Araştırmalar gösteriyor ki, yapısal çelik yapılar, geleneksel yapılara bakılırsa, 7 ile 10 kat daha hafifçe ve bu oranda zelzele kuvvetine daha azca maruz kalıyorlar. Çelik taşıyıcılı yapılar, endüstriyel ortamda yüzde 100 denetimle üretildiklerinden insan hatalarına karşı fazlaca daha çok güvenilirler. Fabrikalarda, iklim koşullarından bağımsız üretildiklerinden 2-3 kat daha süratli inşa edilebiliyorlar. Böylece yapının tamamlanma süresi geleneksel yapılara bakılırsa minimum yüzde 50 daha azca süre alıyor. Enerji tasarruflu yapılar inşa etmek fazlaca daha mümkün ve ekonomik. Ek olarak çelik ve geleneksel yapıların maliyetleri kâğıt üstünde aynı olsa da yapısal çelik yapılar, süre ve kazanılan alanlardan dolayı daima daha ekonomik oluyor. Bilhassa tekrarlı projelerde bu ekonomiklik fazlaca daha artıyor. Yapısal çelik binalar, süratli inşa edilebilmeleri sebebiyle kentsel dönüşüm için de mühim bir alternatif. Yalnız konutlarda değil hastane, yurt şeklinde acil gerekseme projelerinin süratli ve güvenli şekilde hayata geçmesini sağlıyorlar.
En büyük engel, noksan informasyon ve alışkanlıklar…
Tüm bu avantajlarına karşın ne yazık ki çelik yapılar Türkiye’de olması ihtiyaç duyulan düzeyde değil. Oysa Dünya Çelik Birliği (WSA) verilerine bakılırsa, Türkiye 2020 senesinde dünyanın yedinci, Avrupa’nın ise birinci büyük çelik üreticisi. Endüstriyel yapılarda çelik kullanımının 20 yılda yüzde 1’den 5’lere geldiği görülüyor. Sadece ne yazık ki konutlar için kafi bir artış yaşanmadı. Çelik yapıların toplam binalara bakılırsa oranı konutlarda ortalama yüzde 0,5 artış ile yüzde 1,5’a ulaştı. Gerek noksan informasyon gerek alışkanlık gerekse geleneksel yapıları inşa etmek için fazla yeterliliğin aranmaması sebebiyle yapısal çelik binalar, olması ihtiyaç duyulan potansiyeli yakalayabilmiş değil. “Çelik yapılar pahalıdır”, “Çelik yapıları inşa edecek kafi insan kaynağımız ve tesisimiz yok” şeklinde bilimden ve gerçeklerden uzak birçok önyargı hâlâ varlığını sürdürüyor. Oysa hem kaynaklarının genişliği hem de yakın gelecekte dünyanın en büyük barınma ihtiyaçlarının doğacağı coğrafyada konumlanması sebebiyle Türkiye’nin yapısal çelik yapı üretiminde dünya liderleri arasına girmesi mümkün. Bunun için mevcut algının değişmesi gerekiyor.
2,5 milyon metrekarelik çelik yapı deneyimi
Türkiye’nin ilk hafifçe çelik fabrikası Akkon Çelik’i bünyesinde barındıran Consera, yarım asırlık ve 2,5 milyon metrekarelik inşaat deneyimiyle çelik yapıları tüm ülkeye yaymayı hedefliyor. Consera Kurucusu ve Türk Yapısal Çelik Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Melih Şimşek, 2000’li yıllarda “Tenekeden inşaat mı olur?” diyenlere kulak asmadan, sektöre hafifçe çelik yapı sistemini kazandırdıklarını belirtiyor. Türkiye’de ilk hafifçe çelik lisansüstü programlarının üniversitelerde açılmasına, kamuda ilk projelerin yapılmasına öncülük ettiklerinin altını çizen Şimşek, hafifçe çelik ve yapısal çelik yapıların gerek süratli inşası gerek güvenilirliğiyle günümüzün mühim problemlerinden barınmayla ilgili en iyi çözüm üreten sistemler bulunduğunu vurguluyor. Şimşek, sözlerini şu şekilde sürdürüyor:
“Consera, çelik yapılar odağında bir yapıya ilişik mühendislik projesinden son kullanıcı deneyimine kadar tüm süreçleri multidisipliner anlayışla icra edebilen nadir şirketlerden. Bilhassa anahtar teslim yapı projelerindeki deneyimlerimiz, binlerce kullanıcıdan alınan geri bildirimler, çelik yapılara ilişik ideal üretim ve yapım yöntemlerini bizlere öğretti. Son zamanlarda çelik yapılara yönelik ilginin artmasından memnunuz. Consera’nın son üç senedir yüzde 30 büyümesi de bunun kanıtı. Sadece Türkiye gerek hammaddesi gerek iş gücü potansiyeliyle yapısal çelik yapı ihracatında dünya devleri arasına girebilir. Biz de inşaatı yalnız kâr aracı değil, bir vatandaşlık görevi olarak gördüğümüz için hem vatanımızda güvenli çelik yapıların yaygınlaşması hem de ekonomimize yüksek katma değerin katılabilmesi için bu alandaki savunuculuğumuzu yılmadan sürdüreceğiz.”
Örnek projeye başlandı
Hollanda’dan Dominik’e kadar 32 ülkeye çelik yapılar ihraç eden Consera, piyasada güvenli konut anlayışına örnek teşkil edecek yapılarıyla da dikkat çekiyor. Ankara’da 2013’te hayata geçirilen, 63 bin metrekarelik inşaat alanına haiz, 208 evin yer almış olduğu Anka Natura ve 2014’te İzmir’de inşa edilen, “Türkiye’nin en iyi azca kattan oluşan projesi” ödülü kazanan, 555 konutluk 35. Sokak bunlardan birkaçı. Ek olarak İstanbul Zekeriyaköy’de başlanan “Kuzeybükü” projesi de örnek projeler içinde yer almaya hazırlanıyor. Ortalama 9500 metrekare arsa alanı, 12 bin metrekareden fazla inşaat alanı olan, 7 blok 42 müstakil evden oluşan ve Teğet Mimarlık tarafınca tasarlanan proje, zelzele açısından en güvenli bölgelerden birinde olmasının yanı sıra mühim lokasyonlara yakınlığıyla da ilgi çekiyor. Kuzeybükü, çelik yapıların güvenilirliği ile tasarımın şıklığını bir araya getiriyor. Yeşil alanın büyük bölümünü oluşturduğu proje, kent koşturmacasında nefes aldıracak.
