‘Banka dışı finans’ın yıldızı parlak

PARA FİNANS/ AYFER ARSLAN Türkiye’de eskiden finans denince akla derhal bankalar gelirdi, sadece son yıllarda finansal okuryazarlığın gelişmesiyle banka dışı finans sektörünün de bilinirliği arttı. Bilhassa ticari bankacılık tarafında KOBİ’ler, leasing ve faktoring şeklinde alternatif finansman çözümlerini daha çok kullanmaya başlarken, banka dışı finans sektörü de şubeleşmenin yanı sıra teknoloji odaklı yatırımlara da ağırlık vererek daha tabana yaygın hizmete odaklandı. Iktisat yönetimi de banka dışı finansı, Türkiye’nin sürdürülebilir büyümesinde kilit sektörlerden biri olarak değerlendiriyor.

Alternatif finansmana olan talep, sektörün gelişme verilerine de yansımış durumda. Öyleki ki bankaların toplam aktifleri geçen yıl enflasyonun altında gelişme kaydederken, banka dışı finans sektörü, enflasyonun üstündeki gelişme performansı ile bankalara adeta fark attı. Finansal Kurumlar Birliği’nin (FKB) Eylül 2023 tarihindeki verilerine bakılırsa; finansal kiralama, faktoring, finansman, varlık yönetim ve tutum finansman şirketlerinin toplam işlem hacmi, bundan önceki senenin aynı dönemine bakılırsa yüzde 124 gelişme göstererek 804 milyar TL’ye ulaştı. Etken büyüklüğü ise yüzde 78.3 artışla 573 milyar liraya terfi etti. Toplam işlem hacmi yüzde 113.6 oranında artarak 553,6 milyar liraya ulaşan faktoring şirketleri ise banka dışı finansın en süratli büyüyen sektörleri içinde yer ediniyor. Gene finansal kiralama olarak da adlandırılan leasing sektörünün etken büyüklüğü ise aynı dönemde yüzde 71.9 artarak ortalama 246 milyar lirayı buldu.

FİNANSTAKİ PAYI YÜZDE 14

Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Emre Ballı’ya bakılırsa tüm bu veriler, geçen yıl yaşanmış olan tüm dalgalanmalara karşın sektördeki kuvvetli gelişme potansiyelini ortaya koyuyor. Bu yüksek potansiyeli ekonomik faydaya dönüştürmek için durmaksızın geleceğe yatırım yaptıklarının altını çizen Ballı, tüm dünyada olduğu şeklinde devletimizde de banka dışı finansın sunmuş olduğu alternatif çözümlerin oluşturduğu fırsat alanının artık oldukça daha net görüldüğünü düşünüyor.

Sektörün sürdürülebilir ekonomik büyümeye katkısını artırmayı hedeflediklerini özetleyen Ballı, şu hususlara dikkat çekiyor:

“Banka dışı finans sektörü, toplam finans sektörü içinde etken büyüklüğü ile yüzde 14 civarında paya haiz. Banka dışı finansman alternatiflerinin, tecim çarklarının kesintisiz dönmesi için öneminin ve değerinin bilincinde olan gelişmiş ekonomilere baktığımızda; bu kuruluşların toplam finans kesimi içinden almış olduğu hisse, ülkelere bakılırsa değişmekle beraber yüzde 40’ların üstüne çıkıyor.”

2024 BEKLENTİLERİ OLUMLU

Emre Ballı’ya bakılırsa, banka dışı finans sektörünün ulaşmış olduğu büyüklük, gelişmiş ülkeler ile karşılaştırıldığında Türkiye’de hemen hemen arzu edilen seviyelerde olmasa da geleceğe ilişkin beklentiler pozitif. FKB’nin çatısı altında sektörün kurumsallaşma yönünde bugüne dek büyük yol kat ettiğini söyleyen Ballı; üretici, ihracatçı, KOBİ gereksinimlerine hususi esnek çözümler sunarak bankacılık sistemi üstündeki ağır yükü paylaşmayı hedeflediklerini dile getiriyor.

Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü Bozkurt Çöteli de günümüzde bankacılık dışı finans kurumlarının artık finans ekosistemi içindeki payının arttığına vurgu yaparken, aynı şekilde dünyada da buna benzer bir eğilim olduğuna işaret ediyor. Çöteli’ye bakılırsa, 2024 senesinde da sektör aynı süratli büyümeye devam edecek ve daha çok müşteriye ulaşacak.

