Müzik endüstrisinin en büyük isimlerinden bazıları, imzaladıkları bir açık mektupla sanayi liderlerinden “insan yaratıcılığına yönelik bir hücum” niteliğindeki suni zekâ teknolojilerinin önüne geçilmesi icap ettiğini dile getirdi. Kar amacı gütmeyen bir kurum olan Artist Rights Alliance (ARA: Sanatçı Hakları İttifakı) tarafınca gösterilen mektubun altında neredeyse her yaştan 200 müzisyen, söz yazarı ve bestecinin imzası yer almaktaydı.
Billie Eilish, Camila Cabello, Diana Krall, Elvis Costello, Greta Van Fleet, Imagine Dragons, J Balvin, Jon Batiste, Jon Bon Jovi, Jonas Brothers, Jordan Rakei, Kate Hudson, Katy Perry, Kevin Aguilar, Mumford & Sons, Nicki Minaj, Norah Jones, Pearl Jam, Q-Tip, R.E.M., Tech N9ne, Zayn Malik benzer biçimde dünyaca meşhur adların yanında Bob Marley ve Frank Sinatra’nın varisleri de mektuba imza atmış durumda.
“Suni zekâ sorumsuzca kullanıldığında gizliliğimizi, kimliklerimizi, müziğimizi ve geçim kaynaklarımızı koruma kabiliyetimize büyük tehditler oluşturuyor… En büyük ve en kuvvetli şirketlerden bazıları, izinsiz olarak suni zekâ modellerini eğitmek için çalışmalarımızı kullanıyor. Bu çabalar direkt insan sanatçıların çalışmalarını -sanatçılara ödenen telif hakkı havuzlarını büyük seviyede sulandırarak- suni zekâ tarafınca yaratılmış devasa miktardaki ‘sesler’ ve ‘görüntüler’ ile değiştirmeyi amaçlıyor. Yalnız geçimini sağlamaya çalışan birçok müzisyen, sanatçı ve şarkı sözü yazarı için bu bir yıkım olurdu.”
Mektuba imza atan sanatçılar, görevli bir halde geliştirilen suni zekânın “insan yaratıcılığını geliştirebileceğini” kabul ederken; bunun aksine yönünde davranan ve “suni zekâyı yaratıcılığı sabote etmek ve sanatçılarla hak sahiplerini zayıf bir konuma düşürmek için kullanan” kuruluşlara seslendiler.
Söz mevzusu mektup, sanatçının izni olmadan YZ modellerini eğitmek için mevcut müziği kullanan şirketleri ise bilhassa kınamakta.
Kaygı edilene bakılırsa bahse mevzu YZ modelleri gelecekte “sanatçılara ödenen telif hakkı havuzunu zayıflatarak dolaylı yoldan müzisyenlerin geçim kaynaklarını tehdit eden içerikler üretmek için kullanılabilir. Mektupta, “Yalnız geçimini sağlamaya çalışan birçok müzisyen, sanatçı ve şarkı sözü yazarı için bu yıkım olur” deniyor:
İnsanın yaratıcılığına yönelik bu hücum durdurulmalı. Ustalaşmış sanatçıların sesleri ve benzerlerini çalmak, üretenlerin haklarını ihlal etmek ve müzik ekosistemini yok etmek için YZ’nin kullanımına karşı korumaya geçmeliyiz.
Müzik yaratmak için YZ’nin kullanımına ilişkin münakaşa devam ediyor sadece Ekim 2023’te Ghostwriter adlı bir sanatçının Drake ve The Weeknd’in seslerini yansılamak etmek için YZ ses filtreleri kullanımı tartışmaların fitilini ateşlemişti. Netice o denli ikna ediciydi ki birçok dinleyici seslerin gerçek bulunduğunu sandı ve şarkı YouTube ve TikTok’ta milyonlarca kez seyredildi.
ABD’nin Tennessee eyaletinde Ocak ayında yürürlüğe giren Ensuring Likeness Voice and Image Security (ELVIS) Act (Benzerlik Ses ve Görüntü Güvenliğini Sağlama) adlı yeni yasa sanatçıları YZ’nin suistimalinden korumayı hedefliyor.
Bu gerilim göz önüne alındığında, bilhassa mektuptaki bir imza sahibi epey dikkat çekiyor: Big Machine Label Group, QC Music ve YZ ses teknolojisi şirketi Supertone’a ev sahipliği icra eden Cenup Kore menşeli tüm ortaklık HYBE.
Supertone “şarkı söyleme ve oyunculuk yapma kabiliyetine haiz ultra gerçekçi sesler üretiyor” ve ilk olarak Cenup Koreli müzisyen Lee Hyun’un kendi sesini kullanarak altı dilde müzik yayınlamasını sağlamak için MIDNATT projesinin bir parçası olarak kullanıldı.
HYBE, bu mektupta belirtilen taleplere uyum sağlayarak kendisini ve Supertone’u müzikte YZ’nin görevli kullanımı mücadelesinde “iyi oyunculardan” biri olarak konumlandırıyor…
Mektup, YZ mevzusunda büyük plak şirketleri benzer biçimde öteki sektör paydaşlarınınkine oldukça benzer bir duruş sergiliyor. Mesela Universal Music Group CEO’su Lucian Grainge de benzer şekilde hem müzikle ilgili lisanslama sorunları hem de suni zekânın, esasen aşırı doymuş müzik pazarını YZ içeriğiyle daha da bunaltabileceği olasılığı hakkında endişelerini dile getirdi.
Elizabeh de Luna, Mashable’da muhabir / Metin Aktaşoğlu tarafınca yerelleştirildi.
Ek kaynak: Rolling Stone, Medium