Bilge Kağan Nasıl Öldürüldü

Göktürk Devleti’nin en büyük hükümdarlarından biridir. İl Teriş Kağan’ın oğlu, meşhur vezir Bilge Tonyukuk’un damadıdır. Kardeşi Kültigin’le beraber devletinin yükselişi için mücadele vermiş; Çinlilerle bitip tükenmez savaşlara girişmiş ve milletine karşı gösterdiği büyük sevgi ve merhamet sebebiyle daima hayırla anılmıştır.Bilge Kağan kayınpederi Tonyukuk’un öğüderini dinleyerek akıllıca hareket eden bir hükümdardır.
Şehir kurmak, Budha dinine girmek gibi bazı fikirlere kapılmışsa da Tonyukuk, bunların Türkler için tehlikeler doğuracağını söyleyerek
onu düşüncelerinden vazgeçirmiştir. Bilge Kağan kardeşi Kültigin’le de çok iyi anlaşmıştır. Ordulara komuta ederek büyük zaferler kazanan Kültigin bir sefer sırasında öldürülünce tüm ülkede yas ilan etmiş, onun adına anıtlar yaptırmıştır. Meşhur Orhun Abideleri’nde Bilge Kağan’ın, Kültigin ve Bilge Tonyukuk’un mücadeleleri ve sözleri yazılıdır.
Çinlilerle iyi ilişkiler geliştirmek ve aradaki savaşlara son vermek isteyen Bilge Kağan aslında onlar tarafından da sevilip sayılmakta, ince ruhlu büyük bir hükümdar olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple onun cinli bir perensesle evlenme isteği olumlu karşılanmış, fakat düğün hazırlıkları yapılırken bu büyük hükümdar kendi yakın adamlarından biri tarafından, 734 yılında, zehirlenerek öldürülmüştür.