VERİLER BULUTA TAŞINACAK

Sektörün oldukça başarıya ulaşmış bir yılı geride bıraktığını kaydeden Güvence BBVA Faktoring Genel Müdürü Kaya Yıldırım ise 2024 senesinde da Türkiye ekonomisine destek vermeye devam edeceklerini belirtiyor. Sektörün bu yılki öncelikleri içinde ise ‘daha tabana yaygın, sürdürülebilir ve enflasyonun üstünde kuvvetli bir etken gelişme hedefi’ yer ediniyor. Tüm bu hedeflere ulaşmak için şubeleşmenin yanı sıra dijital kanallara yatırım da şirketlerin bu yılki ajandalarında mühim bir yer tutuyor. Zira teknolojik gelişmeler, bankacılık dışı finans sektörünün daha verimli, erişilebilir ve satın alan odaklı hale gelmesine katkıda bulunuyor.

Deniz Faktoring Genel Müdürü Murat Kulaksız da önümüzdeki dönemde dijitale yatırımlarının artarak devam edeceğini vurgularken, “Şirketimizi tüm işlemlerin uçtan uca dijital süreçlerle gerçekleştirildiği bir dijital finansman platformu haline getirmek nihai hedefimiz. Bugüne dek yaptığımız fintek iş birliklerini de bu yıl daha da yoğunlaştırmayı planlıyoruz” diyor.

FKB Başkanı Ballı, gelecekte rekabetin teknoloji alanında yoğunlaşacağına dikkat çekerken, Birlik olarak bu mevzuda neler yaptıklarını ise şöyleki aktarıyor:

“Kuruluşumuzun hemen hemen ikinci senesinde; ‘Merkezi Satmaca Kaydı Sistemi’ni ve finansal kiralama sözleşmelerinin tescil edilmiş olduğu ‘Sözleşme Tescil Sistemi’ni iş dünyamızın hizmetine sunmuştuk. 2019 senesinde hayata geçirdiğimiz ‘Tecim Zinciri Finansmanı Sistemi’ni de seneler içinde, KOBİ’lerimizin uygun finansal enstrümanlara erişmelerini elde eden, kuvvetli bir yapıya dönüştürdük. Derhal peşinden imza attığımız bir başka proje olan ve finansal kuruluşların data teknolojileri maliyetini mühim seviyede azaltan ‘FKBulut Ortak Veri Merkezi’miz; BDDK onaylı ilk ‘topluluk bulut platformu’dur. Bu merkezin Türkiye’de bir ilk olması, bizim için ayrı bir gurur vesilesi.”

YEŞİL DÖNÜŞÜME DESTEK

Dijitalleşmenin yanı sıra banka dışı finans sektörünün 2024 ajandasında yer edinen bir başka başlık ise sürdürülebilirlik. Güvence BBVA Leasing sürdürülebilirlik stratejileri çerçevesinde yeşil enerji finansmanına ağırlık verirken, Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü Fatih Torun da önümüzdeki dönem bu alandaki ürün çeşitliliğinin artacağını öngörüyor.

QNB Finansfaktoring Genel Müdürü Nergis Ayvaz Bumedian ise sürdürülebilir bir geleceğin dünya ile bir olmaktan geçtiğine inanıyor ve gelişme stratejilerini ‘iklim farkındalığını’ merkeze alarak şekillendirdiklerini belirtiyor. Ek olarak toplumsal cinsiyet eşitliği de şirketlerin bir öteki odak noktası. Bumedian’a bakılırsa, bayanların emek verme hayatında yer alması, şirket yönetimlerinde söz sahibi olmasıyla çeşitlilik artıyor, değişik yaklaşımlar ortaya çıkıyor. Bu da daha kapsamlı bir beceri havuzunun oluşmasına ve bununla beraber sektörde mühim bir rekabet avantajına yol açıyor.

