Kimi aşırı şekilde işlenmiş yiyecekler suni renkler ve tatlarla paketleniyor.
Sadece bilim adamları yüzde yüz suni olan yiyeceğin, gerçeğinden bile daha leziz göründüğünü ortaya koydu. Haberimizin ana fotoğrafı da, Google’ın Gemini YZ söyleşi robotu tarafınca üretilmiş bir “suni hamburger”.
Yapaylar daha iştah açıcı görülüyor!
Oxford Üniversitesi ile Naples Federico II Üniversitesi’nden araştırmacılar, suni zekâ tarafınca üretilmiş yiyecek görsellerinin daha “iştah açıcı” olarak değerlendirildiğini görmüş oldu. YZ üretimi görseller daha gerçekçi hâle geldikçe, uzmanlar bunun sağlıksız yiyecek yeme alışkanlıklarını tetiklemesi uyarısında bulunuyor.
Peki siz gerçek yiyecek fotoğraflarını, YZ kopyalarından ayırt edebilecek misiniz? Haberimizin sonunda hangi görselin gerçek, hangisinin YZ ürünü bulunduğunu bulabilir, kendinizi değerlendirebilirsiniz.
Orijinal fotoğraftan üretildiler
Araştırmacılar, 297 katılımcıya bir takım görsel gösterdi, bunların içinde gerçek yiyeceklerin fotoğrafları ve YZ tarafınca üretilen kopyaları yer alıyordu.
YZ tarafınca üretilen görseller, orijinal fotoğrafların OpenAI’ın DALL-E 3’üne verilip, “bu fotoğrafın kopyasını yap” komutuyla oluşturuldu.
Görseller yan yana sunulduğunda, araştırmacılar iştirakçilerin genel olarak hangi görselin gerçek hangisinin YZ eseri bulunduğunu ayırt etmekte başarıya ulaşmış bulunduğunu görmüş oldu.
Bu mevzuda başarı oranı havuç suyu görselinde yüzde 62 iken, çikolata kaplı fıstıklarda yüzde 91’e kadar terfi etti.
Sadece görseller ayrı ayrı sunulduğunda, katılımcılar bunu yapmakta fazlaca daha zorlandı.
Ayrı ayrı sergilenen görsellerde, doğru şekilde fotoğrafı gerçek ya da düzmece olarak tanımlayabilenlerin oranı kimi durumlarda yüzde 26’ya kadar geriledi.
Food Quality and Preference – Yiyecek Kalitesi ve Tercihi adlı bilimsel dergide gösterilen makalede, araştırmacılar genel olarak başarı oranı yüksek olsa da, kimi istisnalar yaşanabildiğini de belirtiyor.
Bunun sebebinin de “görevin artan karmaşıklığı” olabileceğini söylüyorlar.
Sadece, araştırmanın en şaşırtıcı sonucu insanların YZ tarafınca üretilen yiyecek görsellerini daha çekici bulmalarıydı, bilhassa de suni zekâ tarafınca üretildiğini bilmedikleri durumlarda.
Araştırmacılar, katılımcılardan görsellere “asla iştah açıcı değil”den, “fazlaca iştah açıcı”ya kadar not vermelerini istedi.
Katılımcının hangi görselin YZ üretimi bulunduğunu bildikleri durumlarda, iki görsele de genel olarak ortalama aynı puan verildi.
Sadece hangi görselin gerçek olduğu belirtilmediğinde, katılımcılar, YZ tarafınca üretilen görselleri fazlaca daha çok iştah açıcı olarak değerlendirdi.
Araştırmacılar bunun sebebinin, suni zekânın renk, bakışım, biçim ve hatta yiyeceğin pozisyonunda minik değişimler yapmasından kaynaklanması olabileceğini söylüyor.
Araştırmanın baş yazarı Naples Federico II Üniversitesi’nden Giovanbattista Califano şöyleki diyor: “Biz insanoğlu, bizlere doğru duran objelerden rahatsız olma eğilimindeyiz ve onları tehdit olarak yorumluyoruz, hatta onlar yalnız yiyecek olsa bile.”
“İzleyiciye dönük şeyler bulunan yiyecek fotoğraflarını suni zekâdan kopyalamasını istediğimizde, ki bu birkaç havuç ya da bir dilim pasta olabilir, YZ genel olarak yiyeceği izleyene bakacak şekilde yerleştirmiyor.”
Suni zekânın gerçekleştirdiği bu tür belli belirsiz düzenlemeler, görselleri daha çekici hâle getiriyor olabilir. Araştırmacılar, bunun da ileride problem yaratabileceği uyarısında bulunuyor.
Çalışmanın denetmeni Oxford Üniversitesi’nden Profesör Charles Spence de, YZ ile görsel üretmenin ucuz, süratli ve kolay olması sebebiyle buna artık daha sık rastlayacağımızı söylüyor:
“YZ tarafınca üretilen görüntüler pazarlamacılar ve sanayi için, fotoğraf çekimlerini azaltacağı için, harcamaları düşürecektir.”
Profesör Spence bu görsellerin “görsel açlık” denen bir fenomenden dolayı risk içerdiğini de belirtiyor. “Görsel açlık”ta, yiyecek resimleri iştahı tetikliyor ve açlık hissi başlatıyor.
Araştırma YZ üretimi görsellerin yalnız daha iyi görünmekle kalmayıp, yiyecekleri daha kalorili gösterdiğini de ortaya koyuyor.
YZ her görselde daha çok gıda göstermeye çalışıyor, daha çok patates kızartması ya da daha büyük tabaklarda krem şanti benzer biçimde.
Eğer bu görseller hızla yaygınlaşırsa, Profesör Spence bunun insanları yemekleriyle ilgili daha azca sıhhatli seçimler halletmeye itebileceği uyarısı yapıyor.
Profesör Spence şöyleki diyor: “Bu durum sağlıksız beslenme alışkanlıkları aşılama ya da tüketiciler içinde yiyecek hakkında gerçek olmayan beklenti yaratma potansiyeline haiz.”
Siz hangi görselin gerçek, hangisinin düzmece bulunduğunu anlayabildiniz mi? İşte karşınızda cevaplar:
1. Gerçek
2. Düzmece
3. Gerçek
4. Düzmece
5. Düzmece
6. Gerçek
7. Gerçek
8. Düzmece
9. Gerçek
10. Düzmece
11. Düzmece
12. Gerçek
13. Gerçek
14. Düzmece
15. Düzmece
16. Gerçek
17. Düzmece
18. Gerçek
19. Gerçek
20. Düzmece
21. Düzmece
22. Gerçek
23. Düzmece
24. Gerçek
25. Gerçek
26. Düzmece
27. Gerçek
28. Düzmece
29. Düzmece
30. Gerçek
DailyMail’in haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi