Baltalimanı Antlaşması Hakkında Bilgi

Osmanlı Devleti ile İngiltere arasında imzalanan antlaşma (16 Ağustos 1838). Boğaziçi’nde, Baltalimanı’nda Mustafa Reşit Paşa ile İngiltere’nin İstanbul Büyükelçisi Lord Stratfort Canning tarafından hazırlandı ve imzalandı. Antlaşma iki bölümden ve 10 maddeden oluşuyordu.

Antlaşmanın ilk bölümü, Osmanlı ülkelerinden alınıp dış ülkelere gönderilecek mallarla ilgiliydi. İngiliz ya da herhangi bir yabancı tüccar, istediği malı, hiçbir engel tanımaksızın, istediği gibi Osmanlı sınırları dışına götürebilecekti; bu işi yaparken de, eğer mal üretildiği bölgeden alınmışsa %9, eğer mal bir limandan alınmışsa %3 gümrük vergisi verecek, bunun dışında başka hiçbir vergi ödemeyecekti.

Antlaşmanın ikinci bölümü üç maddeden oluşuyor ve daha çok diğer ülkelerden Osmanlı topraklarına getirilecek mallarla ilgili koşulları içeriyordu. Antlaşma gereğince %5 gümrük vergisi ödemek koşuluyla her türlü mal getirmek mümkündü. Bu antlaşmayla Osmanlı toprakları kelimenin tam anlamıyla açık pazar oluyordu. Avusturya’nın Odessa konsolosu bu antlaşmayla ilgili, hükümetine gönderdiği bir raporda, yabancı bir tüccar %5 gümrük vergisi verirken, bir Osmanlı tüccarının, iç gümrükler dolayısıyla, ödediği verginin %12’yi bulduğunu belirtmektedir.