PARA ARAŞTIRMA/ HÜLYA GENÇ SERTKAYA Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemede nefesler tutuldu. Gözler yeni düzenlemeye çevrildi. Hükümetten meydana getirilen son açıklamalar, EYT düzenlemesinin Aralık’ta TBMM’ye sunulacağı, 2023 senesinde uygulanacağı yönünde.
UZMANLAR YANITLADI
-Yeminli Mali Müşavir Ekrem Sarısu
Prim gün sayısı ve hizmet yılı olarak EYT kapsamında bulunduğunu düşünenlere önerileriniz neler? Düzenleme yasalaşmadan neler yapmalılar?
EYT yasasının; ilk kez 8 Eylül 1999’dan ilkin sigortalı olup, bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile emekli olacağı tarih 2 ile 18 yıl içinde uzayan sigortalılardan, emekli olmak için aranan şartlardan sigortalılık süresi ve prim ödeme şartını sağlayıp, aranan yaşın dolmasını bekleyenleri kapsaması umut ediliyor. Beklendiği benzer biçimde bir yasa çıkması halinde, yasadan yararlanmak isteyen EYT’lilerin ilk olarak sigortalılık süresi ve prim eksiğini tamamlamaları gerekir. Mesela; prim eksiği olan adam sigortaların prim eksiğini askerlik borçlanması, doğum borçlanması şartlarını taşıyan doğumu olan hanım sigortalıların doğum borçlanması yaparak primlerini tamamlamaları benzer biçimde.
EYT kapsamında emekli olan çalışmaya devam edebilir mi?
EYT kapsamında emekli olanlar, Toplumsal Güvenlik Destek Primi’ne doğal olarak olarak, emekli aylıkları kesilmeden, sigortalı olarak çalışabilecekleri benzer biçimde, kendi nam ve hesabına bağımsız olarak emekleri da mümkün. Hem de prim ödemeden. Mesela; EYT kapsamında emekli olan birinin kendi nam ve hesabına market işleterek özgür emek harcaması da mümkün. Bu durumda prim ödemeyeceği benzer biçimde, emekli aylığından da herhangi bir kesinti yapılmayacaktır.
18 yaşından ilkin meydana getirilen sigorta emekliliği öne çeker mi? Bu kapsamdakiler, EYT’den iyi mi yararlanacak?
18 yaşından küçükken başlamış olan sigorta, emeklilik tarihini öne çekmez. Sadece 8 Eylül 1999’dan ilkin 18 yaşından küçükken sigortalı olanların daha uygun şartlarda emekli olmalarına olanak sağlar. Şu sebeple sigorta 18 yaşından ilkin de başlasa, emekli olma şartları sigorta başlangıç evveliyatına gore belirleniyor. Emekli olma şartlarının hesabında 25 senenin doldurup doldurulmadığının hesabında, sigorta başlangıç zamanı olarak 18 yaşın doldurulmuş olduğu tarih dikkate alınıyor. Sadece bunun çok da fazla önemi yok. Şu sebeple aranan emeklilik yaşı doldurana kadar aranan sigortalılık süresi (hanımlarda 20, erkeklerde 25 yıl) doldurulmuş oluyor.
Yetişim sigortası EYT kapsamına girmeyi sağlar mı?
Şu andaki mevcut mevzuata gore yetişim sigortası, EYT kapsamına girmeyi sağlamıyor. Sadece çıkacak EYT yasasında yetişim sigortasının sigorta başlangıç zamanı olarak kabul edileceğinde dair bir düzenleme yapılırsa, 8 Eylül 1999’dan önceki tarihindeki stajlar kişinin EYT kapsamına girmesini sağlar.
Emeklilikte 2520 kuralı nedir?
İlk kez 1 Ekim 2008’den ilkin sigortalı olup, birden fazla sigortalılık statünde prim ödeyenlerin(mesela hem Bağ-Kura hem SSK’ya prim ödeyenlerin) hangi sigortalılık sigortasından emekli olacağı son yedi yılda ödediği prim gün sayısına gore belirleniyor. Buradaki son yedi yıl takvim yılı değil, primi ödenen son yedi senedir. Son 2 bin 520 gün içinde fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse, son olarak doğal olarak olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Mesela, son 2 bin 520 gün prim içinde, bin 261 gün SSK’ya bin 259 günde Bağ-Kur’a prim ödenmişse, SSK’dan emekli olunacak.
-Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Emek harcama Ekonomisi ve Sanayi İlişkileri Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Okan Güray Bülbül
EYT ile emekli olanların kıdem tazminatı hakkı korunacak mı?
Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili düzenleme yasalaştıktan sonrasında emekli aylığı bağlatmak için işyerlerinden çekilme eden çalışanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekiyor. Bu, kanuni bir zorunluluk. İşverenlerin bu durumdaki kişilere kıdem tazminatlarını peşin olarak, ödeme tarihindeki kıdem tazminatı tavanını dikkate alarak ödemeleri gerekiyor.
EYT kapsamında emekli olanların kıdem tazminatı iyi mi hesaplanacak? Fazla mesai, senelik izin tutarı, kıdem hesaplamasına dahil edilecek mi?
Kıdem tazminatı hesaplaması mevzusunda EYT’lilere hususi bir uygulama söz mevzusu değil. Kıdem tazminatı, kişinin son giydirilmiş tutarı baz alınarak hesaplanır. Giydirilmiş ücret ise işçiye nakit olarak ödenen brüt tutarına ilave olarak süreklilik gösteren nakdi ya da ayni ödemeleri de kapsayan ücrettir. Mesela kişiye her yıl Ramazan ve Kurban Bayramlarında ikramiye ödeniyorsa ödenen tutarlar toplanır ve aylık tutarı bulunarak kişinin tutarına eklenmiş olur. Aynı şekilde yiyecek yada yol yardımı da giydirilmiş ücretin hesabında yer alır. Fazla mesai ise işçinin kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez. Sadece işçinin tutarına senelik 270 saate kadar yapılacak fazla mesailer dahil edilmiş ise bu durumda bu meblağ üstünden kıdem tazminatı hesaplanır.
Emekli olup, çalışmaya devam edenlerin kıdem tazminatı hakkı var mı?
Bir şahıs emekli olup işyerinden ayrılır, sadece ertesi gün ya da bir süre sonrasında aynı işyerinde yine çalışmaya devam etmek isterse önünde iki alternatif vardır. Birinci alternatif hem emekli aylığını almaya devam etmek hem de işverenden ücretini almak. Bu durumda işveren, bu şahıs adına toplumsal güvenlik destek primi öder. İkinci alternatifte ise şahıs emekli aylığını kestirir ve tüm sigorta kollarına doğal olarak olarak çalışır. İkinci alternatifin tercih edilmesi halinde aynı işyerinde bir senelik süre de tamamlanmışsa şahıs emekli aylığı bağlatmak için çekilme ederek, haklı nedenle iş sözleşmesini feshederek ya da işverenin geçerli nedenle iş sözleşmesini feshetmesi halinde kıdem tazminatı alabilir. Birinci alternatifi tercih etmesi halinde ise esasen emekli aylığını alıyor olduğundan emekli aylığı bağlatmak için çekilme ederek kıdem tazminatına hak kazanamaz. Öteki koşullarda kıdem tazminatı hakkı saklıdır.
Tazminat ödemelerinde işverene kolaylık sağlanabilir mi? Ödemeler iyi mi yapılabilir?
Kaide olarak kıdem tazminatının işveren tarafınca peşin olarak ödenmesi gerekmektedir. Sadece işçinin onayı ile kıdem tazminatı taksitle ödenebilir. EYT kapsamında işyerinde mühim sayıda işçinin bulunması halinde işverenlerin ödeme güçlüğüne düşme riski bulunmaktadır. Sadece her halükarda işçiye kıdem tazminatı peşin olarak ödenmelidir, sadece işçi onay verirse ödemeler taksitlendirilebilir.
EYT kapsamında emekli olanlar, ilk aylıklarını ne vakit alabilecek? Aylık miktarı neye gore belirlenecek?
Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili düzenleme yasalaştıktan sonrasında lüzumlu koşulları elde eden kişiler işyerlerinden çekilme ederek aylık talebinde bulunabilecekler. Aylık miktarı prime esas kazançları üstünden aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayısına bağlı olarak hesaplanacak. EYT’lilere hususi değişik bir aylık hesaplama yöntemi söz mevzusu değil. Bundan dolayı EYT’liler de öteki sigortalılar benzer biçimde hesaplanan aylıklarını alabilecekler.
İşe başladığında SSK’lı olup, ondan sonra Bağ-Kur’lu olanların aylıkları neye gore belirlenecek?
Bir kişinin hangi statüden emekli olacağı son bin 262 gün şu demek oluyor ki üç buçuk yılının hangi statüde geçtiğine gore belirleniyor. Kişinin emekli aylığı bağlatmadan önceki son 1261 günü, Bağ-Kur’a doğal olarak geçmişse emeklilik koşulları ve aylık hesabı buna gore yapılıyor. Son bin 262 günü SSK’ya doğal olarak geçmişse bu durumda koşullar SSK’ya gore belirleniyor. Aylığın hesabında ise tüm sigorta primleri ve günler dikkate alınıyor.
-TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç
Pandemi döneminde parasız izne çıkarılanlar prim günlerini borçlanabilir mi?
Pandemi döneminde fazlaca sayıda insan parasız izne çıkarıldı. Bunlar için ondan sonra bir düzenleme getirilmedi. Kısaca parasız izin döneminde iş sözleşmesi askıda kalmış olduğu için işveren bunlar adına prim ödemiyor. Çalışanlar da bunu emeklilikte kullanamıyor. Aslına bakarsak “borçlanma çıkması” mevzusunda fazlaca talep geldi. Sadece şu anda bu durumda olanlar için borçlanma söz mevzusu değil.
EYT’de SSK-Bağ-Kur ayrımı var mı?
EYT kapsamında SSK-Bağ-Kur ayrımı yok. Yeni düzenlemenin kapsamını hemen hemen bilmiyoruz, fakat mevcut durumda 8 Eylül 1999 öncesi dönemde SSK ve Bağ-Kur için emeklilik için lüzumlu şartlar her neyse, ona gore emekli olunacak. Bağ-Kur kapsamında işyeri açan, şirket ortağı olup primini donduranlar bu süreleri canlandırarak prim gün sayısını primlerine ekletebilecek.
EYT hakkı kazanıp çalışmaya devam edenlerin maaşı değişmiş olur mi?
EYT kapsamında emekli olup, çalışmaya devam edenlerin maaşları, işçinin işverenle yapacağı anlaşmaya bağlı olacak. EYT sonrasında işyerinden ayrılıp emekli aylığı bağlatan kişiyle işyeri içinde iş ilişkisi sonlanmıştır. Bundan dolayı işveren yeni bir ücret önerebilir. Hatta bu ücret, daha ilkin ödenen ücretin altında bile olabilir. Bu durumda işverene herhangi bir yaptırım uygulanamaz
EYT’de noksan prim iyi mi hesaplanır?
EYT yasası çıktığında prim ve süre açısından eksikleri olanlar bu tarz şeyleri tamamlayarak sisteme girebilecek ve emeklilik hakkı kazanacak. Primini doldurup sigortalılık süresini doldurmayanların beklemesi gerekecek. Düzenleme Eylül 1999 öncesini kapsadığı için Eylül 2024’e kadar tüm EYT’liler sigortalılık süresini doldurmuş olacak. Eğer düzenleme 8 Eylül 1999 öncesinde daha ilkin mevcud hanımlarda 20 erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin prim günü doldurma koşulunu getirirse, EYT mağdurlarının tamamı, bu düzenlemeden yararlanır. Sadece sigortalılık süresi ve 5 bin prim günü tamamlanmışsa! Eğer tamamlanmamışsa, ne vakit bu koşullar yerine getirilirse o gün emekli aylığı için talepte bulunabilirler.
“GENÇ İŞGÜCÜ KAYBI OLACAK”
İstanbul Tecim Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç EYT problemi çözüldüğünde nitelikli ve genç işgücü kaybı olacağına dikkat çekti. Yapmış olduğu bir açıklamada İTO üyeleri içinde EYT’lilerin yüzde 23-25 civarında bulunduğunu vurgulayan Avdagiç, tüm EYT’lilerin emekli olması halinde nitelikli ve genç işgücü kaybı olacağını, ek olarak işverenin ciddi bir kıdem tazminatı yükümlülüğü ile karşı karşıya kalacağını belirtti. EYT kapsamında emekli olunduğunda suç duyurusu süresinin de olmayacağının altını çizen Avdagiç, genç insanların emeklilik için önlerinin açılacağını, oysa bu genç ve nitelikli işgücünün, iş dünyası içinde kalması icap ettiğini dile getirdi. Avdagiç, emekli olacakların çalıştırılması ile ilgili düzenleme gerektiğine de dikkat çekti.
