PARA RÖPORTAJ/ ÖZBEY MEN İş dünyasında, hele hazır giyim sektöründe gurbetçi hikayeleri meşhurdur. Bu da onlardan biri. Almanya’nın Worms şehrinde hayata merhaba dedi. Futbol oynadığı dönemde Alman ulusal takımları yerine Türkiye ulusal takımlarında oynamayı seçip Kartalspor’a aktarma oldu ve U16 Mili Takımında oynadı. İş hayatına tekstil şirketi Urba Dış Tecim’te başladı. Arkasından Karstadt/Quelle/Neckermann firmalarının bağlantı ofisi olan Alka İstanbul’da çalıştı. 2005 senesinde gene bir gurbetçi olan Aydın Hopa’nın kurduğu Blok Tekstil‘e girdi. Bir süre sonrasında şirket sahibinin rahatsızlığı üstüne bu şirkete ortak oldu ve firmanın adı Blok Moda olarak değişti. Senelik üretimi ortalama 1.5 milyon tane olan şirketi, Türkiye’nin en fazla ihracat icra eden firmaları arasına soktu. İstanbul Hadımköy ve Edirne Havsa’da iki fabrikası bulunan Blok Moda’nın senelik ihracatı 11 milyon dolar. Bununla beraber Tekstil İhracatçıları ve Çalışanları Derneği (TİHCAD) Başkanı olan Blok Moda Kurucu Ortağı Ergin Aydın ile hedeflerini ve hazır giyim sektörünün geleceğini konuştuk…
-Hazır giyim sektörüne iyi mi girdiniz?
1976 senesinde Almanya’nın Worms şehrinde doğdum. Lise ikinci sınıfa kadar eğitim hayatımı Almanya’da gördüm. O dönem futbol oynuyordum, Alman ulusal takımları yerine ülkemin ulusal takımını tercih ettim ve ülkeme geri döndüm. 1998 senesinde İstanbul’da Marmara Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Kısmı’nden mezun oldum. Tekstil kariyerime üniversite yıllarında okurken adım attım. Kariyerime, dönemin entegre firmalarından Urba Dış Tecim’ te başladım. 2005 senesinde şu anda ortağı olduğum Blok Moda’da işe başladım. En başta satış, tasarım ve Ar-Ge departmanlarından görevli müdürdüm. Altı yıl sonrasında şirket sahibinin hastalıkları sebebiyle artık işine devam edememesi söz mevzusu oldu. Firmanın devamlılığı açısından kendisinin de önerisiyle şirkete ortak oldum. Avrupa ülkeleri başta olmak suretiyle tüm dünyaya hazır giyim ihracatı yapıyoruz. Hanım ve adam hazır giyiminde dünyanın meşhur moda markalarına üretim yapıyoruz.
-Ürün gamınızda neler var? Senelik kapasiteniz ne kadar?
Blok Moda, örme mevzusunda uzmanlaşmış ihracatçı bir şirket. TİM’in ilk bin ihracatçı şirketi içinde yer alıyoruz. İstanbul Hadımköy ve Edirne Havsa’da üretim tesislerimiz bulunuyor. Fabrikalarımızda toplam 180 kişiyi istihdam ediyoruz. Avrupa ve ABD’nın tanınmış perakende markaları, toptancı ve mağaza zincirleri için üretim yapıyoruz. Ana pazarlarımız İtalya, İngiltere ve Almanya. Hanım ve adam tişört, bluz, sweatshirt, triko görünümlü örme ağırlıklı hazır giyim ürünleri üretiyoruz. Üretimimizin yüzde 60’ı hanım, yüzde 40’ı adam hazır giyim ürünlerinden oluşuyor. Senelik üretim kapasitemiz bir buçuk milyon adedi buluyor. Bu ürünlerin yüzde 95’ini yurtdışına ihraç ederken yüzde 5’ini iç pazardaki bazı markalara veriyoruz.
-Başka hangi pazarlara gireceksiniz?
Tekstil sektörü; son yıllarda tüm dünyada yaşanmış olan pandemi, ekonomik krizler, resesyon benzer biçimde nedenlerden dolayı zor günlerden geçiyor. Hem ülkemizin hem de firmamızın ihracat hacmini çoğaltmak için tüm gücümüzle çalışıyoruz. İhracatı artırmanın yolunun uzak pazarlara açılmaktan geçtiğinin farkındayız. Avrupa’ya halihazırda ihracatımız devam ediyor. Bir taraftan da uzak pazarlara açılmak için çalışmalarımız sürüyor. Bilhassa ABD pazarına olan ihracatı çoğaltmak için çalışıyoruz. Bu yüzden sektörden üretici markalarla iş birliği yaparak Arex Arı Dış Tecim isminde dış tecim şirketi kurduk. Bu şirket ABD’daki GBS Trend’in yerinde desteğiyle ihracat emek harcamaları hayata geçirmeye başlamış olacak. Los Angles’ta Fashion District’de 210 metrekare alana haiz bir mağaza açtık. Burada hazır giyimde dokuma, örme, triko, denim ihracatçısı olan firmalar çoraptan dış giyime birbirini tamamlayan bir koleksiyon şeklinde mağaza konseptiyle ürünlerini sergileyecekler. Los Angeles showroom’undaki koleksiyonlar sezonlara nazaran yenilenecek. Metaverse ortamında hazırlanan dijital numuneler ve defileler ABD’li alım heyetlerine izletilebilecek. Bu sayede alım heyetleri 7-24 dijital koleksiyonları araştırma ve dünya genelinde yeni bir teknolojiyi uygulama olanağına haiz olacaklar. Hazırlıklarımız sürüyor. Fazlaca yakında sanal mağaza tam anlamıyla faaliyete girecek.
–Rakiplerinizden sizi değişik kılan özellikler nedir?
Blok Moda’yı sektördeki rakiplerinden değişik kılan birçok özellik sayabilirim. Birincisi fazlaca adetli üretim yerine katma kıymeti yüksek ürünleri üretmeyi tercih ediyoruz. Tüm sektörün ardında koştuğu dünya genelinde zincir mağazaları olan büyük markalar yerine ‘nish’ fakat kalitesiyle öne çıkan markalara katma kıymeti yüksek üretim yapmayı tercih ediyoruz. İkinci olarak teknoloji ve dijitale yapmış olduğu yatırım, Blok Moda’yı rakiplerinden fazlaca değişik bir yere koydu. Blok Moda, karbon ayak izini de azaltmak için birkaç senedir büyük çaba sarf ediyor. Karbon ayak izimizi ölçtürdük ve fabrikamızı yeşil mutabakat kriterlerine nazaran hazırlıyoruz. Fazlaca yakın bir gelecekte karbon ayak izini azaltmamış firmalar için AB’ye ihracat yapmak neredeyse olanaksız hale gelecek. Bu yüzden sürdürülebilirlik kriterleri birinci önceliğimiz. Ek olarak çağa ayak uydurmak ve gene öncü olmak adına, dünyanın mühim e-ticaret firmalarından biriyle süratli ve sürdürebilirlik ilkelerine uygun bir sipariş döngüsü yakaladık, 10 günden ilkin kontrol siparişlerini yüklüyor, sonrasında reaksiyona nazaran iyi satan mallardan derhal ilave sipariş üretiyoruz.
-Hazır giyim sektörünün durumunu nasıl görüyorsunuz?
Hazır giyim ve tekstil sektörü resesyonun arkasından enflasyon duvarına çarptı. Artan işçilik maliyetleri, üreticiyi ek olarak zorladı. Yaşanmış olan ekonomik tablo neticesinde fiyatlamada problem yaşadık. 2023, hepimiz için sıkıntılı bir yıl oldu. Bu yılı 20 milyar dolar ihracatla sadece kapatabiliriz. Geçen yılı yakalayacağımızı sanmıyorum. Maliyet hesaplarını fiyatlamalarda tutturamadığımız için 2024 yılının yaz koleksiyonlarını da ucuz işçilikle ve düşük maliyetle ön plana çıkan ülkelere kaptırdık. Genel seçimlere kadar olan sürede, bilhassa artan maliyetlere nazaran dövizin aynı oranda artmaması sebebiyle ciddi derecede fiyat makasına takıldık ve müşterilerimizin Portekiz, Bulgaristan, Yunanistan benzer biçimde ülkelerden yüzde 10-15 daha iyi fiyatlar almaya başladılar. Çin, Bangladeş, Hindistan benzer biçimde ülkeleri aslına bakarsan artık görmeyip, biz onlardan fazlaca daha değişik bakış açısında ürünler tasarlayıp, katma kıymetli üretime konsantre olmalıyız. Güvenilir olalım tane olarak gerilesek de ciro olarak yitik yaşamayız, ki bu fazlaca daha kıymetli. Genel olarak aldığımız istihbaratlara nazaran, söz mevzusu ülkelerde de sıkıntılar arttığından ve ikimiz de tekrardan daha rekabetçi fiyatlar verebildiğimizden, Şubat 2024 sonrası bir hareketlilik bekliyoruz. Maalesef burada gene kriter, asgari ücretin ne yönde artacağı ve onun karşılığında dövizin nerede seyredeceğidir.
–Üretim teknolojinizin özellikleri nedir?
Teknolojik gelişimleri, kişisel merakım da olması sebebiyle yakından takip ediyorum. 2017 senesinde Prosoft VR şirketine ortak oldum. Tekstil metaverse’leri hayata geçirmeye başladık. 2022 senesinde bu ortaklıktan ayrılarak Metaverse’ün her alanında emekler yapmak suretiyle, Meta X Create şirketini kurdum. Sanal bir dünya oluşturmak için yola çıkan Meta X Create projesi ile Bilişim Vadisi’ne kabul edildik. Moda ve teknoloji artık iç içe. Bu durum üretime de yansıdı. Artık değişen teknolojinin nimetlerinden faydalanıyoruz. Pandemi döneminden beri Blok Moda’da numune üretimini yüzde 60 oranında azalttık. Yaptığımız dijital numunelerle ihracat yapıyoruz. Hatta bu sayede pandemide ihracatımızı yüzde 20 artırdık. Seyahatler yasaklandığında müşterilerimize gönderdiğimiz VR gözlüklerle ürünlerimizi gösterme imkanı bulduk. 3D tekstil tasarımlarımıza VR gözlüklerle müşteriye sunduk. Değişik ülkelerden online olarak sanal ortamda buluştuk. Ürünlerimizi gösterdik ve üretime devam ettik. Başta yabancı müşterilerimiz bu duruma alışmakta zorlansa da geldiğimiz noktada teknoloji yardımıyla hem fazlaca süratli üretim yapabiliyoruz hem de numune çöplüğü oluşturmuyoruz. Tekstil sektörü her yıl arkasında devasa bir numune çöplüğü bırakıyor. Biz artık dijital tasarımlarımız yardımıyla daha azca numune yapıyoruz ve dünyayı daha azca kirletiyoruz. Şu anda İngiltere’nin önde gelen e-ticaret markalarından birine dijital numuneler yaparak ihracat yapıyoruz. Teknoloji yardımıyla daha ilkin bir buçuk ay devam eden üretim sürecini neredeyse 15 güne indirdik. Talepler arttığı vakit gelen talepleri sektör paydaşlarımıza yönlendireceğiz. Daha fazlaca yeni, 17 Kasım’da ABD da, Meta’nın ana üssüne çağrı edildik.
–Hedefleriniz nedir? Yatırım plânınız var mı?
Biz yatırımı teknoloji tarafına yapıyoruz. Yeni bir yapınak yada yatırım yerine mevcud üretimi dünyadaki teknolojik gelişmelere uygun hale getirmek için çalışıyoruz. Yatırımımızı teknolojiye yapıyoruz diyebiliriz. Teknolojiyle dönüşen firmalar, gelecek devrin kazananı olacaklar.
Türkiye’yi internasyonal tekstil alanında da temsil ediyor
Tekstil İhracatçıları ve Çalışanları Derneği (TİCHAD), 1 Ekim 2020’de kuruldu. Ergin Aydın, o tarihten beri başkanlık koltuğunda. 2021’den bu yana da Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği’nde Yönetim Kurulu Üyesi olarak vazife yapıyor. Ek olarak Ekim 2020 itibarıyla Euratex’in teknoloji ve nitelikli emekler başlıklı emek harcama grubuna seçilerek ülkemizi internasyonal tekstil alanında temsil ediyor. Aydın, TİHCAD hakkında şu detayları veriyor:
“Üyelerimiz, ihracatçı kurumsal firmalar ve sektör çalışanlarından oluşuyor. Dernek olarak hibrit yapımızla sektörümüzü temsil eden öteki sivil cemiyet kuruluşlarından fazlaca değişik bir noktadayız. Sektörümüzde, iş hayatında, dernek çalışmalarında bayanlara hususi ehemmiyet veriyoruz. Bu yüzden TİHCAD Yönetim Kurulu Üyeleri’nin fazlaca mühim bir kısmı, hanım üyelerimizden oluşuyor. Hemen hemen üç senelik bir geçmişe haiz olan derneğimiz, kısa sürede sektörümüzün gelişmesi için mühim çalışmalara imza attı. Faaliyete geçtiğimiz günden beri tekstil sektöründe sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek, ülkemiz ihracatına ivme kazandırmak, çalışanların mesleki anlamda gelişmesine katkı sağlamak için çalışıyoruz.
Geçen eylül ayında İzmir’de ilk bağlantı ofisimizi açtık. İzmir merkezli Ege temsilciliğimizle bölgede gelinlik ve ev tekstili üreten firmalara yeni ihracat kapıları açmayı, çalışanların gelişimine katkı sağlayacak eğitim faaliyetleri düzenlemeyi planlıyoruz.”