“Önceki yıla bakılırsa iki kat büyüdük”

Murat KULAKSIZ / Deniz Faktoring Genel Müdürü

2023 işletmelerin finansmana ulaşımda faktoringi daha çok tercih ettikleri bir yıl oldu. Bundan önceki yıla bakılırsa ciromuzu ve faktoring alacaklarımızı iki kat büyüttük. Yüzde 6 olan pazar payımızı yüzde 8’e çıkardık. Temel stratejimiz olan dijitalleşme mevzusunda adımlar atmaya devam ettik; sektörün en büyük dijital faktoring uygulaması olan Deniz’e Çek Gönder’i yıl içinde birçok geliştirme ile daha da etkin hale getirdik. Yıl süresince ortalama 40 bin işletme, mobil uygulamamızı kullanarak finansman gereksinimlerini karşıladı. Senenin son çeyreğinde ise uygulamamıza hem login hem de dijital onay özelliği getirdik. Böylece müşterilerimiz artık çek süreçlerini takip edebiliyor ve yeni başvuruları esnasında dijital onay ile işlemlerini daha süratli ve güvenli bir halde tamamlayabiliyor.

2024’te hedefimiz, son üç senedir olduğu şeklinde gene sektörün üstünde büyüyerek pazar payımızı daha da yukarılara taşımak. Hem satın alan adedimizi hem de alacak bakiyemizi asgari iki kat artırmayı amaçlıyoruz.

“İkinci yarıda yatırım iştahı artacak”

Selahattin GÜLDÜ /Güvence BBVA Leasing Genel Müdürü

2023 yılının 10 ayında, 2022 yılının aynı dönemine bakılırsa sektörümüzde yüzde 72 oranında işlem artışı varken, bizim finanse ettiğimiz yatırımlarda yüzde 103’lük bir artış gerçekleşti. Sürdürülebilirlik stratejimiz çerçevesinde yeşil enerji finansmanı, 2023 senesinde ehemmiyet verdiğimiz konuların başlangıcında geldi. Bilhassa öz tüketime dayalı güneş enerji santralleri finansmanı hem uzmanı olduğumuz hem de finanse etmek istediğimiz mühim ürün gruplarından. Sadece bu yıl öz tüketime dayalı güneş enerji santralleri yatırımlarında bir miktar düşüş gerçekleşti. 2023 senesinde ortalama 60 MW’lık güneş enerjisine dayalı enerji yatırımını finanse ettik.

2023’un son çeyreğiyle beraber hem yurtdışı kaynaklarına erişimin artması ve kolaylaşması, hem de Türk lirası kaynaklarda uzun vadeli finansman seçeneklerinin artması sonucu müşterilerimize daha rahat ödenebilir finansman sunmayı hedefliyoruz. 2024’ü bu bağlamda bir geçiş yılı olarak planlayıp, bilhassa senenin ikinci yarısı ve son çeyreğinde yatırım iştahının artmasını ve bu artışa paralel Güvence BBVA Leasing olarak gelişme gerçekleştirmeyi planlıyoruz.”

“Uçtan uca dijital hizmet hedefliyoruz”

Kaya YILDIRIM / Güvence BBVA Faktoring Genel Müdürü

Faktoring sektörü oldukça başarıya ulaşmış bir yılı geride bıraktı. Eylül sonu itibarıyla sektörde işlem hacmi yüzde 100’ün üstünde gelişme kaydederek 553,6 milyar Türk lirasına yükselirken, şirketimizin işlem hacmi de yüzde 112 gelişme ile 41,8 milyar lira seviyesine ulaştı.

2024 senesinde dijitalleşme çalışmalarımız, şirketimizin stratejik hedefleri içinde mühim bir yer tutmaya devam edecek. Süreçlerimizi geçtiğimiz yıllarda mümkün olduğunca otomatize hale getirdik. Bu yöndeki yatırım ve değerlendirmelerimize ihtiyaca bakılırsa kesintisiz şekilde devam ediyoruz. Böylece hem organizasyonumuzu daha çevik ve verimli hale getirdik hem de müşterilerimize oldukça süratli ve sistem destekli çözümler sunduk. Bu yıl müşterilerimizin vadeli alacaklarına ilişkin kolayca finansmana erişebildiği mobil uygulamamızı gereksinimler doğrultusunda güncelleyerek uçtan uca kesintisiz bir dijital satın alan deneyimi sunmayı hedefliyoruz. Ek olarak bu teknolojik dönüşüm trendimizin bilhassa uzaktan kimlik tespiti ve elektronik ortamda sözleşme yapılabilmesine ilişkin düzenlemelerin de katkısıyla devam edebilmesi için mevzuata uygun şekilde lüzumlu yatırım ve çalışmalarımızı hız kesmeden sürdürüyoruz.

