Bu yıl patlaması beklenen yakınımızdaki bir yıldız, gece göğünde parlaklığı ile Kutup Yıldızı’nı bile gölgede bırakacak.
Dünya’dan 3 bin ışık yılı uzaklıkta olan yıldızın gelecek aylarda nova olarak malum devasa bir patlama yaşaması umut ediliyor. NASA yapmış olduğu açıklamada, bu fazlaca ender görülen olayın, çıplak gözle bile izlenebileceğini, yedi gün süresince görebileceğimizi söylüyor.
Louisiana Devlet Üniversitiesi’nde astrofizikçi olan Bradley Schaefer, New York Times’a yapmış olduğu açıklamada “keyifli ve coşku veren bir afet”in bizi beklediğini söylüyor. Sema gözlemcilerini bu yıl ajandası oldukça dolu, söz mevzusu yıldız da bu ajandaya bir katkı daha sağlıyor.
Bu ajandada Nisan ayında ABD ve Kanada’dan izlenebilecek tam güneş tutulmasının yanı sıra, şimdiden yavaş yavaş görünür olmaya süregelen devasa yeşil kuyruklu yıldız da var.
Gökyüzündeki “hidrojen bombasını” 3 bin ışık yılı uzaktan izleyeceğiz
Söz mevzusu novanın adı T Coronae Borealis. Kozmik patlama ölmüş bir yıldızın çekirdeği olan ufak beyaz cüce, devasa bir kızıl yıldızın yörüngesinde kilitlendiğinde meydana geliyor.
Dev kızıl yıldız civarlarındaki yıldızları parçalarken, yoğun beyaz dev etrafa yayılan parçacıkları, doğrusu kendisine doğru gelen hidrojen yüklü maddeleri yakalıyor. Minik ölü yıldız giderek ısınıyor ve patlama noktasına ulaşıp, devasa bir kozmik patlama olarak depoladığı tüm enerjiyi salıveriyor. Şu demek oluyor ki bir nova.
Schaefer “bunlar temelde birer hidrojen bombası” diyor. Sadece endişelenmemize gerek yok. T Coronae Borealis, Dünya’ya zarar veremeyecek kadar uzak bir mesafede.
İnsan ırkı bu novayı daha ilkin fazlaca kez görmüş oldu. Astronomlar bunu ilk kez 1800’lerin sonlarında isimlendirdi ve ortalama 80 yılda bir tekrarlıyor. Ek olarak, söz mevzusu patlama aslına bakarsan binlerce yıl ilkin gerçekleşmiş olmalı, sadece ışığının bizlere erişmesi fazlaca uzun sürdüğü için, şimdi görebileceğiz.
T Coronae Borealis son olarak 1946’da patlamıştı ve 2100’lerden ilkin onu son kez görme şansına bu yıl erişiyoruz.
Patlayan yıldızı iyi mi izleyeceğiz?
Novayı kaçırmamak içn, NASA’dan gelen informasyon ve güncellemeleri gözden kaçırmayın. Bunun bir yolu da X üstünde NASA’nın @NASAUniverse hesabını kovuşturmak.
Bu sırada söz mevzusu kozmik olayın “öncesi” görüntülerine de bakabilirsiniz.
Herkül ekip yıldızı içindeki Vega ve Acturus yıldızlarını bulun. Civarlarında bir yay üzerindeymiş benzer biçimde dört yıldızı görmüş olacaksınız, bunlar Corona Borealis. İşte burası novayı görebileceğiniz nokta.
NASA’dan haberi aldığınızda, hava durumunu ve ay durumunu deneyin. Aysız ve temiz bir sema size daha iyi görüş elde edecektir. Tüm sema gözlemi fırsatlarında olduğu benzer biçimde, en iyisi kent ışıklarından uzaklaşmak ve kırsalda gökyüzünü seyretmek.
Novanın en iyi görüntüsü için, gün doğumundan derhal önceki saatleri tercih edin.
Telefonunuzdaki bir yıldız haritası uygulaması ile takımyıldızını bulabilirsiniz. Sadece ihmal etmeyin, telefonunuza bakmak demek, onların yeniden gece karanlığına alışıp, yıldızları görebilmeleri için ortalama 30 dakikalık süre gerekmesi anlamına geliyor.
Eğer şanslıysanız, bu sema şovunu seyredebilirsiniz.
Ayrıca, NASA tam güneş tutulmasının ABD ve Kanada’da 8 Nisan’da gözlenebileceğini tahmin ediyor.
Yeşil kuyruklu yıldız 12P/Pons-Brooks ise Dünya’dan görülür hale gelmeye başladı. Gelecek ay muhtemelen çıplak gözle izlenebilecek kadar parlak olacaktır.
ScienceAlert haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi