8 ay ilkin Apple, Vision Pro’yu duyurduğunda, bu köşede şunları yazmıştım:
“Black Mirror ayağımıza geldi. Kim bilir sormamız ihtiyaç duyulan sual, ‘Vision Pro meblağ mı?’ değil, ‘Ya tutarsa?’ olmalı.”
Aynı yazıda Apple’ın daha ilkin ‘tutmamış’ ürün ve özellikleri bile ‘sanki asla var olmamışlar benzer biçimde’ çıkardığını ve onları ‘her insanın istemesini’ sağlayacak bir sihire haiz bulunduğunu da belirtmiştim.
Birinci hafta itibariyle bu iki öngörünün gerçekleştiğini söylemek mümkün.
- Vision Pro’yu 3499 dolarına kıyarak edinen kullananların da aleti (otomobil kullanırken dahi) pek çıkarmak istemediklerini sıkça gördük. Birazcık karikatürleştirilen söz mevzusu görüntüler, toplumsal medyada bugün gülünç video klasmanına giriyor olabilir. Sadece itiraf edelim; o videoların baş rolünü yapan olmamızın önündeki en büyük engel 3499 dolar. Ürünün fiyatı ucuzladıkça, yürürken görünmeyen bir klavyeye yazı yazan balık adamlar adım adım normalleşecek.
- Apple’ın girmiş olduğu alanda pazarı tekrardan tanımladığına ve genişlettiğine canlı canlı bir kez daha tanık oluyoruz. Vision Pro piyasaya çıkmış ilk karma gerçeklik gözlüğü değil. Sadece daha önceki denemeler bu kadar büyük bir coşku ve talep yaratmadı. Ve Apple’ın gözlüğü piyasadaki daha uygun fiyatlı rakiplerini de pozitif etkileyebilecek bir genişleme sunabilir.
Sözgelişi, Meta Quest 3… Vision Pro fiyatıyla 7 tane alabileceğiniz ürün de bir karma gerçeklik gözlüğünden beklenenleri yapabiliyor. Uzun süreden beri bu aygıt için uygulama ve oyun geliştiriliyor olması da avantaj. Vision Pro’nun emeklediği dönemde onunla birçok açıdan aşık atabilecek durumda olan Meta Quest 3 için Vision Pro fena değil, iyi haber.
Öte taraftan Vision Pro’nun yarattığı rüzgar oldukça gerçek. Satış sayıları yüksek. Ürün App Store üstünde 600’den fazla Vision Pro destekli uygulama ile çıktı. Bilhassa popüler video seyretme platformları ve NBA benzer biçimde spor uygulamalarının ilk günden hazır olması dikkat çekici. Başta ürüne asla yüz vermeyen Youtube da hafifçe bir geri vites yaparak “Şu anda paylaşacak belirli bir planımız yok fakat bir Vision Pro uygulamasının yol haritamızda bulunduğunu doğrulayabiliriz” açıklamasında bulunmuş oldu. Benzer bir R’yi “Vision Pro pazarının uğraşmaya değmeyecek kadar ufak bulunduğunu düşünen” Netflix’ten de görebiliriz.
Deepfake hakkında konuşmalıyız!
Biz ofiste otururken bir robotun gelip bizi sandalyemizle beraber dışarı atacağı düşüncesi suni zekâ ile ilgili kaygıların ilk esnasında yer ediniyor. Sadece maalesef halihazırda yaşanmış olan oldukça daha büyük bir YZ problemi var: Deepfake. Yaratılan düzmece müstehcen görüntüler sayısız hanım ve genç kızın yaşamını kâbusa çevirdi ve çevirmeye devam ediyor. Görüntüler düzmece olsa da, mağdurlara verdiği zarar son aşama gerçek.
Geçtiğimiz günlerde şu an kim bilir dünyanın en popüler isimlerinden biri Taylor Swift de bu deepfake kurbanlarından biri oldu. Bu gelişmeyle beraber deepfake ile savaşım mevzusundaki düzenlemeler ve yasa tasarılarına hız verildi. Bu çabaların oldukça geç kaldığını söylemek lazım. Deepfake’in ne amaçlarla kullanılabileceğini kestirmek oldukça zor değildi. Bugün bayanları mağdur eden bu teknoloji, yarın dünyanın her ülkesinde seçim neticelerini etkilemeye aday. Daha da kötüsü; pamuk ipliğine bağlı durumdaki ‘doğru data olan bağımıza’ son ve öldürücü darbe de deepfake ile gelebilir.
Öte taraftan teknoloji firmaları da bu durumla baş etmek için bir tek günlük çözümler üretmeye çalışıyor.
- X, görüntüleri paylaşan hesapları kapatıp ‘Taylor Swift’in isminin platformda aranmasını da geçici olarak engelledi.
- ChatGPT üstünde DALL-E 3 tarafınca oluşturulan görsellerde artık filigran yer alacak.
- Google, meşhur kişilerin görsellerinin oluşturulmasını önlemek için filtreler yarattı.
ABD Senatosu ise YZ ile rıza dışı oluşturulmuş müstehcen görüntülerin yayılmasını kabahat sayacak bir yasa tasarısı hazırladı. Buna nazaran görüntüyü oluşturan da, bulunduran da, paylaşan da suçlu olacak.
Peki dijital bir dünyanın anonimliğinde, tüm bu önlemler kafi olacak mı?
Yaşayarak göreceğiz.