“Akla gelen ilk şirket olmak istiyoruz”

Nergis Ayvaz BUMEDIAN / QNB Finans Faktoring Genel Müdürü

2023 yılı Türkiye’de ve dünyada zor bir yıl oldu. Bu şekilde bir dönemde QNB Finans Faktoring olarak oldukça başarıya ulaşmış bir performans gösterdik ve sektörün önder üç şirketi içinde yerimizi aldık.

2024 senesinde da satın alan odaklı yaklaşımımızı koruyarak enflasyonun ve sektörün üstünde bir gelişme hedefledik. Sadece 2024 hedeflerinde hacimden oldukça satın alan tabanımızı genişletmeye ağırlık veriyoruz. Faktoring dendiğinde akla gelen ilk şirket olmak istiyoruz. Önder olmak için yalnız en yüksek etken ebatlarına yada en yüksek pazar payına haiz olmanın yetmediğini biliyoruz. Yenilikleri takip edip, daha iyiyi aramak, enerjisini geniş satın alan tabanından alan teknoloji ve sürdürülebilirlikte öncü, vizyoner, kültürü ve değerleriyle ön plana çıkan bir profile haiz olunmalı diye düşünüyoruz. Bu dinamikleri dikkate alarak hususi firmalar içinde sektörün en büyük ve en kuvvetli önder şirketi olmaya adayız. Bu ilhamla üç yeni şube daha açarak 20 şubeye ulaşmayı hedefledik.

“Planımız, her yıl daha çok KOBİ’ye ulaşmak”

Bozkurt ÇÖTELİ / Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü

Kurum olarak 2024 senesinde hedefimiz, mutlak satın alan memnuniyeti bilinciyle ürün çeşitliliği sağlamak ve faktoring hizmetlerimizi daha çok müşteriye ulaştırmak olacak. 2023 senesinde Trakya şubemiz açıldı, 2024 senesinde da yeni şubelerimizin açılması yönünde çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Yapı Kredi Faktoring olarak her yıl daha çok KOBİ’ye ulaşmayı planlıyoruz. KOBİ odaklı gelişme stratejimiz doğrultusunda faktoringin tüm imkânlarını ülke ekonomisinin lokomotifi olan tüm kurumlara sunmaya devam edeceğiz. Bu kapsamda, istikrarlı ve sıhhatli gelişme için tüm segmentlerde tabana yayılmış satın alan portföyünü sürdürülebilir kılmaya odaklanıyoruz.

Öteki taraftan günümüzün koşullarının bir gerekliliği olan dijitalleşme, mühim gündem maddelerimiz içinde yer ediniyor. Dijitalleşmenin de etkisiyle müşterilerimizin ticari işlemlerine hız ve kolaylık katmak, öncelikli hedefimiz. Yapı Kredi Faktoring olarak ‘Kolayçek’ uygulamamızla beraber dijital dünyanın avantajlarını müşterilerimizle buluştururken, hizmet kalitemizi ve satın alan memnuniyetini en üst seviyede tutmaya itina gösteriyoruz.

“Yeşil odaklı ürünler artacak”

Fatih TORUN / Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü

Leasing sektörü, tüm dünyada giderek ehemmiyet kazanan bir alan. Yapı Kredi Leasing olarak, ülke genelindeki yaygın bölge ağımız, web ve mobil altyapımız, sahada etken rol alan tecrübeli ekibimiz yardımıyla, müşterilerimizin gereksinimleri doğrultusunda çözümler üretiyoruz. Dünyadaki gelişmelere bağlı olarak, fonlama altyapımızın çeşitliliği ve zenginliği ile alternatif finansman imkânları sunmaya 2024 senesinde da devam edeceğiz.

İklim krizini oldukça önemsiyor ve bunun için çözümleri ajandamızın üst sıralarında tutuyoruz. Bu çözümler, yeşil dönüşüm odaklı ürünlerin sayısında mühim bir artışa niçin oluyor. Bu doğrultuda leasing sektöründe, önümüzdeki dönemde yeşil dönüşüm odaklı ürünlerin sayısının artacağını düşünüyoruz. Yapı Kredi Leasing olarak, yenilenebilir enerji finansmanına destek oluyoruz. Sağladığımız internasyonal kaynaklar yardımıyla, müşterilerimizi yeşil enerjiye geçiş süreçlerinde destekleyerek ülkemizin iklim hedeflerine ulaşmasına da destek olmak istiyoruz. 2024’de de bu alanda ürün çeşitliliğinin ve zenginliğinin artacağını düşünüyoruz.