Dismenore

DİSMENORE
Dismenore ağrılı tane görme durumudur. Ağrı aralıklı, kramp tarzında, suprapubik
bölgede yoğunlaşmış olup ara sıra bulantı, kusma, ishalle birliktedir. Dismenore
adölesanlarda %60, erişkinlerde %45 oranında görülür.
Primer dismenorede organik bir niçin yoktur; ağrı endometriyal prostaglandin
salıverilimiyle ilişkilidir. Ağrı çoğu zaman menarşla ya da menarştan birkaç yıl sonrasında,
ovülatuvar siklusların yerleşmesiyle adım atar. Adetten birkaç saat ilkin süregelen ağrı
iki-üç gün sürer.
Sekonder dismenorede endometriyoz, uterus ve vajinanın doğumsal anomalileri,
servikal stenoz, adenomiyoz, over kisti, pelvik yapışıklık, rahim içi vasıta, pelvik enfeksiyon
ve tümör şeklinde organik bir niçin vardır.

Tanı
Temel semptom kramp seçimi pelvik ağrıdır. Ek olarak bel ağrısı, baş ağrısı, bulantı,
kusma, ishal, çarpıntı ve halsizlik görülebilir.
Primer dismenorede fizik muayene normaldir. Tanı öykü, ağrının periyodik özelliği
ve altta yatan bir niçin saptanmamasıyla konur.
Sekonder dismenorede ağrı adetten bir-iki hafta ilkin adım atar ve adetin bitiminden
sonrasında birkaç gün sürer. Fizik muayenede duyarlık ve patolojik bulgu olabilir. Kati
tanı için ileri araştırma gerekir.

Ayırıcı Tanı
Ektopik gebelik, tamamlanmamış düşük ve üriner enfeksiyon düşünülmelidir.

Tedavi
Primer dismenorede temel amaç ağrının giderilmesidir. Tedavide prostaglandin sentaz
inhibitörü özelliği taşıyan steroid olmayan antienflamatuvar ilaçlar ya da ovülasyonu
baskılayan kombine oral kontraseptifler kullanılır. Steroid olmayan antienflamatuvar
ilaçlar olguların %80inde etkindir.
Uygulamada, bunlardan ibuprofen , naproksen sodyum ve mefenamik asit kullanımı
önerilir. İlaca menstrüasyondan 1-2 gün ilkin başlanmalı ve birkaç gün kullanılmalıdır.

İbuprofen : İlk seçilecek ilaçtır. 1.200-1.800 mg/gün (en fazlaca 2.400 mg/gün), üç doza bölünerek, tercihen tok karnına alınır.
Mefenamik asit : İkinci seçilecek ilaçlardandır. 1.500 mg/gün, üç doza bölünerek alınır.
Naproksen sodyum : İkinci seçilecek ilaçlardandır. Başlangıçta 500-575 mg, sonrasında gerekirse 6-8 saatte bir 250-275 mg (en fazlaca 1.250 mg/gün) alınır.
Diflunisal : Üçüncü seçilecek ilaçlardandır. 1.000 mglık yükleme dozundan sonrasında 12 saatte bir 500 mg alınır.
Flurbiprofen : Üçüncü seçilecek ilaçlardandır. 100 mg başlangıç dozu ertesinde, 4-6 saatte bir 50-100 mg (en fazlaca 300 mg/gün) alınır.
Ketoprofen : Üçüncü seçilecek ilaçlardandır. 150 mg/gün üç doza bölünerek günde en fazlaca 200 mg alınır.

İlaç her tane döneminde kullanılmalıdır. İlaç seçimi ve doz değişikliği üç aylık
uygulama değerlendirilmeden yapılmamalıdır.
Sekonder dismenorede tedavi ne olursa olsun altta yatan nedene bakılırsa yapılmalıdır.

Sevk
Tedaviye cevap alınamayan primer dismenore olguları ve sekonder dismenoreli olduğu
kabul edilen hastalar sevk edilmelidir.

Kaynaklar
1. Zhang WY, Li Wan Po A. Efficacy of Minor Analgesics in Primary Dysmenorrhea: A Systematic Review.
Br J Obstet Gynaecol. 1998;105: 780-9.
2. Barbieri RL. Dysmenorrhea. Barbieri RL, Berga SL, DeCherney AH, et al, ed. Gynecology in Primary
Care: A Step-by-Step Approach. New York: Scientific American Medicine, 1999:1-6.
3. Brown CS, Freeman EW, Ling FW. An Update on the Treatment of Premenstrual Syndrome. Am J. Man
Care. 1998; 4: 115-24.
4. Mehta DK, ed. British National Formulary, Nr 42. London:British Medical Association and Royal
Pharmaceutical Society of Great Britain, 2001.
5. Premenstrual Syndrome. Clinical Management Guidelines for Obstetrician-gynecologists. ACOG Practice
Bulletin No 15, April 2000.

Kaynak : Sıhhat Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi