E-ihracat tarihi bir fırsat

PARA RÖPORTAJ/ ÜRÜN DİRİER İhracat söz mevzusu olduğunda, daha doğrusu dış pazarlar aramak mevzu bahis olduğunda, en ergonomik ve süratli yöntem e-ihracat. Türk üreticilerin platformlar vasıtasıyla dünyadaki ülkelere ihracat yapması artık oldukça kolay. İşi daha da kolaylaştırmak için Envoyo şeklinde yeni aracı platformlar ortaya çıkıyor.

Envoyo, iki yıl ilkin İngiltere’de kurulan global e-ihracat hizmet platformu. Kurulduğundan bu yana Türkiye’nin yükselen e-ihracat grafiğinde köprü görevi oynadı ve global platformlara taşıyarak e-ihracat yolculuklarını organize ettiği marka sayısı 200’e ulaştı. Şimdi de startup ekosisteminin meşhur melek yatırımcılarından Gökhan Akar, Envoyo’ya ortak oldu. Akar, “Ülke üretimi biliyor, toptan satmayı biliyor fakat marka yaratmayı bilmiyor. Türkiye’nin bu şekilde bir yapısı var. Kendi markan ile dünyada global oyuncu olmak, oldukça zor bir süreç. Fakat bunu online dünyada yapabilirsin” diyor.

Gömü ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in şirketlere ihracata yönelmeleri tavsiyesini hatırlatan Gökhan Akar ile, hangi pazarlarda iyi mi fırsatlar bulunduğunu konuştuk….

-Ilk olarak her insanın anlayacağı basitlikte Envoyo nedir, ne yapıyor? Hangi ölçekten firmalar hedefiniz?

E-ihracat, markalar için oldukça fazla detayın olduğu uzun bir seyahat. Envoyo Türkiye’deki üreticiler ve markaları, global platformlara taşıyabilmek için, doğru ürün, doğru ülke, doğru platform seçimleriyle birlikte e-ihracat yolculuklarını planladığımız bir e-ihracat hizmet platformu. Bunu, kendi mevzusunda uzman operasyon ekibi ve gene kendi mevzusunda uzman çözüm ortaklarımızla beraber yapıyoruz. Envoyo ölçekten bağımsız, KOBİ’den büyük markalara her ürün kategorisinde üç büyük bölgede, Avrupa’da ve bilhassa en büyük pazarlar İngiltere ve Almanya’da, ABD’de ve Türkiye için mühim Birleşik Arap Emirlikleri’nde hizmet veriyor. Bu bölgelerde şirket, ürün ve marka stratejisine nazaran Amazon’dan Wallmart’a, Wayfair’den Otto’ya, Etsy’ye kadar tüm global dijital e-ticaret platformlarını kullanıyor.

-Hizmet verdiğiniz global markalardan birkaç örnek verebilir misiniz?

Mısırlı, İpek, Sanica, İşbir Yatak, Herby, Saf, Mochi, Myminibaby yurtdışına, global pazarlara taşıdığımız markalardan yalnız birkaçı…

-Envoyo nereli ve kaç yaşlarında? Sizin ortak olma süreciniz iyi mi gelişti? Sizi start-up ekosisteminde bir yatırımcı olarak tanıyoruz. Niçin e-ihracat alanına girdiniz? E-ihracatta ülkemiz adına iyi mi bir potansiyel görüyorsunuz?

Envoyo yeni nesil bir ‘startup’ olarak, internasyonal alanda girişimci Borga Es tarafınca 2021 senesinde, İngiltere merkezli olarak kuruldu. Hemen sonra Envoyo’ya melek yatırımcı olarak ben ve Özge Yürür katıldı. Envoyo, kurulduğu günden bu yana Türkiye’nin yükselen e-ihracat grafiğinde köprü görevi oynadı ve hizmet verdiği marka portföyünü hızla büyüttü.

Ben niçin e-ihracat’a girdim, işin içinde ihracat var. İşin içinde ‘e’ var, teknoloji var ve online bir dünyaya hitap ediyor. Yeni nesil ve teknoloji olmayan hiçbir şeye yatırım yapmıyorum. Türkiye’de hemen hemen bu pazar oluşmuş değil. Beni heyecanlandıran kısmı Envoyo bu pazarı oluşturan oyunculardan biri. Girişim fırsatları hep sorun tespitiyle çözüme gereksinim olan alanlardan çıkar. Buradaki benim de sorun tespitim; ülke üretimi biliyor, toptan satmayı biliyor fakat marka yaratmayı bilmiyor. Türkiye’nin bu şekilde bir yapısı var. Kendi markan ile dünyada global oyuncu olmak, oldukça zor bir süreç. Fakat bunu online dünyada yapabilirsin. Şundan dolayı online dünyada başka kriterler devrede, Avrupa’da bugün Paris’te, Madrid’de bir mağaza açtığın süre oldukça ilgi çekemeyebilirsin. Büyük markaların içinde kaybolabilirsin. Fakat sen online’da markalaşabilirsin.

-Bir startup yatırımcısı olarak e-ihracat dikeyinde ne tür startup’lara gereksinim bulunduğunu düşünüyorsunuz? Gençlere bu alanda tavsiyeniz nedir?

Söylediğim şeklinde üretmeyi biliyoruz, toptan ihraç edebiliyoruz fakat yurtdışı online pazarlarda markalaşma ve satışları artırma mevzusunda bilgimiz yok. Bu probleme karşılık gelecek bazı çözümler geliştirmelerini tavsiye ederim. Pazar yeni oluşuyor, pazarı oluşturanlardan biri Envoyo, bu oldukça büyük bir ekosistem ve başka alanlarında da gereksinimler tespit edilebilir. Online platform B2C pazarlama ve ürün satış hacmi artırılmasına yönelik uygulamalar geliştirilebilir.

-Envoyo şu an hangi ülkelerde etken? Senelik cirosu nedir? Kaç kişilik istihdam sağlıyor?

Envoyo, operasyonlarını üç ayrı bölgede derinleştirmiş durumda. Ilk olarak Avrupa, bunların başlangıcında İngiltere ve Almanya geliyor. Bu seçimler, pazar büyüklüğü ve e-ticaret hacmi verilerine nazaran yapılmış seçimler. Gene ABD mühim e-ticaret pazarının bugün en büyük olduğu, önder ülkesi ve en büyük oyuncusu. Dolayısıyla yeni gelişen pazar olduğundan Türkiye için de belli ekonomik avantajlar yarattığı için Birleşik Arap Emirlikleri’ni de öncelikli olarak değerlendiriyoruz. Bizim yol haritamızda bu üç bölge var ve buradaki operasyonları derinleştiriyoruz. İlk başta baktığımız, pazar hacmi ve e-ticaretin büyüklüğü. Fakat o kategoriye ve ürüne hususi bir araştırma yapmamız gerekiyor. Dolayısıyla ilkin ülkeyi belirliyoruz, sonrasında kategori ve ürün bazında derinleştiriyoruz araştırmamızı. Ülkeyi seçtikten sonrasında platform seçiminde bir sıralama yapıyoruz. Doğal ki Amazon tüm bu bölgelerde bir numaralı platform olduğundan ilk baktığımız platform burası oluyor. Fakat Amazon bununla birlikte rekabetin de devasa yükseklikte olduğu platform olduğundan ikinci ve üçüncü oyunculara da devamlı bakıyoruz. Kimi zaman ülke bazlı, kimi zaman kategori bazlı platformlar öne çıkabiliyor. Bu bizim araştırmalarımız ve öteki faktörleri göz önüne alarak üreticimiz ve markaların yöneticileriyle karar verdiğimiz bir nokta. Bazı markalarımızın Amazon’da görünürlük ihtiyacı var. Global bir vitrin arıyor kendisine. Bazı markalarımız ise benim limitli bir bütçem var platform olarak ikinci ve üçüncü oyuncularda da yer alabilirim diyor. Böylece markalara nazaran stratejileri tespit ediyoruz. Ülkeleri ve platformlarımızı seçiyoruz. Platformlarda tüm rakiplerimizi tarıyoruz. Yükselebileceğimiz alanları belirliyoruz. Burada platform stratejilerimizi oluşturuyoruz. Bu platformlar dediğimiz, Amazon ve Wallmart şeklinde platformlar. Ülke ve ürün bazında da bunların etkinlikleri değişik.

-E-ihracat, enflasyonist bir dönemde üretici için adeta bir kurtarıcı. Türk e-ihracatçısı için hususi planlarınız var mı?

