Beş A tarafından hazırlanan Acil Aydınlatma Tasarım Rehberi kapsamında bu ay “Acil Durum Yönlendirme Armatürleri”ni her açıdan inceledik. Acil durum yönlendirme armatürleri çalışma modları, yönlendirme armatürleri uygulamaları ve acil yönlendirme sembolleri gibi birçok detayı, uzmanlar tarafından hazırlanan içeriğimizde bulabilirsiniz.
Binalarda, kullanıcıların acil durumlarda çıkışlara kolaylıkla ulaşabilmesi için acil durum yönlendirmesi yapılmalıdır. Acil durum halinde, bina içinde tahliye için kullanılacak çıkışların konumları ve bina içindeki her bir noktadan planlanan çıkış yolunun, bina içindeki kişilere gösterilmesi amacıyla acil durum çıkış işaretlerinin yerleştirilmesi şarttır.
Tek veya çift yüzlü olabilen bu armatürlerin üzerinde, yönlendirme sağlayan grafik işaretler bulunur. Armatürler, duvara, tavana veya asma tavana direkt monte edilebileceği gibi tij, zincir, askı teli gibi malzemeler ile sarkıtılarak da asılabilir.
Acil Durum Armatürleri Çalışma Modları
1) Acil Mod (Non-Maintained)
Işık kaynağı, şebeke gerilimi normal durumdayken yanmaz. Şebeke arızası veya kesintisi durumunda, armatürün içinde bulunan batarya ve elektronik devre vasıtasıyla yanmaya başlar.
2) Sürekli Mod (Maintained)
Işık kaynağı, şebeke gerilimi normal durumdayken yanar. Şebeke arızası veya kesintisi durumunda ise, armatürün içinde bulunan batarya ve elektronik devre vasıtasıyla yanmaya devam eder.
*Acil yönlendirme armatürleri sürekli mod olarak üretilmektedir.
Acil Yönlendirme Armatürleri Uygulamaları
Armatürlerin uygulaması ile ilgili detaylar EN 50172 ve EN 1838 numaralı standartlardan takip edilmektedir. Acil yönlendirme armatürleri, acil durumlarda kullanılacak tüm çıkış kapılarında, yol üzerinde yön değiştirilen tüm noktalarda ve koridor boyunca uygulanmalıdır.
Acil Yönlendirme Armatürlerinin Azami Görüş Uzaklığı
Kaçış yollarını gösteren işaretlerin her taraftan görülebilmesini sağlamak çok önemlidir. Bu amaçla EN 1838 standardında uygun azami görüş uzaklığı piktogram yüksekliğine bağlı olarak tanımlanmıştır. Standartta belirtilen formül aşağıdaki gibidir:
d=sxh
d: Azami görüş uzaklığı
h: Piktogramın yüksekli
s= 100; dışarıdan aydınlatılan işaretler için
s= 200; içeriden aydınlatılan işaretler için
Örneğin, 20 metre uzunluğundaki bir koridorun sonundaki, içeriden aydınlatılan tipteki acil durum yönlendirme armatürü için işaret (piktogram) yüksekliği en az 10 cm, dışarıdan aydınlatılan tipteki işaret için en az 20 cm olmalıdır.
İşaretler tercihen tavanda veya eğik bir açıda değil, insanların görüş açısında ve açıkça görülebilir olmalıdır. İşaretin eğik bir açıda görüntülenmesi muhtemel ise, görüş mesafesi azalır; böylece örneğin 60 derecede görüş mesafesi 0,5 ile çarpılır. Bu durumda dahili olarak aydınlatılmış bir işaret için 200 katı olan izleme mesafesi 100 katına düşer.
Acil Yönlendirme Sembolleri
- Acil Yönlendirme Armatürlerinin İşaret (Piktogram) Formatları
Alanlar ve binalarda hızlı ve emniyetli tahliye sağlamak için kaçış yolunun açık bir şekilde işaretlenmiş olması çok önemlidir. Yönlendirme işaretinin boyutu, rengi, konumu ve iyi görünebilmesi, o işaretin etkisini belirler. Avrupa standartları, yeşil fon üzerine beyaz bir çizim gösteren piktogramların kullanılmasına onay ve destek vermiştir.
EN 1838 standardında yeşil ve beyaz renklerin birbirlerine göre aydınlanma düzeyi oranları belirlenmiştir. Lambanın renksel geriverim indeksi (CRI), güvenlik işareti renklerinin doğru algılanabilmesi için en az (CRI≥40) olmalıdır.
Kaçış yollarında yönlendirme işaretleri dışında, kaçış yönü ile ilgili tereddüt ve karışıklık yaratabilecek hiçbir ışıklı işaret veya nesne bulunmaması gerekir.
- Kaçış İşareti Aydınlatması
Kaçış işaretleri, dikkat çekici ve okunaklı olduklarından emin olmak için harici olarak veya dahili olarak aydınlatılabilir. Harici olarak aydınlatılmış tabelalar, herhangi bir parçada en az 5 lux değerinde aydınlatılmalıdır.
- Acil Yönlendirme Sembol Uygulamaları
Acil yönlendirme armatürlerinde kullanılan semboller ile ilgili detayları EN ISO 7010, ISO 3864-1 ve ISO 16069 numaralı standartlarda bulabilirsiniz.
