Bankalarla sorunlarınızı çözmenin 5 yolu

Bankalar gündelik hayatımızı kolaylaştırırken ticarette ekonomik destek sağlıyor, birikimlerimizi güvenle koruyor. Fakat bankalar da kimi zaman hukuka aykırı işlemler yapabiliyor. Bu durumla karşı karşıya kalanların başvuracağı 5 çözüm yolu var.

Bankalar hayatımızın bir parçası haline geldi. Bankalarla olan ilişkimiz bazı alanlarda hukuken, bazı alanlarda ise ödemeler sitemi gereği mecburi. Bankalar birçok mevzuda hayatımızı kolaylaştırıyor. Fakat onlar da kimi zaman, bilerek yada bilmeden hukuka aykırı işlemlerin tarafı olup, müşterilerini mağdur ediyor.

Bankalarla olan hukuki ilişkilerimizde en sık çıkabilen uyuşmazlıklar ve bunlara en kısa ve maliyeti minimum çözüm yollarına bu günkü yazımızda yer vereceğiz.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na yakınma

BDDK’ya, bankaların yapmış olduğu işlemlerden dolayı beş değişik yolda şikayette bulunmak mümkündür. Bu beş tane yakınma yolu, data edinme sistemi, elektronik yakınma sistemi, dilekçe, davet merkezi, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER)’dir.

BDDK, finansal sistemin sıhhatli bir halde yapılanması ve işlemesi için, bu sistemi kullanan bireylerin haklarının güvence altına alınmış olmasını teminen, Finansal Tüketici İlişkileri Dairesi’ni kurmuş ve finansal tüketicilerin başvurularından, müracaat koşullarını taşıyanlar hakkında demetime adım atmıştır.

BDDK’ya tüm bankacılık işlemleri hakkında şikayette bulunmak mümkündür. Bankalar, bankacılık sırrı kapsamında, hesaplarınızla ilgili detayları, yetkili makamlar ve mahkemeler haricinde sizin izniniz olmadan asla kimselerle paylaşamazlar, hatta yetkili olmayan banka mensubu dahi hesaplarınıza girip, denetim edemez. İşte bankacılık sırrının ihlal edilmiş olduğu öne sürülen nedeni ile BDDK’ya 2017 Senesinde tam 472 müracaat yapılmış.

Yurttaşlarımız BDDK’ya bankalarla olan şu uyuşmazlıklarla da şikayette bulunuyor; kredili mevduat hesabı işlemleri, TMSF’ye devrolan bankalara ilişkin şikayetler. BDDK’ya, bankanızdan alamadığınız data, belge, sözleşme örnekleri hakkında da şikayette bulunabilir, mütalaa talep edebilirsiniz.

Bankaların ödeme için ibraz edilen çeklerle ilgili işlemlerinin mesela çek karşılıksız çıkmışsa, ödenmesi ihtiyaç duyulan asgari tutarı ödememesi, ödemeden kaçınmak için çek hamilini yanlış bilgilendirme ve yönlendirmesi şikayetlerini de BDDK çözecektir.

Mevzuata aykırı işlemler

BDDK, bankaları ve işlemlerini düzenlemem ve denetlemekle yetkili ve görevlidir. Mevzuata aykırı işlem yapmış olan bir banka olursa, yöneticilerinin imza yetkisinin kaldırılmasına, yönetimsel para cezası verilmesine kadar yaptırımlar uygulayabilir. BDDK Kurul kararları ile 2017’de, 97 adette toplam 2.120.568 TL yönetimsel para cezası yönetimsel para cezası uygulanmış, bankalar hakkında 7 tane kabahat duyurusunda bulunulmuş, 5 kişinin de imza yetkisi kaldırılmıştır. BDDK’ya yakınma, bankalarla uyuşmazlıkların çözümünde masrafsız ve oldukça etkin bir yoldur. Fakat yargılamayı gerektiren mevzularda çözüm yetkisi yoktur.

Bankalar Birliği’ne yakınma hakkı

Türkiye Bankalar Birliği nezdinde kurulmuş, Bireysel Satın alan Yargıcı Heyeti de bankalarla olan uyuşmazlıkların çözümünde yetkilidir. Normal olarak, müşterinin direkt dava açma yoluna gitmesi de mümkündür.

Başvurular e-Devlet kanalı ile de yapılabilmektedir. Ticari, zirai kredilere yönelik yakınma kabul edilmediği şeklinde, dernek, vakıf şeklinde tüzel kişilerin de yakınma hakları yok. Onlar öteki çözüm yollarına başvurmalılar.

Müşterinin bankaya direkt yapmış olduğu şikayete karşılık almış olduğu yanıt tarihinden itibaren 60 gün geçmişse, ya da yakınma mevzusu işlemin üstünden 2 yıl geçtikten sonrasında müracaat yargıcı Heyetine ulaşmışsa, araştırma yapılmaz. Bankaların mensubu hakkında da yakınma kabul edilmez. Ek olarak, bankaların kredi politikaları ve kredi değerlendirme, seyretme, risk yönetimi ile ilgili şikayetler de değerlendirmeye alınmadan reddedilir.

TBB Yargıcı Heyeti de, mahkemelere bakılırsa, bireysel müşteriler için bankalarla olan uyuşmazlıkların süratli ve masrafsız çözüldüğü bir mercidir.