Türkiye üretici sektörleri için, e-ihracat zamanı bir fırsat. Niçin zamanı fırsat? Türkiye olarak, üreticimiz için şu oldukça kolay; malını kapıya kadar koy gelsin birisi senden alsın, offline ya da online pazarda satsın. En oldukça sevdiğimiz bu biçim ihracat, biz uğraşmak istemiyoruz. Oysa firmanın ya da markanın yerine Envoyo benzeri bir yapıdan hizmet alarak kendi ürününü tüm dünyada, tüketici fiyatlarında satarak ithalatçıya kaptırdığın katma kıymeti kendinde tutma şansın var. Bu oldukça büyük bir fırsat, ek olarak ihracat için daha da sürdürülebilir bir model. Ikimiz de Türkiye açısından bu fırsatı gördük. Burada üreticilere e-ihracatta köprü olmak için yeni nesil bir bakış açısıyla bu servisleri ürünleştirmiş durumdayız. Alan kişi bizlerden hangi hizmetleri alabileceğini görüyor. Biz bu tarz şeyleri paketlemiş durumdayız, istediği paketleri seçiyor.

Türkiye ekonomisi açısından da konjonktür de bu dönüşümü mecburi kılıyor. Ayakta kalmak için bu zorunluluk haline geldi. Türkiye devlet politikası olarak da bunu destekliyor. İhracatı ve buradaki modelleri ön plana çıkarıyor. Sayın Gömü ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek yapmış olduğu bir açıklamada, ‘iç pazar daralacak, şirketlere tavsiyem yurtdışına yönelmeleri’ diyor. Hepimiz bu durumda kendine bir dış pazar bulmak zorunda. Eğer üreticiyseniz, bir yurtdışı pazar bulmak zorundasınız. Online da bu mevzuda en süratli gelişen, katma kıymeti en yüksek, minimum yatırımla en kolay nihai tüketiciye ulaşabileceğiniz alan. Kayseri’de, Denizli’de, Gaziantep’te bir ürün ürettiğinizde bu yolla İngiltere’de, Almanya’da bir tüketicinin direkt evine ürünü ulaştırabilirsiniz.

-Türkiye’den en oldukça hangi ülkelere online satış potansiyelimiz var? Dünyaya en oldukça hangi ürünleri satabiliriz?

Bazı sektörlerde avantajlar ortaya çıkabiliyor. Hafifçe kolay taşınabilir, hiçbir regülasyona doğal olarak olmayan ürünler. Bir besin şeklinde, bir su şeklinde, bir kozmetik ürün şeklinde, bir takviye edici besin şeklinde fazladan regülasyon ve gümrük kuralları olmayan ürünleri taşımak ve değişik ülkelerdeki e-ticaret platformlarında sergileyip satabilmek daha kolay. Fakat biz 200 müşteriye-markaya ulaştığımız bu zamanda, hedeflerimizin haricinde değişik kategorilerde yola çıktığımız zamanlar oldu ve buralardan sürpriz başarılar da elde ettik. Fakat genel konuştuğumuz süre kategoriden bağımsız olarak inovatif ve tüketici faydasına olabilecek bir ürününüz var ise ve bu ürünü minimum bir-üç yıl bir reklamla, yatırımla destekleyecek finansal gücünüz de var ise, bu ürünlerin kategoriden bağımsız yolu açık bulunduğunu söyleyebiliriz. Aslına bakarsak pek oldukça kategori var. Pek oldukça parametre var fakat tekstilden mobilyaya, gıdadan halıya her üründe eğer doğru ürün, doğru ülke, doğru platform tespiti yapılır ve strateji doğru tespit edilirse her alanda başarı yakalanabilir.

-Mikro ihracat mı yoksa tüm dünyada yükselişe geçmiş olan B2B e-ihracatı mı daha oldukça önemsiyorsunuz, niçin?

Hedefli bir e-ihracat strateji oluşturmak, başarının mühim bir faktörü. Doğru ürün, doğru ülke, doğru platform… Bu üçlü beraber olduğunda başarıya ulaşmış olmak kolay. Şundan dolayı e-ihracata başlamış olan tüm firmaların hepsinin başarıya ulaşmış bulunduğunu söyleyemeyiz. Bu hakkaten sıkıntılı ve uzun bir yol, pek o kadar da bariyer var. Fakat bu üçlüyü doğru yapmış olup, doğru bir hazırlık ve doğru bir partner ile bu işe giriştiğinizde başarı oldukça kolay elde ediliyor. Klasik anlamda ihracat ürünlerinizi bir toptancıya vermeniz ve ilgili ülkeye göndermeniz anlamına geliyor. Bu toptan bir satış. Bizim burada Envoyo olarak verdiğimiz hizmet de bahsettiğimiz dünyada da DtoC (Direct to Consumer) kısaca üreticiden ya da markadan direkt tüketiciye ulaşmasını elde eden e-ihracat modeli. Platform bazlı ve direkt tüketiciye ulaştığınız bir hizmet. Dolayısıyla ister evvelinde ihracat yapmış olun ister yapmamış olun buradaki kriter; e-ihracatın fırsatlarından yararlanmayı hedeflemek ve markanızı global platformlara taşıyarak buradan gelir yaratmak ile ilgili bir vizyon-stratejinizin bulunması.

