Büyüme-Enflasyon-Yatırım-Finansman Denklemi

Son zamanlarda bilhassa finansmana ulaşım mevzusunda problemler olduğu ile ilgili açıklamalara şahit olmaktayız. Son olarak TOBB Başkanı Sn. Hisarcıklıoğlu, gerçek sektör firmalarının son dönemde finansmana erişimde büyük zorluklar yaşadığını belirterek, “KOBİ’lerimize destek vermeli, uygun finansman imkanlarına ulaşmalarını sağlamalıyız” dedi. Bundan dolayı bu sefer yazımızı büyüme-enflasyon-yatırım ve finansman ilişkisine ayırdık.

Gelişme için 2 mühim faktörün beraber bulunması gerekmektedir. Birincisi geleceğe yönelik ürün talebinin artacağı, ikincisi ise artacak talebi karşılamak için yapılacak yatırımın finansmanına ulaşım. Bunlardan birisi noksan olursa gelişme gerçek anlamda gerçekleşemez. Firmalar gelecekte ürün talebinin artacağına inanmazlarsa kapasite artırım yatırımlarını ertelerler.

O yüzden gelecekteki talep ile ilgili pozitif yönde beklentilere haiz olması gerekir. Öteki mevzu ise kapasite artırımı için yapılacak yatırımın finansmanı.

Eğer eldeki likit varlıklar bunu karşılamaya kafi değilse, o vakit dış kaynağa gerekseme var anlamına gelir. Peki kredi olanakları zayıf ya da şartlar fazlaca ağırsa? o vakit yatırım bir süre ertelenebilir.

Sn. Hisarcıklıoğlu mühim bir problemi dile getirerek finansmana ulaşım sıkıntılarından bahsetmiştir. Doğal olarak ki bu durum hem yatırımı hem de büyümeyi yavaşlatabilecek bir durumdur.

Bir taraftan sıkı para politikası uygulanması kaynağa ulaşımı daha da zorlaştıracak olsa da, artan faizlerle bilhassa iç talebin baskılanmaya çalışılması talepte zayıflamaya yol açacağı için yatırım iştahını da azaltacaktır.

Gelelim enflasyonun oluşturduğu ciddi sıkıntılara; Firmalar borçluysa ve varlıklarında parasal varlıklar düşükse, bilançoları enflasyonla beraber artar. Bu da nominal bazda şirketlerin değerinin artması anlamına gelir.

Sadece piyasada talep durgunlaşır ve cirolar düşmeye başlarsa o vakit nakit dengesini tutturamama sebebiyle sıkıntıya düşebilirler. Bu durumda fiyat kırmalar görebiliriz.

Sadece enflasyonla birlikte tutarları artan ürünlerde aynı miktar ciroyu yapabilmek için daha çok öz kaynağa gerekseme olmaktadır. İşte bu aşamada dış kaynak tedarik edilemezse firmalar miktar bazında ciro artışı yaşayamazlar.

Bundan dolayı dikkat ederseniz artan kur sebebiyle hızla artan enflasyonla aynı dönemde miktar bazında girdi ithalatı da ihracatı da düşüş yitirmiş durumda.

Bu olumsuzlukların yaşanmaması için yatırımın finansmanının önü daima açık olmalıdır. Kaldı ki iç piyasadaki talep durdurulsa bile ihracat artışı toplam talebi yukarı çekeceğinden enflasyonun düşmesi yerine artması söz mevzusu olur.

Görüşmek dileğiyle…