“EYT, EN FAZLA YETKİNLİKLERE DAYALI ÜRETİM YAPAN SEKTÖRLERİ ETKİLEYECEK”
Prof. Dr. Recep VARÇIN / Ankara Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Anabilim Dalı Başkanı
EYT, emek harcama yaşamını, sektörleri, işverenleri iyi mi etkileyecek sorusuna cevap aramanın en etkili yöntemi OECD ve AB devletlerinde uygulanan Düzenleyici Tesir Analizi/Regulatory Impact Analysis (RIA) enstrümanını devreye sokmaktır. RIA herhangi bir düzenlemeyi devreye sokmadan ilkin, bizlere uygulamanın pozitif yönde ve negatif yanlarını gösteren bir yaklaşımdır. Bu şekilde bir araştırma yapılmış oldu mu, açıkçası bilmiyorum. EYT’nin kamu sektörüne etkilerini, finansal yönünü bir kenara bırakacak olursak, EYT değişik sektörleri değişik açıdan etkileyecektir. EYT en fazla niteliğe, vasfa, yetkinliklere dayalı üretim meydana getiren sektörleri etkileyecek. Türkiye’nin beceri açığı açısından dünyada üçüncü sırada yer aldığını göz önüne alacak olursak, EYT ile bu beceri açığı daha da belirgin hale gelecek. Benim görebildiğim kadarıyla bu tür firmalar, nitelikli ve deneyimli iş enerjisini kaybetmemek için şimdiden araştırmalar yapıyorlar, alternatif çözümler üretmeye çalışıyorlar. EYT sonrası işe devam, yeni bir iş sözleşmesi hazırlama, dışardan danışmanlık verme, kısmi zamanlı emek harcama benzer biçimde çözümler üstünde duruyorlar. Öte taraftan bu kapsamdaki işgücü de EYT sonrası ne yapacağını tam olarak bilmiyor. Süreç içinde bir dengeye oturacaktır diye düşünüyorum, fakat bu süreç söz mevzusu sektörler için birazcık sancılı geçeceğe benziyor.
“YAŞ ŞARTI ÜÇ DEFA DÜŞÜRÜLDÜ”
“Emeklilikte yaş hangi dönemlerde iyi mi değişti” sorusunun yanıtını Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Varlıklı, şöyleki aktarıyor:
“1950 senesinde ilk ihtiyarlık sigortası kanununda emeklilik yaşı, adam ve hanım için 60 yaş olarak düzenlenmişti. 72 yıl içinde kanun belli dönemlerde değişti. Yaş şartı ortalama üç kez düşürüldü. 1986’da emeklilik yaşı yükseltildi ve bayanlar 55, erkekler ise 60 yaşlarında yaşlılık aylığına hak kazanacak şekilde değişim yapılmış oldu. 1992’de hanım 20 yıl, adam 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin gün prim ödemeyle emekli olma imkanı getirildi. Burada yaş şartı yoktu. Bugün değişim yapılacak düzenlemenin yapıldığı 1999 senesinde kademeli yaş şartı getirildi. Hemen sonra 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 arası sigortalı olan hanım 58 yaş, adam 60 yaş ve 7 bin gün prim ödemek şartıyla emekli olma düzenlemesi yapılmış oldu. Bugün ise 1 Mayıs 2008’den itibaren hanım 58 yaş, adam 60 yaş ve 31 Aralık 2035 evveliyatına kadar 7 bin 200 günü tamamlaması halinde emekli olunuyor. 7 bin 200 günü 31 Aralık 2035 tarihinden sonrasında tamamlaması durumunda ise 65 yaşına kadar uzanan bir yaş skalası var.
4/B (BAĞ-KUR) EMEKLİLİĞİNDEKİ ŞARTLAR NELER?
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Varlıklı, 8 Eylül 1999 tarihinden ilkin sigortalı olan 4/b sigortalılarının aylığa hak kazanma koşullarının 1479 sayılı Kanunu’n geçici 10. Maddesinin 1 ve 2. fıkrasına gore belirleneceğini vurguluyor. Varlıklı’in verdiği bilgiye gore, 1479 sayılı Kanunun geçici 10. Maddesinin 1. fıkrasına 1 Ekim 1999 zamanı itibarıyla hanım ise 50, adam ise 55 yaşını ve 5 bin 400 gün prim ödemesini tamamlamasına iki tam yıldan azca kalanlar, hanım ise 50, adam ise 55 yaşlarında yaşlılık aylığı almaya hak kazanacak. Gene bir 1 Ekim 1999 zamanı itibarıyla hanım ise 18 tam yıl adam ise 23 tam yıl prim ödemesi bulunanlar yaşı beklemeksizin yaşlılık aylığı alabilecek. Bu şartları 1 Ekim 1999 zamanı itibarıyla sağlayamayanlar için emeklilik yaşı, bir kademeye doğal olarak olacak.
“AKTİF/PASİF ORANI 1.8 CİVARINDA”
Şimdi de Türkiye’de toplumsal güvenlik sisteminin sürdürülebilirlik açısından ne durumda olduğuna bir bakalım. Toplumsal güvenlik sisteminde aktüeryal dengenin mühim bir sorun olduğuna dikkat çeken Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Varlıklı, sistemin finansal sürdürülebilirliğini sağlamak için etken/eylemsiz oranında belli seviyede kalınması icap ettiğinin altını çiziyor. Varlıklı, “Fiili olarak çalışanlara etken sigortalı deniyor. Emekli, dul, yetim, malul sigortalılara ise eylemsiz sigortalı deniyor. Finansal sürdürülebilirlik için dört etken sigortalının bir emekliyi finanse etmesi gerekir. Toplumsal güvenlik sistemine baktığımızda vatanımızda etken/eylemsiz oranı ortalama 1.8 civarında” dedi.
“EYT YASASIYLA KADEMELİ YARARLANMA HAKKI GETİRİLMELİ”
EYT hakkını bir yıldan azca süreyle bilhassa birkaç gün, birkaç ayla kaçıranların, EYT düzenlemesine ilişkin beklentileri yeni düzenlemede karşılanabilir mi? Meclis aşamasında bu yönde bir adım atılabilme imkanı var mı? Kamuoyunda dört gözle beklenen bu soruların yanıtını Yeminli Mali Müşavir Ekrem Sarısu, şöyleki veriyor:
“EYT yasasıyla yeni getirilen şartlardan kademeli olarak yararlanmalarına olanak sağlanmalı. Kısaca emekli olmak için aranan primi doldurmaya 5,10 gün yada birkaç ay kalanların primlerini tamamlayacağı tarihte yasadan yararlanmalarına olanak sağlanmalı. Aynı şekilde prim şartını elde eden sadece erkeklerde 25 senelik, hanımlarda 20 senelik sigortalılık süresini tamamlayamayan sigortalılara da sigortalılık süresini tamamlayacağı tarihte EYT yasasından yararlanarak emekli olma hakkı verilmeli.
Aksi takdirde EYT Yasası, Anayasa Mahkemesi’ne götürülmesi halinde yasa Anayasa’ya aykırılığı sebebiyle iptal edilir. Şu sebeple, tüm şartları eşit olan iki sigortalıdan, primi kafi olan sigortalının EYT yasasından yararlanarak derhal emekli olurken, öteki sigortalının 5 gün prim eksiği sebebiyle EYT yasasından yararlanmayarak, yaşı dolduracağı tarihte, mesela altı yıl sonrasında emekli olmasının adil ve hukuki bir tarafı yoktur.”
DOĞUM BORÇLANMASINDA STAJ İSTİSNASI”
EYT ile dört gözle beklenen sorulardan bir diğeri doğum borçlanması, işe başlangıç tarihini öne çeker mi? Bu probleminin yanıtını Yeminli Mali Müşavir Ekrem Sarısu, şöyleki veriyor:
“Sigorta başlangıç tarihinden sonrasında olan doğumlar için; doğum tarihinden sonraki iki senelik sürede prim ödenmeyen günler borçlanılabiliyor. En fazla üç doğum borçlanılabiliyor. Şartları taşıması şartıyla borçlanma yöntemiyle bir doğum için 720 gün, iki doğum için 1440 gün, üç doğum için 2160 gün kazanılabiliyor. Dolayısıyla doğum borçlanması sigorta başlangıç tarihini öne çekmez. Yalnız prim ödeme gün sayısını artırır. Bu kuralın tek istisnasını yetişim sigortasından sonrasında sadece sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar oluşturuyor. Yetişim sigortasından sonrasında, emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihinden ilkin doğumu olan hanım sigortalılardan doğum borçlanması yapanların, sigorta başlangıç zamanı, borçlanma gün sayısı kadar öne gelir. Başka bir ifade ile doğum borçlanması, sigorta başlangıç tarihini borçlanılan gün sayısı kadar öne çeker.”
SİGORTA ÖNCESİ ASKERLİĞİN BORÇLANILMASI İŞE BAŞLAMA TARİHİNİ ÖNE ÇEKİYOR
Sıkça dile getirilen bir öteki sual ise “sigorta başlangıcı öncesi meydana getirilen askerlik, sigorta başlangıç tarihini öne çeker mi?” Sigorta başlangıç tarihinden ilkin meydana getirilen askerliğin borçlanılmasının, sigorta başlangıç tarihini borçlanma gün sayısı kadar öne çektiğini vurgulayan Yeminli Mali Müşavir Ekrem Sarısu, “Mesela 1998’de askerlik meydana getiren birinin sigorta başlangıç zamanı askerlik tarihiden sonraysa, askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihini borçlanılan gün sayısı kadar öne çeker. Sadece 1998’de askerlik meydana getiren birinin sigorta başlangıç zamanı, askerlik başlangıç tarihinden önceyse, mesela 1996 ise askerlik borçlanması, sigorta başlangıç tarihini öne çekmez. Yalnız prim ödeme gün sayısını artırır” dedi.
“KİŞİ İSTEMEDİĞİ SÜRECE EMEKLİ EDİLEMEZ”
Dört gözle beklenen sorulardan bir diğeri ise EYT kapsamına girenler, işveren tarafınca emekli edilebilir mi? EYT kapsamında emekli olanlar çalışmaya devam edebilir mi? TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, emekliliğin kişiye özgü bir hak bulunduğunun altını çiziyor ve ekliyor:
“Şahıs istemediği sürece emekli edilemez. EYT düzenlemesi sonrasında lüzumlu sigortalılık ve prim koşullarını yerine getiren kişiler, emekli olmak isterlerse muhakkak emeklilik sebebiyle çekilme etmek zorundadırlar. İşyeri de işten çıkışı “emeklilik sebebiyle çekilme” kodundan SGK’ya bildirmelidir. İşten çıkışı yapılmadan SGK aylık bağlama işlemine başlamıyor. İstifa ettikten sonrasında çalışmaya devam edip etmeme, tamamen işveren ve işçinin iradesine bağlı. Emeklilik için işçinin istifası durumunda işçi ile işveren arasındaki hususi hukuk ilişkisi biter. Bu durumda işveren isterse bir bölüm çalışanla devam eder, istemezse devam etmez. Emekli olanların tamamını da istemeleri durumunda çalıştırabilir. İşten çıkışı meydana getirilen kişinin ertesi gün yine toplumsal güvenlik destek primi olarak girişi yapılabilir.
EYT, KAMU ÇALIŞANLARINI DA KAPSAYACAK MI?
EYT ile ilgili düzenlemenin bilgileri netleşmediği için düzenlemenin memurları kapsayıp kapsamayacağı mevzusunda net ifadeler kullanmak mümkün değil. Sadece uzmanlara gore, aksi bir düzenleme olana kadar memurlar da kapsamda. İş Hukuku ve Toplumsal Güvenlik Müşaviri Doç. Dr. Resul Kurt, memurların da EYT kapsamında bulunduğunu, sadece uygulamada memurların genel anlamda 65 yaşına kadar emek harcamayı tercih ettiğini vurguluyor. TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç, “Kamuda çalışanları işçi ve işgören ayrımında ifade edecek olursak; EYT doğal ki her iki grubu da kapsayacaktır. Kamu kurum ve müesseselerinde da emeklilik için yaş koşulu bulunuyor. Kamuda emeklilik için yaş haddi 65 olup, 15 hizmet yılını dolduranlar 61 yaş şartıyla emekli olabiliyor. Devlet memurları açısından 8 Eylül 1999 öncesinde bir hizmetleri var ise, onlar da EYT kapsamında değerlendirilecektir. Kamudaki işçiler de 8 Eylül 1999 öncesi hizmetleri var ise, EYT kapsamına girecektir. Şu şekilde bir hususi durum da var: Kamuda 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile ekibe geçirilen taşeron işçiler için, KHK’nın geçici 23. Maddesi kapsamında “emeklilikleri dolduğu vakit mecburi olarak işten çıkarılırlar” hükmü var. Dolayısıyla bilhassa ekibe geçirilen taşeronlardan, 8 Eylül 1999 öncesi hizmetleri olanların, emekliliklerini doldurdukları için hizmet sözleşmeleri sonlanacak” dedi.
