Carl Linnaeus kimdir

Carl Linnaeus kimdir, Carl Linnaeus, İsveçli biyolog, hekim ve fizikçidir. Biyoloji ve botanikte sınıflandırma esasını getirmiş, bütün canlıları bir cetvelde göstermiştir. Onun bu metodu, bugün de kullanılmaktadır.

Carl Linnaeus, 23 Mayıs 1707 tarihinde Råshult, Älmhult Municipality, İsveç‘de Luteryen bir papazın oğlu olarak doğmuştur. 1727 yılında Lund Üniversitesine başladı. 1735 yılında Hollanda‘ya gitti. Hollanda’da Harderwijk Üniversitesinde tıp doktoru unvanını aldı ve üç sene kaldı.

Lappland ve Dalecarlia’ya seyahatler yaptı, bitki özamanda o bölgelerde yaşayan insanların adet ve gelenekleriyle ilgili bilgiler edindi. Daha sonraki seyahatinde ileride eşi olacak kadınla karşılaştı. Carl Linnaeus, tıp doktoru olmak istiyordu, fakat o dönemde İsveç’te böyle bir derece yoktu. Linnee gelecekteki kayınpederinin maddi yardımıyla 1735 yılında Hollanda’ya gitti ve orada birkaç hafta içinde bu dereceyi aldı. Daha sonra Amsterdam‘a ve Leiden‘a gitti. Birçok bilim adamı ve bilimle ilgilenen kişiyle tanıştı.

Carl Linnaeus, 1735 yılında ‘Systema Naturae’ adlı eserini yazdı ve bu eseriyle üne kavuştu. On iki baskıdan oluşan eserin son baskısında hayvanların ilke olarak birer makine olduklarını kabul etmiş bulunmaktaydı. Hatta geçmiş ve çağdaş bilim adamlarını da askeri rütbelerle sınıflandırmış ve bu arada kendine general rütbesini uygun görmüştü. Bunun ardından üç yılda Hollanda’da patronların desteğinde birbirini takip eden şahane eserr yerde bitki toplar, gördüğü her şeyi not ederdi.

Memleketini özleyen Carl Linnaeus, evine dönmeden önce İngiltere ve Fransa‘yı ziyaret etti. Linnee, İsveç’e, Avrupa’da şöhret kazanmış olarak döndü. 1741’e kadar Stokholm‘da doktor olarak güç şartlar altında çalıştı. 1741’de Uppsala Üniversitesi‘ne tıp ve bitki bilim profesörü oldu ve ölünceye kadar bu görevini sürdürdü. Stokholm’deyken bilim akademisinin kurulmasında görev aldı.

1737 yılında yayınladığı Genera Plantarum (Bitki Cinsleri) adlı yapıtında bitkileri çiçek yapılarına göre cins düzeyinde tavsif etmiştir.

Carl Linnaeus 1753 yılında derlediği Species Plantarum (Bitki Türleri) kitabında 6 bin kadar bitki türüne ikili adlandırma sistemini uyguladı. 1757’de kendisine asalet imtiyazı verildi ve Carl von Linné diye anılmaya başlandı.

Carl Linnaeus, bitki ve hayvanlarda ikili isimlendirmeyi başlatmıştır. Bu sistemde Latince veya Yunanca bir isimden sonra özel bir ikinci isim gelmektedir. Bitkiler için yaptığı sınıflandırma ile o güne kadar tarif edilemeyen bazı bitkiler, kolaylıkla tarif edilebildi. Bitki ve hayvanları, iç bünyelerinin benzerliğine göre cins cins gruplandırdı. Botanik ve zoolojide bugün de kısmen kullanılan taksonomiyi (isimlendirmeyi) başlattı.

Bunlardan başka, Linnaeus ilaçlar üzerinde, İsveç etnolojisi ve coğrafyası üzerinde de çalışmaları bulunmaktadır. İsveç’in gelişmemiş bölgelerini gezmiş ve gördüklerini anlatmıştır.

Linnaeus, her türün iki latince kelimeden oluşan bir birim ile adlandırılmasını önermiş ve bu kullanımda ısrar etmiştir. Bu iki kelimelik yapının ilk kelimesi o yaşam formunun ait olduğu cinsin ismidir. İkinci kelime ise o cinsin değişik türlerini belirtmek için kullanılan ve türün genel özelliklerine bağlı olarak seçilmiş bağımsız bir kelimedir. Bu yaklaşım şimdi kullanıla etmiştir. Bu iki kelimelik isimler türlere ait bilimsel isimler veya türlerin sistematik isimleridir. Türlerin ayırt edilmesini daha da kolaylaştırmak için üç kelimelik isimlendirme kullanılmaktadır. Bilimsel adların doğru yazılması için; cins isimleri büyük harfle başlamalı, tür isimleri ufak harfle başlamalı ve yazar ismi ve yayın notu eklenmelidir.

Carl Linnaeus’dan önce, bazen bir tanımlayıcı sıfat içeren bazen ise farklı birçok kelimeden oluşan bir isimlendirme kullanılıyordu. Bilim adamları aynı tür için farklı isimlerde kullanabiliyorlardı. Bu adlandırma bilim dünyasında birçok karışıklığa neden oldu. Carl Linnaeus’un sistemi bitki ve hayvan türlerine verilen bu farklı isimlendirmeleri bir standarta ve kolay anlaşılan bir şekle kavuşturdu. Carl Linnaeus sistemini cins, takım, sınıf gruplarını ekleyerek daha da geliştirdi ve vefat etti.

Linnaeus insan’ın deri rengine göre ayırt ettiği dört değişik ırk tanımladı. Onu izleyen biyologlar da fiziksel özellikleri temel alan ırk grupları üstünde çalıştılar. Ne var ki, bu tür sınıflandırmaların bilimsel ve kesin olmadığı daha sonra anlaşıldı.

Carl Linnaeus, minerallerin yer altında gelişen canlı maddeler olduğunu düşünüyordu. Linnaeus’un kütüphane ve koleksiyonları bir Londralı tabip olan J. E. Smith tarafından satın alındı.

Carl Linnaeus, Sara Elisabeth Moræa ile evlendi. Elisabeth Christina von Linné, Sophia von Linné, Lovisa von Linné adlarında 3 kızı ve Carl Linnaeus the Younger, Johannes von Linné adlarında 2 oğlu olmuştur.

Carl Linnaeus, 10 Ocak 1778 tarihinde Uppsala, İsveç’de 71 yaşında ölmüştür.

Kitapları :
1735 – Systema Naturae
1737 – Genera Plantarum (Bitki Cinsleri)
1751 – Philosophia Botanica
1753 – Species Plantarum (Bitki Türleri).

Carl Linnaeus kimdir biyografisi toplam 4 kez okundu. Bugün ise 0 kez okundu.