Dil bilimi uzmanları, sövgü kullanımının son yirmi yılda daha yaygın bir halde kabul edilebilir hale geldiğini zira küfrün insanlara hakaret etmekten başka amaçlarla giderek daha çok kullanıldığını getiriyor. Bilimsel niteliği olan araştırmalara nazaran Birleşik Krallık’ta en yaygın halde kullanılan iki sövgü olan “f…” ve “f… o…” şeklindeki meşhur sövgü ifadelerinin hususi bir hakaret yaratma amacından ziyade çoğunlukla konuşmada bir noktayı vurgulamak ve “toplumsal bağlar oluşturmak” için kullanılıyor.
Aslına bakarsak benzer bir durum Türkçede de geçerli. Birleşik Krallık’taki ile ortalama anlamdaki kesinlikle aklınıza gelecek olan o sinkaflı ifade, salt kendi anlamını taşıyan bir hakaretten oldukca daha fazlası. Bağlaç niteliği taşıyan bir ortaç adeta!
Bir dakika içinde 7 kez küfredince…
Birleşik Krallık’ta söz mevzusu münakaşa BBC sunucusu Mishal Husain’in İçişleri Bakanı James Cleverly ile yapmış olduğu röportaj esnasında bir dakikadan kısa bir süre içinde yedi kez sövgü etmesinden sonrasında başladı. Mishal Husein, BBC Radio 4’daki Today adlı programında bakana, “bir kişiyi ya da bir yeri b.k çukuru olarak tanımlayıp tanımlamadığı” da dahil olmak suretiyle pek oldukca tartışmalı noktada sorular yöneltti.
Birmingham’daki Aston Üniversitesi’nde İngiliz dili alanında emekler meydana getiren akademisyen Dr. Robbie Love şu yorumda bulunmakta:
“Sövgü, dilin tüm kullanımında olduğu benzer biçimde, tamamen bağlama bağlıdır ve bağlama özgüdür. Kelimenin ne kadar kabul edilebilir olduğuna dair algıyı belirleyen şey, kelimeyle ve çeşitli fonksiyonlarıyla ne yaptığınızdır ki buna fonksiyonunu yerine getirip getirmediğiniz de dahildir.”
Dr. Love’ın da altını çizdiği suretiyle araştırmalar insanların gündelik konuşmalarda şaşkınlık ifade etmek, gülmece yaratmak, akranlarıyla dayanışma göstermek yada birini rahatsızlık ya da rahatsız etmek için çoğu zaman küfrettiği bulgusuna ulaştı.
Sadece Dr. Love aslına bakarsak Mishal Husain’in bunların hiçbirini yapmadığını öne sürüyor ve şöyleki açıklıyor:
O daha ziyade karşısındakinin iddia edilen suretiyle kullandığı bir söze atıfta bulunarak bunu söyleyip söylemediğini soruyordu. Bu bağlamda, hikayenin ya da bir cümlenin sonuna eklenen bir küfre kıyasla bunun kabul edilebilir olarak görülmesinin daha olası bulunduğunu düşünüyorum. Küfrü dile getirme seçimi, James Cleverly’yi rahatsız etme stratejisinin bir parçası olabilir ve onu bu kelimenin gerçekliğini kabul etmeye zorlamak için bu terimin üstünü örtmemiş olabilir. Velhasıl bu bağlamda bu kelimeyi duyan herhangi birinin hakkaten rahatsız olup olmayacağından güvenilir değilim.
Dr. Love, 1990’lı ve 2010’lu seneler içinde günlük konuşmadaki sövgü eğilimleri ve İngiliz gençler arasındaki “f…” kullanımı üstüne emekler yayınlamış ve bir çok küfrün insanların onları kullanma şekli sebebiyle daha azca tabu haline geldiğini öne sürmüştü.
Mesela “f…” kelimesi, kelimenin kullanım alanları genel ifadelere kadar yayıldıkça artık daha azca bir gücendirme gücüne haiz.
‘Kelimenin hususi anlamının kaybolduğunun kanıtı’
Akademisyen hem de söz mevzusu ifadenin ve genel olarak sövgü kullanımının birkaç on yıl öncesine nazaran oldukca daha yaygınlaştığını da öne sürüyor ve bu durumu “Kelimenin hususi anlamının kaybolduğunun iyi bir kanıtı” olarak ifade ediyor.
Tüm bunların yanında Dr. Love küfrün gündelik konuşmalarda dostlar yada iş arkadaşları içinde toplumsal bağlar oluşturmak benzer biçimde başka işlevler de yerine getirdiğini ve bu durumun kullanımının grupla bir dereceye kadar dayanışma yada toplumsal yakınlığa işaret ettiğini dile getirmekte.
Southampton Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden Prof. Yehuda Baruch, avukatlar, doktorlar ve üst düzey yöneticiler benzer biçimde profesyonellerle yapmış olduğu araştırmada küfrün ekip uyumu oluşturmak, stresi azaltmak ve bir noktayı vurgulamak için kullanıldığı sonucuna vardığını aktarıyor.
Prof. Baruch, ek olarak sinfaklı sözlerin hesaplı dikkat çekme girişimlerinde de kullanıldığını vurguluyor; mesela Prof. Baruch’a nazaran Elon Musk, New York Times DealBook zirvesindeki bir röportajda bunun için “f…” kelimesini kullanmış olmalı:
“Mishal’in da bunu yaptığına inanırım şundan dolayı her insanın dinlemesi için mevzuyu vurgulamak istiyordu. Kırk yıl ilkin bunu asla yapmazdı. Fakat ne yazık ki etkili. Yeni dil bu ve onunla yaşamak zorundayız.”
Kaynak: The Guardian / Metin Aktaşoğlu tarafınca yerelleştirildi