-Türkiye için e-ihracatın önemi nedir?

Bugün dünya markalar ekosistemine bakmış olduğunuzda, Türkiye’nin üreticileri için kendi markaları ile dünyada global oyuncu olmak oldukça zor bir süreç. Fakat bunu online dünyada yapabilirsiniz. Gidip New York 5. Cadde’de bir mağaza açtığınız süre oldukça büyük ilgi çekmiyorsunuz. Gene kapısında kuyruk olanlar İtalyan, Fransız, İspanyol, ABD’den markalar oluyor. Fakat online’da markalaşabilirsin. Markalaşmasan bile tanımlanabilir ve bir taraftan oldukça büyük satışlara ulaşabilirsin. Online’ın marka-satış dinamikleri oldukça değişik. Türkiye üretmeyi ve satmayı biliyor fakat kendi markasıyla satmayı bilmiyor. Bu açıdan Türkiye üretici sektörleri için e-ihracat, zamanı bir fırsat diyorum.

“2024’de 500 müşteriye ulaşırız”

Envoyo ortaklarından Gökhan Akar, Envoyo’nun bundan yalnız iki yıl ilkin kurulan bir e-ihracat hizmet platformu bulunduğunu, kurulduğu günden bu yana Türkiye’nin yükselen e-ihracat grafiğinde köprü görevi oynadığını ve hizmet verdiği marka portföyünü hızla büyüttüğünü konu alıyor. “2023 sonuna geldiğimiz şu günlerde Envoyo’nun, global platformlara taşıyarak e-ihracat yolculuklarını organize ettiği marka sayısı 200’e ulaştı. Envoyo, hizmet verdiği Türkiye’nin markalarına e-ihracatta köprü olmak hedefini 2024’te de sürdürecek” diyor. Envoyo’nun 2024 ve sonrası için planlarını ve iyi mi bir gelişme öngördükleri mevzusunda ise Akar, şunları söylüyor:

“Türkiye’nin bu alanda imajının yükselmesine, üretime ve istihdama katkısı olacağını, dolayısıyla üretim ve katma değerin ülkede kalmış olduğu bir sisteme aracılık ettiğimizi düşünüyorum. Türkiye ekonomisi açısından konjonktür de bu dönüşümü mecburi kılıyor. E-ihracat kısaca online alan, bu mevzuda en süratli gelişen, katma kıymeti en yüksek, minimum yatırımla en kolay nihai tüketiciye ulaşabileceğiniz kanal. Kayseri’de, Denizli’de, Gaziantep’te bir ürün ürettiğinizde bu yolla İngiltere’de, Almanya’da bir tüketicinin direkt evine ürünü ulaştırabilirsiniz. Envoyo’nun da bu pazar koşullarında, 2024’te hızla 500 müşteriye ulaşacağını düşünüyorum. Ek olarak Envoyo’yu global anlamda da konumlamak istiyoruz. Böylece gelişmekte olan ülke pazarlarından gelişmiş ülke pazarlarına doğru bir e-ihracat platformu olarak yer alacağız. Mesela Polonya’dan İngiltere’ye, Arjantin ve Brezilya’dan ABD’ye şeklinde modellerin ve kanalları genişletmeyi düşünebiliriz.”

Bakan Mehmet Şimşek ne demişti?

Gömü ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, şirketlere ihracata yönelmeleri tavsiyesinde bulunan ve oldukça ses getiren bir izahat yapmıştı. Geçen yıl Avrupa Birliği’ne karşı dış tecim fazlası verdiğimizi söyleyen Şimşek, “Gümrük Birliği’nin başladığı noktayla bugünkü nokta aynı değil. Rekabet edemeyiz, diye bir korku vardı. Gümrük Birliği’ne girmekle Türkiye’ye oldukça ciddi yatırımlar geldi. Otomotiv şeklinde oldukça mühim sektörlerde büyük ihracatçı haline geldik. Geçen yıl Avrupa Birliği’ne karşı dış tecim fazlası verdik. Dolayısıyla direkt yatırımlar kıymetli. İş alemine seslenmek isterim. Önümüzdeki dönemde iç talep yavaşlayacak. Ne olursa olsun dış pazar arayışına girsinler. Biz ihracatçılara, iş alemine her türlü desteği vereceğiz” demişti.