Barter Hesabının Çalışması

Barter üyelerinin, harcamalarını ve ihtiyaçlarını kendi mal veya hizmetlerini satarak finanse edebilmelerini sağlayan ve barter çekleri ile yapılan alışverişlerin, barter üyelerinin cari hesaplarına işlendiği bir bilgi bankası olan barter sisteminde, firmalar, söz konusu bilgi bankasına üye olmakla, ihtiyaçları olan mal veya hizmetin tamamını veya belli bir kısmını, mal bedelinin karşılığı kendi cari hesabına borç kaydedilmek suretiyle, para ödemeden başka bir barter üyesinden temin etmekte ve bunun karşılığında da kendi mal veya hizmetini barter üyelerine satmaktadır. Önceleri bilateral olarak uygulanan barter işlemleri, günümüzde multilateral olarak uygulandığından, öncelikle söz konusu sistemin işleyişinde kullanılan barter hesabı, barter kartı ve barter çeki üzerinde durulması gerekmektedir.
2.1.Barter Hesabı
Barter şirketi, her üyesi için bir barter hesabı açmakta ve bu hesap, bütün döviz üzerinden mal bedeli
olarak çalışmaktadır. Üye firmaların, arz ettikleri mal veya hizmetleri, talep ettikleri mal veya hizmetle takas etme işlemleri, barter hesabına kaydedilmektedir. Her üyenin barter hesabı vardır. Bu hesapta kullanılan para birimi genel olarak tüm üyeler için uygun olan para birimi olup Türkiye’deki barter şirketlerinde Dolar, Mark ve ECU kullanılmaktadır.
Barter hesapları bankalarca açılan döviz kredi hesapları gibi muhasebeleştirilmektedir. Barter hesabının, bankalardaki döviz hesabından farkı, faiz ve komisyon yazılmamasından kaynaklanmaktadır. Barter şirketinin, üyeler arasındaki tüm alışverişleri takip ettiği barter hesaplarına ait dökümler, üyelerin tüm borç ve alacak hareketlerini göstermekte ve her ay üyelere gönderilmektedir. Üyeler hesap dökümünü aldıktan sonraki onbeş gün içinde işlemlerle ilgili itirazlarını barter genel merkezine yazılı olarak bildirmek ya da bilgileri kabul etmek hakkına sahiptir.

2.2.Barter Kartı
Barter şirketi, üyeler arasındaki barter alışverişlerinin kolay bir şekilde gerçekleşmesi için üyelerine, başkasına devredilemeyen barter kartı vermektedir. Barter kartı sahibi, cari hesabındaki alacak bakiyesi veya barter şirketinin belirlemiş olduğu satın alma limiti ile sınırlı olarak ihtiyaçlarını sistemden karşılayabilmektedir. Barter sistemi üyeleri, kartın geçerli olduğu ticari merkezlerden de, sistemdeki kredi limitleri kadar alışveriş yapabilmektedirler. Bütün kredi kart sistemleri, verdikleri kredinin belirli bir dönem sonra ödenmesini istemekte, ancak kart sahibinin ödeme yapabilmesi için para kazanması ile ilgilenmemektedir. Oysa barter kart sahibine hem kredi verilmekte hem de krediyi ödeyebilmesi için müşteri bulmasında yardımcı olunmaktadır.

2.3.Barter Çeki
Barter çeki, iki üye firma arasında gerçekleşen alım satım işlemlerinde bir ödeme ve tahsilat aracı olarak kullanılan, üzerinde yapılan işlemin yabancı para cinsinden tutarının yazılı olduğu ve işlemi yapan taraflarca imzalanıp kaşelenen, barter sisteminin kıymetli evrakıdır.
Barter çekleri, sistemde iki amaçla kullanılmaktadır. Birincisi, gerçekleşen işlem bilgilerinin alıcı, satıcı ve barter şirketi tarafından saklanarak gerektiğinde ispat edilebilmesi, ikincisi ise, barter sisteminin kıymetli evrakı olarak kullanılmasıdır. Barter çekleri, alacağına karşılık olarak üye firmalara ciro edilebilmektedir.
Üye, barter çeklerini barter sistemi üyesi firmaların ürünlerini satın almak için kullanmaktadır. Bu amaçla kullanılan çekler barter sistemi üyesi üçüncü şahsa devredilebilmekte veya üzerinde belirtilen ürün ve firma için kullanımı istenebilmektedir. Nasıl kullanılacağına dair bilgiler, barter şirketi tarafından tespit edilmektedir. Barter çekleri, barter işleminin gerçekleşmesinden sonra alıcı ve satıcı tarafından imzalanarak barter şirketine gönderilmektedir.