Filmlerde tekerlekler niçin ters döner
Bunun için ilkin şunu bilmemiz lazım. Filim kamerası ile fotoğraf makinesi içinde teknik açıdan büyük bir fark yoktur. Fotoğraf makinesinde her deklanşöre basışta film karesine bir görüntü kaydedilir, film kamerasında ise akan film üstünde saniyede 24 görüntü karesi kaydedilir. Bunu aynı hızda perdeye yansıtırsanız gözümüz arka arkaya gelen karelerdeki minik farkları algılayamaz, sürekli ve hareketli bir görüntü olarak görür.
Şimdi gelelim filmlerdeki tekerlekler meselesine. Kovboy filmlerindeki at otomobillerinin yada trenlerin tekerlekleri aracın hareketi ile ileriye doğru dönmeye adım atar. Aracın hızı arttıkça perdede görüntüdeki tekerleğin dönüş hızı gittikçe yavaşlar, bir an durma noktasına gelir ve sonrasında vasıta ileri doğru gitmesine karşın tekerlekler tersine dönmeye başlarlar, daha doğrusu gözümüze öyleki görünürler.
Tekerlekleri saniyede 24 kez dönen ve hızla giden bir gaşgasını düşünelim. Bunu saniyede 24 kare çeken bir kamera ile görüntülersek her kare tekerleğin aynı pozisyonunu aynı noktada görüntüleyeceği için gözümüz tekerleği duruyormuş benzer biçimde algılar. Tekerleklerin dönüş hızına bağlı olarak filmin her karesi tekerleğin tam tur atmamış halini görüntülerse bu sefer de tekerlekler geri dönüyormuş benzer biçimde görünürler. Gerek at otomobilleri ve gerekse trenlerde tekerleğin merkezi ile çevresi içinde bağlayıcı elemanlar olduğundan bunların pozisyonları ve sayıları daha değişik dönüş hızlarında da benzer görüntüyü vererek gözü iyice yanıltır. Bu tekerlekler düz daire şeklinde bir kapakla kapatılmış olsalar bu görüntü yanılgısı olmayabilir.
Beyaz perde mevzusunda en oldukca merak edilenlerden biri de sessiz beyazperde zamanındaki eski filmlerde insanların niçin süratli hareket ettikleridir. Aslen bunun iki sebebi vardır. Birincisi ilk filmlerin saniyede 16 görüntü geçecek şekilde çekilmesidir. Bunlar günümüzün saniyede 24 görüntü veren makinelerinde oynatıldığı süre hareketler neredeyse yüzde elli hızlanmaktadır.
Öteki sebep ise eski filmlerin çoğunluğunu oluşturan komedilerin bu şekilde gösterilmesinin filmi daha komik kılmasıdır. Bu yüzden o zamanlarda, doğrusu 1915 yılı civarında bile bazı güldürü filmleri düşük hızda çekilir, saniyede 16 görüntü hızıyla oynatılarak karakterlerin daha gülünç görüntü vermeleri sağlanırdı. Günümüzdeki filmlerde bile kimi zaman karakterler süratli hareket ettirilerek güldürü, yavaş hareket ettirilerek romantizm yada daha çok sertlik tesiri yaratma yollarına başvuruluyor.
