Dev teknoloji şirketleri telif ödeyecek

PARA YAPAY ZEKA/ ŞULE GÜNER ABD merkezli gazete New York Times, yapay zeka geliştiricisi şirketlerine kendi verilerini kullanmalarına izin vermedi. Gazete, bu ay yürürlüğe giren yeni politikalarıyla şirketin metin, fotoğraf, resim, çizim, tasarım, ses klibi, video klip gibi içeriklerinin bir yapay zeka sistemini eğitmek için kullanılması yasaklandı. NY Times, hizmet şartlarına uyulmaması halinde kullanıcıya ve kullanıcıya yardımcı olanlara karşı hukuki, cezai ve/veya idari cezalar, para cezaları veya yaptırımlarla sonuçlanabileceğini açıkladı.

Dünya genelinde birçok çizer ve sanatçı, yapay zekanın kendi sanat eserlerinin kullanıldığını fark ediyor. Buna yazarlar da dahil ve haklarının savunulmasını istiyorlar. Ancak en çok dava, dijital sanatçılar tarafından açılıyor. Bu konuda en çok şikayet alan uygulama, açık kaynak olması nedeniyle Stable AI’ın sahibi olduğu Stable Diffusion. Pek çok sanatçı, uygulamaya kendi ismini arattığında eserlerinin kullanıldığını görüyor ve buna izin vermek istemiyor. Stability AI, Stable Diffusion’un yeni versiyonunda, sanatçılara “yer almama” hakkı tanınacağını duyurdu. Ancak eser sahipleri “katılma” kararının kendilerine ait olması gerektiğini ve eğer bir sanatçı katılmak istiyorsa “katılma” seçeceğinin bulunması gerektiğini savunuyor.

YASANIN GÜNCELLENMESİNİ İSTİYORLAR

ABD’deki performans sanatları ve eğlence dünyası sendikası Equity’den Liam Budd, devam eden durumun sanatçılar için tehdit olduğunu söylüyor. Equity, Amerika’daki telif hakları yasasının yapay zeka gelişimiyle birlikte güncellenmesi gerektiğini savunuyor.

İngiltere’de önümüzdeki haftalarda yapay zeka güvenliği üzerine bir konferans yapılacak. Ayrıca Avrupa Birliği de bir yasa tasarısı ile yapay zeka firmalarına kullanılan telifli içeriği açıklama zorunluluğu getirmeye hazırlanıyor.

Tüm bu gelişmeler karşısında dev teknoloji şirketleri kayıtsız kalamadı.

Peki neden? Teknoloji devleri neden bu büyük soruna cevap vermek zorunda?

En basit anlatımıyla internete girdiğiniz (yazdığınız, paylaştığınız-metin-görsel-rakam) her şey anonimleşiyor. Bu durum Üretken Yapay Zeka araçlarının üzerine kurulduğu Geniş Dil Modelleri’nin (LLM) geliştirilmesi için vazgeçilmez. Ancak bu algoritmaların çıktı almak istediğimizde, (metin, ses, görsel gibi) ortaya bir telif ihlali çıkıyor. Sanat eserleri, özellikle de dijital sanat eserleri ve ses sanatçıları için…

SENTETİK SESLENDİRME İLE MERCURY

Son olarak nisan ayındaki Weeknd ve Drake gibi milyonlarca dolar değerinde olan bu iki sanatçının sesi, yapay zeka aracı tarafından taklit edilmişti. ABD başta olmak üzere dünyaca ünlü pek çok ses sanatçısının hakları tehdit altında. Benzer taklitler sosyal medyada çokça mevcut. Türk sanatçıların eserleri de sentetik olarak seslendiriliyor. Hatta Freddie Mercury’nin Yalancı Bahar yorumunu oldukça ilgi topladı. Ancak işin tehlikeli tarafına bakacak olursak, Freddie Mercury’ye her tarzda her dilde şarkı söyletebilir, istediğinizi konuşturtabilirsiniz.

ARTIK YÜKÜ TAŞIYAMIYORLAR…

Yapay zeka şirketleri için artık bu, mecburen çözülmesi gereken bir konuydu. Çünkü hem maddi hem de toplumsal algı açısından taşınacak bir yük değil. İşte o nedenle Adobe’nin Firefly’nın sanat eserleri, Meta’nın ses dönüştürücüsü Audiocraft’ından sonra Google ile Universal Music anlaşma yaparak yapay zekanın o sanat eserlerini kullanımından çıkarak telif ödeme yoluna gitti. Böylece başta ABD’deki müzik piyasası olmak üzere sanat dünyası yavaştan rahat bir nefes alacak.

*****

YAPAY ZEKANIN WESTWORLD’Ü

Yapay zekayla oluşturulmuş bir Westworld düşünün. Smallville oyununun içindeki karakterleri, köylerinde insan davranışlarını taklit eden 25 özelliği insan gibi yaşıyor.

Stanford Smallville isimli bu uygulama, Üretken Yapay Zeka ve LLM’ler kavramına yeni bir boyut katıyor. Stanford Smallville’in yapay zeka mimarisi, “Yapay zeka meta dünyada nasıl çalışacak” sorusunun da cevabını veriyor. 25 Üretken Yapay Zeka özelliği/ajanı (İnsan veya başka bir program yerine, insanın müdahalesi olmadan belirli görevleri, eylemleri yerine getiren yazılım özellikleri) daha önce oyunlarda olduğu gibi belirlenmiş kurallar ve senaryolar çerçevesinde hareket etmiyor. Bu ajanlar karakterlerin anlık davranmasını, karar vermesini ve insan gibi tepkiler vermesini sağlıyor.

Uyanmak, kahvaltı etmek, sosyal aktivitelere katılmak, işe gitmek, birbirleriyle iletişime geçmek, sanatsal aktiviteleri yerine getirmek ve insan hayatına dair daha pek çok eylem. Her bir karakterin kendi kişiliği ve bir hikayesi var. Geçmişten de referans alıyorlar. Geleceği planlıyorlar.

Bu Üretken Yapay Zeka modeli, LLM’lerin çoklu özellikleri kullandığı diğer LLM yapılarından çok daha karmaşık, bir sonraki seviye bir yapay zeka mimarisi. Bu, yeni nesil yapay zeka için bir adım öteye gitmek demek.

*****

FATİH SULTAN MEHMET’İN BUGÜNKÜ HALİNİ ÇİZDİ

İtalyan sanatçı Gentile Bellini’nin Fatih Sultan Mehmet tablosu, yapay zeka sayesinde yeniden gündeme geldi. Girilen metinle görsel çıktı elde edilen bir yapay zeka uygulaması, İstanbul’u fetheden Fatih Sultan Mehmet’in bugünkü halini, yani yaşasaydı nasıl görüneceğini “çizdi”.

Bir sosyal medya kullancısı hesabından paylaştığı bu görsel sonrasında pek çok kişiden yorum aldı. Bazıları Fatih Sultan Mehmet’in yapay zeka versiyonunda burnunun benzemediği eleştirisinde bulundu.

Diğer yandan İsveç’te yaşadıktan sonra Türkiye’ye dönerek müzik hayatına devam eden Serkan Mai, Karma isimli şarkısına İsveç’te yapay zekayla bir video klip çekti. Videoda Serkan Mai ve çevresindeki kişilerle sokak görüntülerinin farklı stillerde değiştiği görülüyor.