Konferansta ek olarak moderatörlüğünü Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem’in gerçekleştirdiği panelde, Borusan Tüm ortaklık İnsan, İletişim ve Sürdürülebilirlik Grup Başkanı Nursel Ölmez Ateş, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Ebru Dildar Edin, Baker Hughes Türkiye Ülke Direktörü Filiz Gökler ve Enerjisa Enerji Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Mehtap Anık Zorbozan konuşmacı olarak yer aldı.
Dünya ve Türkiye enerji ve iklim gündeminin güncel mevzularına mercek tutan Sabancı Üniversitesi İstanbul Internasyonal Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafınca İstanbul’da düzenlenen konferansta “İş Dünyası ve Sürdürülebilir Enerji” mevzusu oldukca yönlü olarak masaya yatırıldı.
İş dünyasının bakış açısından sürdürülebilirlik alanındaki trendler, zorluklar ve fırsatların ele alındığı konferansın keynote hitabı Internasyonal Enerji Ajansı (IEA) Başkanı ve IICEC Onursal Başkanı Dr. Fatih Birol tarafınca yapılmış oldu. Dr. Birol, yapmış olduğu konuşmada, küresel enerji piyasaları için dört temel analizde bulunmuş oldu. Birol, doğalgaz piyasasında fiyatların düşüşünün Türkiye için avantaj sağladığının altını çizerek “Ukrayna-Rusya savaşının başlamasıyla devasa yükseklikte seviyelere ulaşan doğalgaz tutarları şu an daha makul seviyelerde. Doğalgaz fiyatlarında ciddi bir düşüş yaşanıyor. Bu Türkiye için oldukca güzel bir haber. 2025, 2026 ve 2027 yıllarında bilhassa bazı kaynaklardan ciddi anlamda doğalgaz piyasalarına arz gelecek.. Bu arz, geçmiş 30 senede tesis edilen doğalgaz miktarının yarısına denk geliyor” dedi.
Dr. Birol, kömüre olan talebin bir iki ülke haricinde tamamıyla azaldığına da dikkat çekerek “Bunun esas sebebi iklim faktörü değil. Esas niçin yerli kaynak olarak daha ulusal olması. Çin ve Hindistan hala kömür tesisleri kuruyor fakat bunların da büyümesi geçmişe nazaran son aşama yavaş” diye konuştu.
“Nükleer elektrik üretimi yakında en yüksek seviyeye çıkacak””
Dr. Birol 2023 senesinde dünyada devreye alınan tüm elektrik santrallerinin yüzde 85’inden fazlasının yenilenebilir enerjiye haiz bulunduğunu, bunun yanında nükleer santrallere de tekrardan dönüş yapıldığını kaydetti. Gelecekte elektriğin büyük bölümünün yenilenebilir enerjiden geleceğini belirten Dr. Birol şunları söylemiş oldu;
“Tüm dünyada nükleer enerji geri dönüyor. Son olarak kazanın yaşandığı Japonya nükleerde tekrardan artışa başladı. Kore ve İsveç aynı politikadalar. Nükleer santrallerine karşı çıkan ülke kalmadı diyebiliriz. Fransa, Polonya, Türkiye ve ABD’da yeni santraller yapılıyor. 2025-2026 yıllarında dünya nükleer elektrik üretiminin en yüksek seviyeye çıkacağını düşünüyorum.”
Dr. Birol ek olarak enerji verimliliğine de vurgu yaparak, enerji verimliliğini “ilk yakıt” olarak tanımladığını ve tüm ülkelerin bu alandan istifade edebileceğini belirtti.
“Avrupa enerjide zor durumda.”
Dr. Fatih Birol Avrupa enerji piyasalarını değerlendirerek sözlerine şu şekilde devam etti;
“Avrupa Birliği, enerji tutarları, enerji güvenliği ve enerji ekonomisi açısından baktığımız vakit oldukça zor bir durumda. Bir ülkeye doğrusu Rusya’ya enerji açısından oldukca fazla göbekten bağımlı olmanın sorununu yaşıyorlar. Avrupa Birliği ülkeleri petrolün yüzde 65’ini, gazın ise yüzde 75’ini Rusya’dan alıyordu;bu bir hata. İkinci hata nükleer enerjiye sırtını dönmesi, üçüncüsü ise güneşte seneler öncer başladıkları atılımın devamını aynı gidişatta getirememeleri.stratejik politikayı izleyememeleri. Doğalgaz tutarları 5 dolara geriledi sadece ABD’de ise 2 doların altında. Elektrik tutarları Avrupa’da Çin’in neredeyse 3-5 misli. Avrupa’ da eğer sanayiciyseniz ve üretim maliyetinizin yüzde 60-65’ini enerji maliyetleri kapsıyorsa bu fiyatlarla ne ABD ile ne de Çin’le rekabet edemezsiniz. Ek olarak, Avrupa’ya yeni bir endüstri master planı gerekiyor, bunu önerdim. “
“Açık oturum iş dünyasını buluşturdu”
Moderatörlüğünü Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem’in üstlendiği panelde ise; Borusan Tüm ortaklık İnsan, İletişim ve Sürdürülebilirlik Grup Başkanı Nursel Ölmez Ateş, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Ebru Dildar Edin, Baker Hughes Türkiye Ülke Direktörü Filiz Gökler ve Enerjisa Enerji Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Mehtap Anık Zorbozan konuşmacı olarak yer aldı.
Açık oturum Moderatörü Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem, oldukca boyutlu mühim dinamikler içinde sürdürülebilir bir geleceği düşünmek, planlamak ve inşa etmek için mühim fırsatlar bulunduğunu belirterek, enerjinin ekonomik büyümenin ve toplumsal gelişmenin en mühim unsurlarından birisi olmaya devam edeceğinin altını çizdi.
Erdem, enerjinin yaşamsal ve ekonomik kazanımlarının yanında karbon salımını azaltmanın ve enerji dönüşümü içinde de sürdürülebilir enerji çözümleri geliştirmenin sürdürülebilir bir gelecek için oldukca tehlikeli sonuç olduğuna vurgu yapmış oldu.İş dünyasının da, sürdürülebilir enerjinin geleceği için; teknoloji, inovasyon ve finansman şeklinde tehlikeli sonuç faktörleri gözardı etmemek durumunda bulunduğunu belirten Ahmet Erdem, sürdürülebilir enerji çözümleri geliştirmek için enerji sektörünün yanı sıra karar vericiler ve tüm paydaşların beraber emek harcaması gerektiğine ve bu çerçevede işbirliklerinin önemine vurgu yapmış oldu.
“Enerji dönüşümü artık zorunluluk”
Borusan Tüm ortaklık İnsan, İletişim ve Sürdürülebilirlik Grup Başkanı Nursel Ölmez Ateş, panelde yapmış olduğu konuşmada küresel iklim hedeflerinin yakalanması için enerji dönüşümünün bir zorunluluk haline geldiğini kaydederek, “Sürdürülebilir enerji geçişi, iş dünyasının da ana gündem maddelerinden biri oldu. Internasyonal düzenlemelere uyum için, enerji yoğunluğu yüksek olan sektörler yenilenebilir enerji çözümlerine yöneldi. İş dünyası olarak enerji gereksinimlerimizi karşılayacak ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasını destekleyen yenilenebilir enerji yatırımlarına odaklanırken öteki taraftan enerji verimliliği çözümlerini de projelendiriyoruz. Öte taraftan yeni enerji teknolojilerinin gelişmesi ve erişilebilir olması da çarpan tesiri yaratıyor sadece altyapının ve teknik kapasitenin güçlendirilmesine yönelik uygulamalar da öncelikli mevzu başlıklarımız içinde. Sürdürülebilir enerji yatırımlarının artması için yeşil finansman kaynaklarına erişim de oldukca tehlikeli sonuç bir mevzu. Tüm bu gelişimleri yakından izliyor ve sürdürülebilir enerji dönüşümü için mesuliyet üstleniyoruz” dedi.
“2050’ye kadar 200 trilyon ABD dolarına gerekseme var”
Öteki bir panelist İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği Yüksek İstişare Kurulu Başkanı Ebru Dildar Edin de konuşmasında şu görüşleri dile getirdi;
“Enerji israfının mühim seviyede azaltılmasına ve enerji kaynaklarının fosil kaynaklardan yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi için kolektif bir çaba ve kuvvetli bir iradeye duyduğumuz ihtiyacın yanı sıra dünyada düşük karbonlu bir ekonomiye geçiş için 2050’ye kadar 200 trilyon ABD doları miktarında finansa gerekseme var. Bu da yılda ortalama 7 trilyon ABD doları yeşil finansmana ulaşılması demek oluyor. İyi haber şu ki temiz enerji geçişinde küresel yatırımlar, 2022’de senelik %29’luk bir gelişme oranıyla 1.1 trilyon ABD dolarına ulaştı. Bu sayı şu anda fosil yakıt yatırımıyla denk sadece iş birliğini artırdıkça bu değerlerin tabiat dostu yatırımlardan yana artacağına inanıyoruz. Türkiye’nin de güneş enerjisinde kurulu gücünün zamanı seviyeye yetişmesi ve elektrik üretiminde yenilenebilir enerjinin katkısının %51’i geçmesi şeklinde gelişmeler ülkemizin bu alandaki potansiyelini ortaya koyuyor. Ülkemizin yeşil dönüşüm hedefleri için yenilenebilir enerjide daha çok projeyi hayata geçirmesi icap ettiğini de görüyoruz.”
“Sürdürülebilir enerji teknolojilerine yatırım odağımızda”
Baker Hughes Türkiye Ülke Direktörü Filiz Gökler de Baker Hughes şirketinin, 120’den fazla ülkede ortalama 55.000 çalışanla etkinlik gösteren küresel bir enerji teknolojisi şirketi bulunduğunu belirterek başladığı konuşmasını şu sözlerle sürdürdü;
“Küresel iklim değişikliğiyle savaşım ve sürdürülebilir enerji dönüşümü kapsamında bir taraftan operasyonel ayak izimizi azaltan sürdürülebilir uygulamaları hayata geçirirken, öteki taraftan yeni nesil yakıt hidrojen, karbon soruşturma, kullanma ve depolama, jeotermal ve temiz enerji şeklinde yarının sürdürülebilir enerji teknolojilerine yatırım hayata geçirmeye odaklanıyoruz.
Sınırı olan finansman, enflasyon, global ve bölgesel siyasal istikrarsızlık, jeopolitik gerilimler, tedarik zinciri zorlukları, siyaset ve düzenlemelerdeki eksiklikler şeklinde zorlukların üstesinden gelmiş olarak enerji arzı, güvenliği ve sürdürülebilirliği arasındaki dengeyi sağlamak ve enerji dönüşümüne öncülük etmek, yaşamsal ehemmiyet taşımaktadır.
Enerji dönüşüm yolculuğunda, entegre fikir ve paylaşımcı sürdürülebilirlik standartları ışığında, enerji üreticileri, teknoloji ve hizmet sağlayıcıları, enerji alıcıları, siyaset yapıcıları ve genel olarak tüm toplumun beraber emek harcaması gerektiğine inanıyoruz. Enerjiyi geleceğe beraber taşıyalım.”
“Yenilenebilir enerji kapasitesi üç katına çıkmalı”
Enerjisa Enerji Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Mehtap Anık Zorbozan da enerjinin geleceğinin, yenilenebilir enerji kaynaklarına, enerji verimliliğine ve sürdürülebilir enerji teknolojilerine doğru artan yönelimle şekillendiğini kaydederek şu şekilde konuştu;
“Sadece bu yönelimler, ülkeler için satın alınabilirlik, elektrik güvenliği ve temiz enerji tedarik zincirlerinin dayanıklılığı perspektiflerinde yeni riskler doğuruyor. Riskleri yönetmek ve yeni devrin yatırım gereksinimlerini karşılamak önümüzdeki devrin gündemini oluşturacak zira 2030 karbon hedeflerine ulaşmak için yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması, enerji verimliliği iyileştirmelerinin hızının ikiye katlanması, elektrifikasyonun artırılması ve fosil yakıt operasyonlarından meydana gelen metan emisyonlarının azaltılması gerekiyor. Küresel enerji yatırımı 2030’da 3,2 trilyon ABD dolarına yükselecek; bu, 2023 için tahmin edilen seviyelerin ortalama %15 üstünde. İklim finansmanı için hem kamu, hem de {özel sektör} kaynaklarının bütünleşik bir strateji izlemesi gerekiyor.”
Konferasın açılışında bir konuşma meydana getiren Sabancı Üniversitesi IICEC Koordinatörü Dr. Mehmet Doğan Üçok, toplumsal ve ekonomik sürdürülebilirliğin enerji alanında gelişmesi icap ettiğini işaret ederek “Sürdürülebilir enerji terimi; çevrenin korunması, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerini destekleme, ekonomik faydalar, enerji teknolojilerinin ve enerji üretimindeki kaynakların daha verimli kullanılması şeklinde alt başlıklarla sürdürülebilir enerji oldukca yönlü faydalar sunuyor. Bu bağlamda geleceğin teminatı olarak sürdürülebilir enerjinin artık tercih olmaktan çıkıp ekonomik ve toplumsal zorunluluk haline geldiğini görmekteyiz” dedi.
