ABD’li yazar John Gray’in değindiği ve 50 milyondan fazla satarak 90’ların en yüksek satış rakamına ulaşan kurgusal olmayan kitabı olan Erkekler Mars’tan, Bayanlar Venüs’ten, erkekler ve hanımefendiler arasındaki farklara garip bakış açılarıyla değiniyordu. Bahsi geçen çoksatanın adından yola çıkıp hakikaten adamların Mars’tan bayanların Venüs’ten geldiğini düşünenler de yok değil; muhtemelen bu iddiaya yönelik inandıkları ve çok da fazla iyi savundukları argümanlar vardır sadece “harfi harfine” konuşmak gerekirse erkekler Mars’tan hanımefendiler Venüs’ten değil! Sadece genellemeler doğru olmamakla beraber ciddi anlamda değişik oldukları da aşikar. Yeni araştırmalar gülmece anlayışlarında belirgin bir farklılık olduğu kanısında.
Söz mevzusu araştırma adamların görsel şakalardan ve muzip şakalardan hoşlandığını ve bunlardan bayanlara bakılırsa daha oldukca keyif aldığını gösteriyor. Bayanlar ise siyasal mevzular ve aile içi ilişkilerle ilgili şakalara erkeklerden daha çok puan veriyor.
Araştırma Birleşik Krallık’ta gerçekleşti. 1930-2010 yılları aralığında İngiliz gazete ve dergilerinde gösterilen karikatürlerin ziyaretçilerle buluşmuş olduğu bir sergiye katılım gösteren 3 bin 380 şahıs araştırmaya katılırken, katılımcılara 19 çift karikatür yayınlandı ve en sevdiklerini tercih etmeleri istendi. Farkı tercihler ortaya çıkardı.
Genel olarak erkekler, bayanlara kıyasla görsel şakaları mühim seviyede tercih ediyor. Erkekler, sokakta iyi giyimli insanların üstüne düşen boya kutuları benzer biçimde karikatürlere kadınlardan daha çok puan verdi. Sadece evlilik benzer biçimde aile içi dinamikler ve siyasal mevzularla ilgili şakaları daha azca tercih ettiler. Verileri çözümleme eden Oxford Üniversitesi’nden psikolog Prof. Robin Dunbar şunları söylüyor:
Adamların, muz kabuğu üstünde kayan biri benzer biçimde görsel ve anlık şakalardan yada muzip şakalardan bayanlara bakılırsa daha oldukca eğlendiğini bulduk. Örneğin Only Fools and Horses’da Del Boy’un bardan düşmüş olduğu klasik sahne…
Efsaneleşmiş statüsündeki güldürü dizisinin söz mevzusu sahnesi İngiliz tv tarihinin en ikonik anlarından biri olarak gösterilmekte.
Prof. Dunbar devam ediyor:
“Görünüşe bakılırsa hanımefendiler daha derin, ilişkiler ve insanların iyi mi etkileşime girmiş olduğu hakkında daha incelikli şakaları tercih etmeye eğilimli. Bayanlar çoğu zaman toplumsal ilişkileri tartışmak için daha çok süre harcarken, erkekler şakalaşarak ve birbirlerini güldürmeye emek harcayarak daha çok bağ kurduğundan, bu sonuçlar birazcık mantıklı. Muziplikler ve görsel şakalar süratli, esprili ve güldürme eğiliminde olduğundan adamların etkileşim tarzına daha iyi uyum sağlayabilir.”
Bu aşamada gazete ve mecmua karikatürleri gülmece duygusunu ölçmenin iyi bir yolu olabilir zira çoğu zaman tek bir görsel ve minimum kelimeyle (çoğu zaman bir konuşma balonu yada başlık) süratli bir komiklik resmederler. Karikatür Müzesi’ndeki emek harcama ise altı tür karikatürü içeriyordu: Toplumsal yada politik yorumlarla ilgilenenler, kelime oyunları benzer biçimde sözlü şakalar içerenler, görsel şakalar içerenler, gülünç sakarlık durumları içerenler ve ev içi temaları tiye alanlar.
Bunun yanı sıra hem erkekler hem de hanımefendiler daha yeni karikatürleri tercih etti ve katılımcılara sunulan çiftler içinde en oldukca sevdiklerini söyledikleri karikatürlere dayanarak sözlü şakalar, toplumsal yorumlamalar ve aile içi durumlarla ilgili şakalar en gülünç bulunan şakalar oldu.
Sadece hanımefendiler, eşlerin birbirlerine yönelik davranışları ve genel olarak duygusal ilişkilere odaklanan şakaların yanı sıra, siyasal vakalar ve kamuoyunun gözü önünde politikacıların iyi mi göründüğüyle ilgili karikatürlere birazcık daha meraklıydı.
Humor dergisinde makaleyi kaleme alan araştırmacılar, birazcık da tartışmalı bir halde ortaya çıkan sonucu “bayanların dünyaya daha ‘düşünceli’ bir halde, adamların ise ‘daha yüzeysel, gülmece temelli bir halde’ yaklaşmasından” kaynaklanabileceğini öne sürüyor.
Bulgular hem de bir karikatürde en fazla iki karakterin -konuda yer edinen daha çok sayıda insanoğlunun motivasyonlarını teker teker idrak etmek için oldukca fazla çaba harcamasına gerek kalmadığından- gülmek için en iyi yol bulunduğunu gösteriyor.
Kaynak: Daily Mail / Metin Aktaşoğlu tarafınca Türkçeleştirildi