Tüketici Yargıcı Heyetlerine müracaat

Tüketicilerin bankalarla olan uyuşmazlıklarının çözümünde en yoğun kullandıkları kanal, tüketici yargıcı heyetlerine müracaat yoludur.  Yurttaşlarımızın tüketici yargıcı heyetlerine götürdükleri uyuşmazlıklar da en fazla finans sektörü ile ilgilidir.

Tüketici yargıcı heyetlerinin bankalarla, finansal hizmetlerle ilgili uyuşmazlıkların çözümünde epey yol almış olduğu ve kararlarının ekseriyetle tüketici lehine olduğu göze çarpmaktadır.

Parasal limitlere dikkat

Büyükşehir belediyesi statüsünde olan illerde kıymeti, mesela iadesini istediğiniz banka komisyonunun, faiz toplamının, hesap işletim tutarının toplamı 5.650 TL’nin altında ise, İlçe Tüketici Yargıcı Heyetleri, 5.650 ile 8.480 TL içinde ise İl Tüketici Yargıcı Heyetleri görevlidir. Uyuşmazlığın kıymeti gene 8.480 TL’nin altında ise ve Kırıkkale, Edirne şeklinde büyükşehir belediyesi statüsünde olmayan illerin merkezlerinde ve bağlı ilçelerde müracaat yapılacaksa, İl Tüketici Yargıcı Heyetleri uyuşmazlığı çözecektir. Bu değerlerin üstündeki uyuşmazlıkların çözümü için yargıcı heyetine için müracaat yapılması mümkün değildir. Neredeki tüketici yargıcı heyetine başvurulacak? Tüketicinin ikamet etmiş olduğu yada ilgili bankacılık işlemi nerede yapılmışsa, oradaki yargıcı heyetine başvurulacak.

Tüketici yargıcı heyetindeki uyuşmazlığa avukat girse dahi, vekalet tutarı ödenmez. Karar tüketici aleyhine olsa dahi, bilirkişi ve tebligat ücretlerini tüketici ödemez. Görüldüğü şeklinde, tüketici yargıcı heyetleri de bankalarla olan uyuşmazlıkların çözümünde süratli ve masrafsız bir çözüm yoludur. Tüketici yargıcı heyetleri yargılama benzeri bir usulle uyuşmazlığı çözmekte, kimin haklı kimin haksız, kimin kimden ne kadar alacaklı olduğuna karar vermektedir. Kararları, mahkeme ilamı şeklinde icraya konulabilir.

Bakanlığa yakınma

Gümrük ve Tecim Bakanlığı nezdinde vazife icra eden Tüketicinin Korunması ve Piyasa Nezarete Genel Müdürlüğü nezdinde de bankacılık işlemleri ve ürünleri hakkında şikayette bulunmak ve çözüm istemek mümkün. Hatta 2017 Senesinde buraya da finansal mal ve hizmetlerle ilgili 1.336 Müracaat yapılmış. Başvuruların neticeleri hakkında ise bir veri bulunmamakta.

Tüketici mahkemesi

Bankalarla olan uyuşmazlığın kıymeti 5.650 TL’nin, büyükşehir olup olmadığına bakılırsa de 8.480 TL’nin üstünde ise, isterseniz tüketici mahkemelerinde dava da açabilirsiniz. Tüketici mahkemesi yoksa, asliye hukuk mahkemesi görevli. Sadece burada derhal şunu belirteyim, söz mevzusu olan bir dava olduğundan, davayı kaybederseniz karşı tarafa avukat vekalet tutarı ödersiniz, davacı tüketici olarak bilirkişi tutarı, tebligat ve öteki harcamaları da gider avansı adı altında öncesinden ödediğiniz paradan eğitim edilir. Bulgu ücretini de, kaybeden taraf yüklenmek suretiyle, keşfi isteyen öder.

ASLİYE TİCARET MAHKEMELERİNDE DAVA AÇMA

Eğer tüketici değil de, tacir iseniz, bir tecim şirketi iseniz, o takdirde bankalarla olan uyuşmazlıklarınızın çözüm yolu, asliye tecim mahkemelerinde dava açmaktır.

Mesela, akreditif açtınız fakat, banka evrakları denetim etmeden mi ödeme yapmış oldu? Banka güvence mektubu aldınız, sadece bankaya güvence mektubu çözdürmeye gittiğinizde ödeme yapmaktan kaçınıyor mu, ilk talebinizde derhal ödeme yapmadı mı? Bankaya çeki ibraz ettiniz, banka hiçbir sebep göstermeden ödeme yapmıyor mu? Ya da banka, süresinde ibraz ettiğiniz çeki size ödememek için, müşterisi olan keşideci ile irtibata geçmeden keşidecinin imzasının düzmece olabileceği gerekçesini mi ileri sürüyor? Almış olduğunuz ticari krediyi, hiçbir haklı öne sürülen nedeni olmadan vadesinden ilkin geri mi çağırıyor? Tecim mahkemelerinde dava açmanız en doğru çözüm yoludur. Buna karşılık banka kredinizin tekrardan yapılandırılmasını reddediyor ise, başvuracağınız çözüm yolu BDDK’ya yakınma olacaktır.

Burada derhal şunu da belirteyim ki, bankalarla olan uyuşmazlığınız bir miktar paranın ödenmesi olan tazminat yada alacak ile ilgili ise, arabulucuya başvurmadan, direkt ticari dava açamazsınız. Ticari uyuşmazlığı satın alan değil de banka arabulucuya götürürse, ödemeye niyeti yada gücü bulunmadığı ortada olan satın alan bakımından bir tek süre kazandırıcı olacaktır.