilerle tanışırken kendisini net ve açık bir halde ifade etmek yerine çekingen davranarak göz teması kurmaktan kaçındığını belirtiyor. Tokalaşırken, kendine güvenli duruşu tam olark yansıtamıyorlar. Karşılıklı saygının öneminden bahseden Tecir: “Karşılıklı selamlaşma, iyi sabahlar, iyi akşamlar, iyi emek harcamalar ifadeleri fazlaca ehemmiyet kazanıyor. Bu durum da şirket kültürünü ve çalışan motivasyonunu pozitif yönde yönde etkiliyor.”

Bir öteki mevzu kişilerin hususi alanlarına saygı mevzusu. İş dostlarıyla, patronla ve müşterilerle konuşurken nerede durulması icap ettiğini bilmek gerekiyor. İyi bir dinleyici olmak, konuşanın sözünü kesmemek, rica ve teşekkür mevzusunda pinti davranmamak, randevulara zamanında gitmek ve geç kalma halinde haber vermek, cep telefonlarını gerektiği yerde kapamak ve konuşmak gerektiğinde kimseyi rahatsız etmeyecek bir tonda, uygun bir halde kısa ve öz konuşup kapatmak gerekiyor. Nezaket kurallarını bilmek insana itimat veriyor, saygınlık kazandırıyor. Bu kurallara uyan kişinin, iş yaşamında fark edildiğini, tercih ediliğini belirten Dumanlı, kimi zaman en kolay kuralları bile uygulamada yetersiz kalınabildiğini ifade ediyor.

Çokuluslu şirketlerde eğitim verilmeli

Çokuluslu şirketlerde çalışanlar içinde kültür farklılığından dolayı problemler yaşanıyor. Yöneticilerin ekiplerini yönetme ve çalışanların ekip sinerjini oluşturma anlamında sıkıntıları oluyor. Burada ekip halinde kurum kültürü eğitimi verilmeli ve akabinde iş ve toplumsal yaşamda nezaket kuralları eğitimialınması gerekiyor. Beraber yapılacak değişik aktivitelerle de kişilerin uyarlama süreci hızlandırılabilir ve iş dışındaki ortak paylaşımlarla kişilerin birbirilerini daha iyi tanımaları sağlanabilir.

Hem iş hayatında hem toplumsal hayatta dikkat edilmesi gerekenler

Tanışmada nezaket kuralları

• Adam hanıma, ast üste, genç yaşlıya tanıştırılır.
• Karşılaşmada ilk selamlama hanımdan gelmelidir.
• Hanım elini uzatmadıkça adam merhaba vermek için elini uzatmamalıdır.
• El sıkışmalarında daima sağ el uzatılmalıdır ve ne fazlaca sıkı ne de yumuşak olmalı.
• Parmakların ucu ile değil, elin bütünü kullanılmalıdır. El sıkışırken göz teması da kurulmalı.
• Tanışan hanım ve adam içinde sohbeti ilk başlatan hanım olmalı.

İş yemeklerinde nezaket kuralları

• İş yemeklerinde müşteriler ayakta karşılanmalı.
• Yemekte konuşurken çatal ve bıçağını elde tutmamak, yemeğe devam edildiğini göstermek için tabağın içinde çapraz bir halde bırakmak, yiyecek bittiğinde de paralel şekilde bırakmak gerekir.
• Mecburi olmadıkça masadan kalkılmamalı.
• Yiyecek hızı masadaki öteki kişilerden ne fazlaca yavaş ne de daha süratli olmalı.
• Masada kürdanla dişler temizlenmemeli, ağızda yiyecek varken konuşulmamalı, ses çıkararak yiyecek yenmemeli.
• Restorana girerken adam önden gidip kadının kapısını açmalıdır.
• Garsona siparişleri adam vermeli.
• Bir kapıdan geçerken hanım önden yürür. Yürüyüşlerde adam daima kadının sol tarafındadır.
• Hanım araca binerken ve araçtan inerken kapısı açılmalı ve eve bıraktığımızda kapıdan içeri girene kadar beklemek gerekir.

İlişkilerde nezaket kuralları

• Astlar, üstlerinin odalarını ziyaret edecekleri vakit kapıyı vurmalı; içeri girdikten sonrasında da içeri girme sebeplerini bildirip uygun olup olmadıkları sormalı.
• Kendilerine oturup beklemeleri söylendiğinde bunu yapmalı, odadan çıkacakları vakit direkt arkalarını dönerek çıkmamalı ilkin geriye doğru bir iki adım atmalı akabinde kapıya doğru yönelmeliler.

Telefonda nezaket kuralları

• Telefonla konuşurken başka hiçbir şey ile meşgul olmamak gerekiyor.
• Telefonu açmadan ilkin yüzümüze bir tebessüm yerleştirmemiz ses tonumuzun pozitif bir enerji ile karşı tarafa geçmesine vesile olur.
• Ağzımızda sakız ve ya herhangi bir yiyecek varken telefon açılmamalı.
• Arayan sizseniz, ilk olarak kendinizi tanıtmalısınız.
• Aradığımız kişiye ulaşamıyorsak kesinlikle not bırakmalı ve kiminle görüştüğümüzü sorarak telefonu o kişinin adını kullanarak kapatmalıyız.
• Üstünüzle konuşurken üstünüz kapatmadan kesinlikle telefonu kapatmayın.
• Bir kişinin cep telefonunu aradığınızda konuşmak için uygun olup olmadığını öğrenmeniz gerekir.
• Telefon en fazla 4 kez çaldırılmalı yanıt alınmıyorsa kapatılmalı.

İletişim de nezaket kuralları

• Şahıs ve kurumların birbirleri ile iletişime geçme taleplerine kesinlikle dönüş yapılmalı.
• Buluşma vermemek için devamlı yoğunluktan bahsederek karşı tarafın vaktinin değersiz olduğu şeklinde bir izlenim oluşturulmamalı.
• Bırakılan mesajlara dönüş yapılmalı.
• Bilhassa internasyonal firmalarla iletişime geçerken o firmanın bulunmuş olduğu ülkenin kültürel özelliklerini göz ardı etmeli.

Teknoloji negatif etkiledi

Değişen teknolojinin nezaket kurallarını negatif yönde etkilediğini belirten Yaprak Tecir, bilhassa e–posta gönderimlerinde nezakat kurallarının gözardı edilebildiğini söylüyor: “Hitap ettiğimiz kişinin unvanını dikkate almadan, sınırlar koymadan yazabiliyoruz. Bitiriş cümlesi ve iyi niyet cümlelerine yer verme ihtiyacı duymuyoruz. Yapmamız ihtiyaç duyulan, e- postayı kime hitaben gönderiyoruz, hangi amaçla gönderiyoruz, bu konuların vurgulanmasıdır. Ek olarak bitiriş cümlesi ve iyi niyet cümlelerinin yer almasına dikkat etmek gerekir.”